Welkom op de website van het Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (SEL) of Study Centre for Experimental Literature (SEL). Via de koppelingen vindt u hier meer informatie over onze projecten, activiteiten en leden.
Bezoek ook onze zusterpagina op de website van de UGent.
Nieuws
Lees hier informatie over de meest recente activiteiten en initiatieven van de Studiegroep Experimentele Literatuur
Symposium van het Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (UGent/VUB)
Beelden lezen. Scheppende kunstkritiek in België (1945-1985) / Lire les images. Critique d'art créative en Belgique (1945-1985)
Bozar/Brussel
[version française et programme (FR): voir au-dessous]
[programma: zie onder]
In de periode tussen 1945 en 1985 deden tal van belangrijke Belgische schrijvers aan ‘creatieve kunstkritiek’, een variant van de literair-journalistieke kunstkritiek. Zij plaatsten zich daarbij in een traditie die ging van Charles Baudelaire, over Oscar Wilde en Rainer Maria Rilke tot Yves Bonnefoy. De Belgische schrijvers – Hugo Claus, Christian Dotremont en vele anderen – namen moedwillig afstand van een zakelijke beschrijving en maakten lyrische en verhalende teksten die in sommige gevallen even scheppend waren als de besproken kunst. Doordat ze een nauw contact onderhielden met beeldende kunstenaars of zelf beeldend actief waren, verscheen hun kunstkritiek niet alleen in kranten en tijdschriften maar ook in monografieën, catalogi en tentoonstellingsbrochures, dragers die de auteurs niet langer bonden aan de vereisten van de journalistiek.
Uitgaand van enkele belangwekkende schrijvers-critici, zowel Nederlandstalige als Franstalige, wil dit symposium een globaal beeld geven van het Belgische kunstleven na ’45, waar de neo-avant-garde in de kunst het genre van de kunstkritiek aan een literair experiment onderwierp. Schrijvers-critici die aan bod komen zijn, onder meer Louis Paul Boon, Marcel Broodthaers, Hugo Claus, Christian Dotremont, Jean Dypréau.
Het symposium wordt besloten met een hommage aan de dichtende kunstcriticus Roland Jooris, naar aanleiding van zijn 85ste verjaardag.
Organisatie SEL/Bozar met de steun van de onderzoeksgroep Centre for Literary and Intermedial Crossings (CLIC/VUB).
Organisatoren: Stefan Clappaert & Hans Vandevoorde (Vrije Universiteit Brussel/SEL-CLIC) ism Bozar
Contact: stefan.clappaert@vub.be
Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (UGent/VUB) –
Symposium du 7 mai 2021
Beelden lezen. Scheppende kunstkritiek in België (1945-1985)/ Lire les images.Critique d’art créative en Belgique (1945-1985)
Bozar/Bruxelles
Entre 1945 et 1985, de nombreux écrivains belges importants se sont engagés dans la « critique d'art créative », une variante de la critique d'art littéraire journalistique. Ils s’inscrivent dans une tradition qui va de Charles Baudelaire à Yves Bonnefoy en passant par Oscar Wilde et Rainer Maria Rilke. Les écrivains belges – Hugo Claus, Christian Dotremont et bien d'autres – se sont délibérément éloignés de la critique « objective ». Ils ont produit des textes lyriques et narratifs qui, dans certains cas, sont aussi créatifs que l'art dont il est question. Parce qu’ils étaient en contact étroit avec des artistes visuels ou eux-mêmes actifs dans les arts visuels, leur critique d'art était publiée non seulement dans les journaux et les magazines mais aussi dans des monographies, des catalogues et des brochures d'exposition. Ces supports permettaient aux auteurs de se libérer des exigences du journalisme.
En examinant plusieurs écrivains-critiques d'art belges, tant du côté francophone que néerlandophone, ce symposium vise à donner une image globale de la vie artistique après 1945, lorsque l’art néo-avant-gardiste pousse les écrivains-critiques d'art à une expérimentation littéraire. Parmi ces écrivains et ces critiques, on trouve Louis Paul Boon, Marcel Broodthaers, Hugo Claus, Christian Dotremont et Jean Dypréau.
Le symposium se terminera par un hommage au poète-critique Roland Jooris, à l'occasion de son 85e anniversaire.
Organisé par SEL/Bozar avec le soutien du groupe de recherche Centre for Literary and Intermedial Crossings (CLIC/VUB).
Contact: stefan.clappaert@vub.be
7 mei 2021
BOZAR, Brussel
|
9u15 – 9u30 |
Verwelkoming door de organisatoren |
|
9u30 – 10u00 |
Inleiding (20min + 10min vragen) Hans Vandevoorde & Stefan Clappaert (VUB/SEL): Beelden lezen (met als casus Hugo Claus). Wat is scheppende kunstkritiek? |
|
10u00 – 11u00
|
Lezingen (20min + 10min vragen) - Denis Laoureux (ULB, CreA-Patrimoine): Broodthaers critique d’art - Lars Bernaerts (Universiteit Gent/SEL): ‘Une moule égale un moule.’ De letterkundige kunstcriticus Freddy de Vree in de ban van Broodthaers |
|
11u00 – 11u30 |
Pauze |
|
11u30 – 12u30 |
Lezingen (20min + 10min vragen) - Stéphane Massonet (ULB): Christian Dotremont – Préfacer le Noir (Zwart) - Tom van Imschoot (LUCA): De meest opbouwende-Afbrekersvraag van de wereld. Louis Paul Boon als scheppend criticus |
|
12u30 – 13u30 |
Lunchpauze |
|
13u30 – 14u30 |
Lezingen (20min + 10min vragen) - Richard Miller: Max Loreau ou le parti pris du mimétisme - Simon Delobel (KASK): La critique prosélyte, amoureuse et engagée de l’avocat-poète-collectionneur Jean Dypréau |
|
14u30 – 15u00 |
Pauze |
|
15u – 16u00 |
Keynote: (40min+20min vragen) Steven Jacobs (UGent): Gepakte verdachten: Roland Jooris en Raoul De Keyser |
|
16u00 – 17u00 |
Hommage Roland Jooris met interview door Tom Van de Voorde (Bozar) |
Le 7 mai 2021
Au BOZAR, à Bruxelles
|
9h15 – 9h30 |
Accueil par les organisateurs |
|
9h30 – 10h00 |
Introduction (20min + 10min de questions) Hans Vandevoorde & Stefan Clappaert (VUB/SEL): Beelden lezen (met als casus Hugo Claus). Wat is scheppende kunstkritiek? |
|
10h00 – 11h00
|
Conférences (20min + 10min de questions) - Denis Laoureux (ULB, CreA-Patrimoine): Broodthaers critique d’art - Lars Bernaerts (Universiteit Gent/SEL): ‘Une moule égale un moule.’ De letterkundige kunstcriticus Freddy de Vree in de ban van Broodthaers |
|
11h00 – 11h30 |
Pause |
|
11h30 – 12h30 |
Conférences (20min + 10min de questions) - Stéphane Massonet (ULB):Christian Dotremont – Préfacer le Noir (Zwart) - Tom van Imschoot (LUCA):De meest opbouwende-Afbrekersvraag van de wereld. Louis Paul Boon als scheppend criticus |
|
12h30 – 13h30 |
Pause déjeuner |
|
13h30 – 14h30 |
Conférences (20min + 10min de questions) - Richard Miller: Max Loreau ou le parti pris du mimétisme - Simon Delobel (KASK): La critique prosélyte, amoureuse et engagée de l’avocat-poète-collectionneur Jean Dypréau |
|
14h30 – 15h00 |
Pause |
|
15h – 16h00 |
Keynote: (40min + 10min de questions) Steven Jacobs (UGent): Gepakte verdachten: Roland Jooris en Raoul De Keyser |
|
16h00 – 17h00 |
Hommage à Roland Jooris, suivi d’une interview par Tom Van de Voorde (Bozar) |
Lars Bernaerts (UGent): ‘Une moule égale un moule.’ De letterkundige kunstcriticus Freddy de Vree in de ban van Broodthaers
De Vlaamse criticus, radiomaker en dichter Freddy de Vree (1935-2004) was in de jaren zeventig, tachtig en negentig een zeer actief bemiddelaar van de eigentijdse beeldende kunst. Over die kunst schreef hij veelvuldig, in een coherent kunstkritisch oeuvre. Het bestaat uit catalogusteksten, essays en kunstenaarsmonografieën over hedendaagse kunstenaars uit de avant-garde, zoals Pierre Alechinsky, Hugo Claus, Constant, Jan Cremer, Etienne Desmet, Jan Vanriet en Maurice Wyckaert. In zijn monografieën (1976-1986) voor de reeks kunstpockets van Kunstforum (Schelderode) ontwikkelt De Vree een distinctieve stijl als criticus, waarin de literatuur nooit ver weg is. Mijn lezing zal de creatieve vorm van de kunstkritieken karakteriseren als een soepele, gebalanceerde, soms frivole mix van biografie, karakterschets, kunstgeschiedenis, ekphrasis en lyriek. De literaire dimensie is opvallend: De Vree trekt kunstenaars als het ware de literatuur binnen, leest hun werken met literaire referentiekaders, doet aan literaire interpretatie en benadrukt hun literaire activiteiten. Bovendien gebruikt hij zelf literaire middelen om de inhoud en werking van abstracte doeken te vatten, bv. door de personificatie van kleuren of een doorgedreven inleving in het perspectief van de kunstenaar. De lezing maakt een en ander concreet in de lectuur van Marcel Broodthaers, Marcel Broodthaers (1979) en Marcel Broodthaers. Oeuvres 1963-1975 (1990), de meest doorgecomponeerde kunstkritische teksten. Daarin wordt De Vrees scheppende kritiek, die hij verrijkt met persoonlijke anekdotiek via ingelaste feuilletonfragmenten, op een interessante manier vergelijkbaar met die van zijn kompanen Hugo Claus (Karel Appel: schilder, 1964) en Ivo Michiels (Luister hoe dit beeld hoe die lijn hoe die kleur hoe dit vlak luister, 1979).
Simon Delobel (KASK): La critique prosélyte, amoureuse et engagée de l’avocat-poète-collectionneur Jean Dypréau
J'envisage d'évoquer les conditions de la rédaction des textes critiques de Jean Dypréau en m'attardant sur son activité littéraire de jeunesse, sur son hypermobilité sur la scène artistique européenne grâce au développement de la locomotion automobile et sur son rapport intime avec les artistes et leurs oeuvres par le biais de la collection. Au travers de divers exemples seront également mis en valeur le goût de Dypréau pour la naïvité et son intérêt pour ce qu'il nommera la surfiguration.
Tom van Imschoot (LUCA): De meest opbouwende-Afbrekersvraag van de wereld. Louis Paul Boon als scheppend criticus
Wie het literatuur- en kunstkritische werk van Louis Paul Boon leest, heeft de indruk terecht te komen in een open laboratorium. Boon schrijft zijn kritieken niet alleen duidelijk als maker, vanuit de belangstelling van een vakgenoot. Hij spreekt zijn lezer ook als een medemaker aan, al vanaf de eerste bijdrage (‘Het boek dat gij te schrijven hebt’, De roode vaan, 8 oktober 1945). Bovendien wordt de grens met zijn eigen maken steeds vager. Het ene vloeit in het andere over. De vraag is dan ook waarop zijn creatiegerichte kritiek juist mikte. ‘Ook de afbreker bouwt op’, luidt in volle wederopbouw de provocatieve titel van een columnreeks in Parool (1946-1947). Puin ruimen was nodig, maar wat werd daardoor opgebouwd? En hoe kunnen we het verband met Boons ‘constructief met de grond gelijkmaken’ in de boeken over de Kapellekensbaan begrijpen? In mijn bijdrage grijp ik de creatie van Boons eenmanstijdschrift Reservaat (1954-1957) aan om de vormende impact van zijn kunst- en literatuurkritisch werk op zijn scheppend proza na te gaan, niet in tekstgenetisch opzicht maar vanuit het spel met de lezer. Ik onderzoek hoe zijn kritische reflectie gepaard ging met de creatie van een ‘impliciete lezer’: een fictieve dialoog die de reële lezer in eenzelfde kritische houding als de auteur manoeuvreert, ‘met zichzelf als maatstaf’ maar ‘meestal met [zich]zelf niet accoord’ (Boon, 10 oktober 1951).
Steven Jacobs (UGent): Gepakte verdachten: Roland Jooris en Raoul De Keyser
De namen van dichter Roland Jooris en schilder Raoul De Keyser zijn nauw met elkaar verbonden. Jooris schreef niet alleen diverse kunstkritische teksten over de kunstenaar, de werken en het universum van De Keyser duiken ook geregeld op in gedichten van Jooris. Bovendien werkten de beide kunstenaars ook meermaals samen zoals in de met behulp van zeefdrukken vormgegeven bundel Een verpakte gedachte (1967) en de map en het boekje More Is Less (1972). Naast het exploreren van de belangrijkste thema’s in de samenwerking tussen dichter en schilder, gaat deze lezing ook in op de structurele en formele verwantschappen tussen de poëzie van Jooris en de schilderkunst van De Keyser.
Denis Laoureux (ULB, CreA-Patrimoine): Broodthaers critique d’art
À la fin des années 1950, Marcel Broodthaers n’a pas encore cherché à se positionner comme artiste. Il travaille notamment comme journaliste pour divers périodiques. Parmi ceux-ci, on peut citer la revue Les Beaux-Arts qui est la tribune du Palais des Beaux-Arts de Bruxelles. Broodthaers y publie six articles intitulés Un poète en voyage à Londres. Notre communication se propose de lire cette série de textes publiés entre 1958 et 1963. En deux temps. D’une part, on verra que ces six lettres de Londres associent la critique journalistique à l’exercice d’un regard poétique. Elles permettent en cela de mettre en évidence la part créative en jeu dans le processus rédactionnel de Broodthaers. D’autre part, on verra que ces articles sont tournés vers l’observation du monde de l’art contemporain. Ils constituent en cela des sources éclairant les circonstances dans lesquelles Broodthaers envisage la reconfiguration de ses activités dans le champ de la création plastique au début des années 1960.
Stéphane Massonet (ULB): Christian Dotremont – Préfacer le Noir (Zwart)
Christian Dotremont a écrit près de 130 textes sur la peinture et des peintres. Très tôt, il développe à partir des principes de l’esthétique baudelairienne une approche poétique de la critique d’art. Le modèle artistique par excellence sera celui de la collaboration entre le peintre et le poète qu’il découvre chez Picasso et Éluard. Ce modèle établit un rapport privilégié entre peinture et poésie qui l’amène à concevoir l’approche expérimentale des peintures-mots avec Jorn, Atlan et Alechinsky. Ces échanges amènent Dotremont à intensifier son rapport et son travail avec les peintres et justifie une critique d’art qui articule des thèmes de sa poétique, comme l’école buissonnière, la forêt, l’écriture gauche du cancre, etc… Notre présentation montre comment ceux-ci opèrent à travers les écrits de Dotremont sur l’art et la peinture, tout en nous focalisant sur les textes qu’il consacre à Pierre Alechinsky (publié en 2007 sous le titre L’Arbre et l’Arme). On suivra les étapes de sa lecture de la peinture d’Alechinsky pour aboutir à ce dernier projet Cobra : « Encre à deux pinceaux / Zwart ». Ce travail à deux montre les peintures d’Appel et Alechinsky, accompagné par des poèmes de Hugo Claus et une préface de Dotremont qui met en avant l’approche expérimentale d’un travail en commun. Nous verrons comment le rapport de la critique d’art se lie à la pratique de la peinture et du logogramme, comment l’écriture des textes sur les amis peintres préparait Christian Dotremont a travailler avec eux, et comment son travail se distingue de celui des autres peintres Cobra.
Richard Miller: Max Loreau ou le parti pris du mimétisme
Dans les Entretiens avec Eddy Devolder, le philosophe, poète, écrivain d’art, Max Loreau évoque les travaux d’analyse picturale qu’il a consacrés aux œuvres de Dubuffet, Jorn, Corneille, Dotremont, Alechinsky, Vinche… L’objectif et la méthode s’y confondent : « pénétrer et percer à travers eux ce qu’est le secret du travail du peintre ». Parti à la recherche de l’essentiel chez un peintre, il lui fallait adopter, écrit-il, « un parti pris de mimétisme » afin de laisser surgir ce qui a dû traverser les yeux du peintre quand il faisait lui-même ces gestes. Lire Max Loreau, c’est reprendre la peinture – et l’écriture, dans le cas par exemple de Dotremont – depuis le commencement, afin de « dérouler aussi fidèlement que possible le mouvement intégral du travail ». Créateur lui-même, Max Loreau n’a cessé de rechercher ce qui précède les choses et les apparences données ; autrement dit, le geste créatif lui-même.
------------
Charlotte Mutsaers wint VUB-Luc Bucquoyeprijs
De VUB-Luc Bucquoyeprijs gaat in 2020 naar de Nederlandse schrijfster en beeldende kunstenares Charlotte Mutsaers. Eerder won zij onder meer de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooft-prijs, beide voor haar gehele oeuvre. De jury van de Luc Bucquoye-prijs loofde Mutsaers’ werk omdat het getuigt van “eigenzinnigheid, engagement, tegendraadsheid, vrijheid van denken en het stimuleren van emotie en intellect”. De officiële uitreiking vindt plaats op 27 mei 2021 in BOZAR. Later dit jaar zal Mutsaers tevens enkele keren te gast zijn aan de VUB in het kader van colleges van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte.
Lees hier het nieuwsartikel van VUB Today.
------------
Tweede lezing van de schrijver-kunstenaar Pjeroo Roobjee
Op woensdag 3 april 2019, om 16u, geeft de schrijver-kunstenaar Pjeroo Roobjee, eerste laureaat van de VUB-Jean Bucquoyeprijs, een lezing op de VUB (E.0.6). Hij zal het hebben over ‘overbodige luxe of noodzaak’ van de titels van zijn beeldend werk, ‘en niet alleen dat’. Willem Elias brengt een inleiding.
Iedereen is van harte uitgenodigd,
Ronald Geerts, Pieter Martens & Hans Vandevoorde
Info: hans.vandevoorde@vub.be
------------
Lezing Pjeroo Robjee: 'De rodeo van een lassowerper'
Pjeroo Roobjee, de eerste laureaat van de VUB-Luc Bucquoyeprijs, geeft op 11 december de lezing ‘De rodeo van een lassowerper’ voor de studenten van het mastervak Hedendaags proza aan de VUB. De lezing over Robjees schrijverschap en kunstenaarschap wordt georganiseerd in samenwerking met SEL en vindt plaats in lokaal D.2.09 om 11 uur. Iedereen is uitgenodigd.
Pjeroo Roobjee (¨1945) is kunstenaar, schrijver en performer. Voor zijn literair werk, dat bestaat uit romans, verhalen, gedichten en beschouwingen, werd hij zopas bekroond met de VUB-Luc Bucquoye-prijs 2018. Eerder werd zijn debuut De nachtschrijver (1966) bekroond met de Leo J. Krijn-prijs en kreeg hij de Arkprijs van het Vrije Woord en de Cultuurprijs van de stad Gent.
Als kunstenaar maakt hij monumentale doeken (zie gebouw D van de VUB) en nam hij onder meer deel aan de belangrijke biënnales van Sâo Paulo en Venetië.
------------
De missie van SEL
SEL is een onderzoekscentrum dat zich bezighoudt met de experimentele traditie in de Nederlandse literatuur sinds het einde van de negentiende eeuw tot op vandaag.
Meer over SEL
voorzitter SEL
Hans Vandevoorde
Telefoon
+32-2-6292666
Hans.Vandevoorde@vub.ac.be
covoorzitter SEL
Lars Bernaerts
Telefoon
+32-9-2644067
Lars.Bernaerts@ugent.be
Mission Statement
Het Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (SEL) of Study Centre for Experimental Literature (SEL) van de UGent-VUB is een onderzoekscentrum dat zich bezighoudt met de experimentele traditie in de Nederlandse literatuur sinds het einde van de negentiende eeuw tot op vandaag.
Het wil onderzoek stimuleren en verrichten naar literatuur die bewust afwijkt van de gangbare conventies en op zoek gaat naar formele vernieuwing. Er wordt gefocust op auteurs en teksten uit het symbolisme, de historische avant-garde, de neo-avant-garde (vijftigers, nouveau roman, Ander Proza) en het postmodernisme. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan de genres waarin het experiment zich in het bijzonder manifesteert, zoals het prozagedicht en het paraproza.
Zowel de tekst en context van het experiment als de theoretische implicaties van het experiment komen aan bod op workshops en congressen, in projecten en publicaties.
Lopend onderzoek
De weg naar Alexandrië. De zintuiglijke ervaring van landschappen in Europese reisverhalen, 1919-1939
Onderzoeker: Florian Deroo
Promotores: Hans Vandevoorde & Christophe Verbruggen
Naar een model voor humor in negentiende-eeuwse poëzie - Een conceptuele studie en een analyse van een groeiende subjectiviteit
Onderzoeker: Anthony Manu
Promotor: Hans Vandevoorde
Lyrische kunstkritiek: Vlaamse dichters over schilderkunst (1890-1980)
Onderzoeker: Stefan Clappaert
Promotor: Hans Vandevoorde
Geboren in het verkeerde verhaal. Een belichaamde benadering van transgender verhalen in Nederlands verhalend proza
Onderzoeker: Sven Van den Bossche
Promotor: Bart Eeckhout (Universiteit Antwerpen), copromotor: Lars Bernaerts
Netwijdte. Kennis en de roman in het internettijdperk
Onderzoeker: Ruben Vanden Berghe
Promotor: Lars Bernaerts
Tussen compassie en solidariteit. Constellaties van empathie in de sociaal-kritische roman (1848-1980)
Onderzoeker: Ellen Beyaert (UGent, BOF)
Promotor: Lars Bernaerts
Afgerond onderzoek
Transgenerische migratie: lyricisering van Nederlandstalig proza (1955-1975)
Onderzoeker: Nele Janssens (UGent, BOF)
Promotor: Lars Bernaerts, copromotor: Hans Vandevoorde
Het literaire hoorspel in de Lage Landen (1960-2000): vorm, functie en vernieuwing
Onderzoekers: Siebe Bluijs (UGent, FWO) en Evelien Verschueren (UGent, FWO)
Promotores: Inge Arteel en Lars Bernaerts
Absurdistische humor in absurde literatuur vanuit een cognitief perspectief
Onderzoeker: Olivier Couder (VUB-UGent, FWO)
Promotores: Inge Arteel en Lars Bernaerts
De surrealistische metafoor vanuit een cognitief perspectief
Onderzoeker: Elke Depreter (VUB, FWO)
Promotor: Hans Vandevoorde, copromotor: Lars Bernaerts
Documentair proza in Vlaanderen en Nederland tijdens de jaren zestig en vroege jaren zeventig
Onderzoeker: Lieselot De Taeye (VUB, FWO)
Promotor: Hans Vandevoorde, copromotor: Gunther Martens
Dagelijks leven en crisis in literaire dagboeken. Een multiperspectivische lezing van dagboeken uit de Tweede Wereldoorlog
Onderzoeker: Janna Aerts (VUB)
Promotor: Hans Vandevoorde
De evolutie van plastische (ding)beschrijvingen in proza uit de Nederlandstalige literatuur van de twintigste eeuw
Onderzoeker: Alyssa Verhees (VUB)
Promotor: Hans Vandevoorde
Het lichaam in de Nederlandstalige prozavernieuwing (1960-1970)
Doctoraat; onderzoeker: Hans Demeyer (UGent, FWO)
Promotores: Yves T'Sjoen, Bart Keunen en Bart Vervaeck
Zelfironie bij Harry Mulisch (1987-2002)
Doctoraat; onderzoeker: Marc van Zoggel (VUB)
Promotor: Hans Vandevoorde
Literaire vernieuwing en spel: voorbij de metafoor
Postdoctoraal onderzoek; onderzoeker: Lars Bernaerts (UGent, FWO)
Promotor: Bart Vervaeck
De vernieuwing van de historische roman na 1975
Doctoraat; onderzoeker: Steven Stroobants (UGent, FWO)
Promotor: Bart Vervaeck
'Alles heeft een rand' Intermediale verwijzingen naar beeldende kunst in het werk van Peter Verhelst (1987-2005)
Doctoraat; onderzoeker: Kim Gorus
Promotores: Hans Vandevoorde en Bart Vervaeck
Celan auseinandergeschrieben. Paul Celan in de Nederlandstalige poëzie
Doctoraat; onderzoeker: Carl de Strycker
Promotores: Bart Vervaeck en Dirk de Geest
Van schuldbewustzijn naar taalbewustzijn. Taalhandelingen en de constructie van bewustzijn in het werk van Ivo Michiels
Postdoctoraal onderzoek; onderzoeker: Lars Bernaerts (UGent)
Promotores: Bart Vervaeck en Jürgen Pieters
Meer informatie over de nummers van de SEL-reeks is raadpleegbaar op de website van Academia Press, waar ze ook aangekocht kunnen worden.
SEL-reeks 13
Luisterrijk der letteren. Hoorspel en literatuur in Nederland en Vlaanderen
Onder redactie van Lars Bernaerts & Siebe Bluijs
De rodeo van een lassowerper (2019)
Schrijver-kunstenaar Pjeroo Roobjee gaf, naar aanleiding van zijn bekroning met de VUB-Luc Bucquoyeprijs, twee lezingen voor de studenten van het mastervak Hedendaags proza aan de VUB, georganiseerd in samenwerking met SEL. De teksten die hij bracht, werden uitgegeven als het boekje De rodeo van een lassowerper (2019) bij uitgeverij Demian.
De rodeo van een lassowerper (2019) bestellen kan hier.
SEL-reeks 12
Gewaagde geschriften. Interacties tussen pornografie en literatuur in Vlaanderen en Nederland
Onder redactie van Karen Van Hove & Bart Vervaeck
Pjeroo Roobjee. Dag- en nachtschrijver (2019)
Naar aanleiding van de bekroning van Pjeroo Roobjee met de VUB-Jean Bucquoyeprijs analyseerden de studenten van het mastervak Hedendaags proza aan de VUB literair werk van de schrijver-kunstenaar. Ze bundelden hun beschouwingen in het boekje Pjeroo Roobjee. Dag- en nachtschrijver (2019) dat onder meer onderzoekt in welke mate Roobjees werk als cultliteratuur gelezen kan worden.
Redactie: Elle Collin, Lotte Testaert en Hans Vandevoorde
Een exemplaar van Pjeroo Roobjee Dag- en nachtschrijver (2019) kan verkregen worden via Hans Vandevoorde.
SEL-reeks 11
Woekering en weigering. Metamorfosen en identiteit in het werk van Jacq Vogelaar
Onder redactie van Hans Demeyer & Sven Vitse
SEL-reeks 10
Legendes van de literatuur. Schrijvers en het artistieke experiment in de jaren zestig
Onder redactie van Tom Van Imschoot & Bart Van der Straeten / Lars Bernaerts & Hans Vandevoorde
SEL-reeks 9
Het 'nouveau journal'. Dagboekexperimenten voor een nieuwe tijd
Matthieu Sergier
Het lab van de sixties. Positionering en literair experiment in de jaren zestig
Onder redactie van Lars Bernaerts, Dirk De Geest, Hans Vandevoorde & Bart Vervaeck
Gust Gils in zijn experiment
Onder redactie van Matthias Velle, Hans Vandevoorde, Els Van Damme en Yves T’Sjoen
Ivo Michiels intermediaal
Onder redactie van Lars Bernaerts, Hans Vandevoorde en Bart Vervaeck
Het binnenste buiten. Werk en leven van Willem Brakman
Onder redactie van Lars Bernaerts en Bart Vervaeck
Breuken en bruggen. Moderne Nederlandse literatuur / Hedendaagse perspectieven
Onder redactie van Lars Bernaerts, Carl de Strycker en Bart Vervaeck
Jan Walravens en het experiment
Onder redactie van Lars Bernaerts, Hans Vandevoorde en Bart Vervaeck
Afdeling Nederlandse Literatuur en Algemene Literatuurwetenschap: website van de vakgroep Nederlandse Literatuur en Algemene Literatuurwetenschap aan de Universiteit Gent, met informatie over onderwijs, onderzoek en medewerkers
CLIC: website van de onderzoeksgroep CLIC (Centre for Literary and Intermedial Crossings) aan de Vrije Universiteit Brussel
EAM: website van het Europese netwerk van avant-garde- en modernismestudies
ENAG: website van de internationale onderzoeksgemeenschap ENAG (European Neo-Avant-Garde) gesponsord door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek.
LIST: website van LIST (Linguistic Studies), de vakgroep van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte die de opleidingen van TALK (Taal- en Letterkunde) en TTKA (Toegepaste Taalkunde) herbergt aan de Vrije Universiteit Brussel
OELN: website van OELN (Online Encyclopedia of Literary Neo-Avant-Gardes), de encyclopedie van ENAG (European Neo-Avant-Garde) die literaire neo-avant-gardes van rond de ganse wereld zichtbaarder en beschikbaarder maakt voor onderzoekers, studenten en lezers
TALK: website van de opleiding Taal- en Letterkunde aan de Vrije Universiteit Brussel
Vakgroep Letterkunde UGent: website van de vakgroep Letterkunde aan de Universiteit Gent, met informatie over onderwijs, onderzoek en medewerkers
Stuurgroep
Lars Bernaerts, Hans Vandevoorde, Bart Vervaeck
Leden
Inge ARTEEL (Vrije Universiteit Brussel)
Lars BERNAERTS (Universiteit Gent)
Benjamin BIEBUYCK (Universiteit Gent)
Ronald GEERTS (Vrije Universiteit Brussel)
Kim GORUS (Sint Lucas Antwerpen)
David GULLENTOPS (Vrije Universiteit Brussel)
Janine HAUTHAL (Vrije Universiteit Brussel)
Ilse LOGIE (Universiteit Gent)
Gunther MARTENS (Universiteit Gent)
Sarah POSMAN (Universiteit Gent)
Yves T'SJOEN (Universiteit Gent)
Hans VANDEVOORDE (Vrije Universiteit Brussel)
Hannah VAN HOVE (Vrije Universiteit Brussel)
Geassocieerde leden
Jan BAETENS (KU Leuven)
Sascha BRU (KU Leuven)
Marco CARACCIOLO (Universiteit Groningen)
Thomas CROMBEZ (Universiteit Antwerpen)
Dirk DE GEEST (KU Leuven)
Carl DE STRYCKER (Poëziecentrum Gent)
Jane FENOULHET (University College London)
Jaap GRAVE (Freie Universität Berlin)
Luc HERMAN (Universiteit Antwerpen)
Jos JOOSTEN (Radboud Universiteit Nijmegen)
Mary KEMPERINK (Universiteit Groningen)
Lut MISSINNE (Westfälische Wilhelms Universität Münster)
Matthieu SERGIER (Université Catholique de Louvain & FUSL)
Erik SPINOY (Université de Liège)
Dirk VAN HULLE (Universiteit Antwerpen)
Tom VAN IMSCHOOT (LUCA School of Arts & KU Leuven)
Bart VERVAECK (KU Leuven)
Sven VITSE (Universiteit Utrecht)
Partners
Er wordt nauw samengewerkt met
het CLIC (VUB-onderzoeksgroep, Centre for Literary and Intermedial Crossings);
het EAM (European Network for Avant-garde and Modernism Studies), dat in een internationaal verband interdisciplinair en intermediaal onderzoek verricht naar experimentele esthetica's en poëtica's van de avant-garde en het modernisme;
ENAG (Eupean Neo-Avant-Garde), een internationale onderzoeksgemeenschap gesponsord door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek;
het Letterenhuis, de algemene letterkundige archiefinstelling van Vlaanderen, die zich in Antwerpen bevindt;
het MDRN (KULeuven) waarbinnen onderzoek gedaan wordt naar het literaire modernisme van de eerste helft van de twintigste eeuw;
en het Poëziecentrum: het in Gent gevestigde centrum voor de promotie, documentatie en verspreiding van poëzie.
Via deze samenwerkingsverbanden wordt de centrale doelstelling van het centrum (het onderzoek van de experimentele Nederlandstalige literatuur) verruimd: de Nederlandstalige literatuur wordt in een internationale, comparatieve context geplaatst.
SEL-Studiedag: Oproer in de Nederlandse letteren
Op maandag 28 mei 2018 organiseert SEL een studiedag over 'Oproer in de Nederlandse letteren. Tekst en contestatie in de jaren zestig' in BOZAR. Het is die dag exact vijftig jaar geleden dat kunstenaars en schrijvers het toenmalige PSK (nu BOZAR) bezetten. Tijdens de dag staat nieuw onderzoek over de literatuur en cultuur van de opstandige jaren zestig centraal. De keynotelezingen worden verzorgd door Geert Buelens en Ralf Grüttemeier. Het definitieve programma vind je hier.
De dag vindt plaats in de VUB City Campus in BOZAR (in de Ravensteingalerij) en duurt van 09u15 tot 17u30. Inschrijven kan door een e-mail te sturen naar nele.janssens@ugent.be
------------
Iedereen is van harte uitgenodigd op woensdag 18 april 2018 om 16u in lokaal D.3.09
voor
VAN HET EERSTE TOT HET BLAUWSTE GEDICHT
onvergetelijke poëtische sporentocht met
Deze moderne troubadour (o.a. Debuut-, Cultuur- en Arkprijs), ex-stadsdichter van Antwerpen, voert u mee op een avontuurlijke rit door de poëziegeschiedenis tot aan zijn net verschenen testament-bij-leven ‘Blauwboek’. De reis gaat van de oudste klanken en gezangen via de troubadours naar Gezelle en tot heden, naar zijn nieuwe ‘gedichten voor de grote reuzin’. ‘H.-H.’ brengt zijn schatkaart ‘Wereld van de Poëzie’ op zijn onnavolgbare wijze tot leven en na een meezingfinale brengt hij tot slot met zijn mooiste ‘muziekdoosgedichten’ verstilling én vervoering!
Kom dat zien, maar horen wil wie hoort… De reus die komt…
Organisatie i.s.m. het Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (SEL)
Meer informatie: hans.vandevoorde@vub.be
------------
Conferentie: Tuning in to the Neo-Avant-Garde
Op 28 en 29 november 2018 organiseert SEL in samenwerking met ENAG een conferentie over het hoorspel en de neo-avant-garde in Gent. De call for papers kan je hier bekijken.
------------
Lezing van de dichter Roland Jooris – Driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Poëzie 2001
Op woensdag 22 november 2017, om 16u, komt de dichter Roland Jooris een lezing geven op de VUB (D.2.13), in het kader van het vak ‘Poëzie na 1945’, dat dit jaar gewijd is aan ‘Beeldgedichten’. Hij zal het hebben over zijn eigen werk.
Iedereen is van harte uitgenodigd,
Hans Vandevoorde (CLIC/SEL)
------------
Op 30 november en 1 december komt ENAG in Brussel bijeen rond het onderwerp Hybrid Genres and the Contemporary Neo-Avant-Garde.
------------
Het tiende deel in de SEL-reeks is verschenen. Legendes van de literatuur is een bijzonder boek met auteursinterviews (afgenomen door Bart Van der Straeten en Tom Van Imschoot) en hoofdstukken over kunstencentra, zoals Celbeton en Raaklijn, die actief waren in de hoogdagen van de neo-avant-garde. Het boek werd voorgesteld op vrijdag 10 november 2018 om 19u in galerie S&S in Antwerpen. Tot 27 november 2018 was daar ook een tentoonstelling te zien over het onderwerp.
------------
De leesgroep Beeldbepalers bespreekt ook in het academiejaar 2017-2018 belangrijke teksten uit de Nederlandse literatuurstudie, met een focus op de moderne periode. Meer informatie vindt u op deze pagina.
Pas verschenen in de SEL-reeks: Matthieu Sergier, Het 'nouveau journal'. Dagboekexperimenten voor een nieuwe tijd.
------------
In het kader van het vak ‘Verklaring van de Nederlandse literatuur 1850-1945’ gaf Kurt De Boodt een gastcollege over 'de Vlaamse literaire en artistieke avant-garde van kort na de Eerste Wereldoorlog' op 3 mei in D.1.06 om 10u.
Kurt De Boodt (°1969) is dichter, dramaturg en tekstschrijver van de artistieke directie van het Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR) in Brussel. Als freelance curator stelde hij diverse tentoonstellingen samen, o.a. 'Van uw tijd. 'Kunstgrepen omtrent 1958' (2008), 'Rik Wouters & co. Beeldhouwers in Mechelen' (2011) en 'Prosper De Troyer. Schilder in beweging' (2013). Hij publiceerde tot nu toe zes dichtbundels, waaronder bij Wereldbibliotheek Waarop de klok ontwaakt! (2008), Minnezang (2011) en Ghostwriter (2015).
------------
Op dinsdag 25 april, om 10u, gaf Prof. dr. Simon Richter (UPenn) een lezing op de VUB (D.3.15), over “‘Self-Expression’ and the Cook’s Body in Documentary Film”.
Simon Richter is professor German and Environmental Humanities aan de University of Pennsylvania. Hij publiceerde onder meer Women, Pleasure, Film: What Lolas Want; Missing the Breast: Gender, Fantasy and the Body in the German Enlightenment en Laocoon’s Body and the Aesthetics of Pain. Verder schreef hij artikelen over Duitse eetgewoontes en Hegels 'dialectics of digestion'. Aan Penn doceert hij een populair college over voedsel en film.
------------
26 February 2016: Masterclass met Peter Stockwell (University of Nottingham) over 'Cognitive Approaches to Modern and Contemporary Prose and Poetry'.
Tijdens deze masterclass stellen vier doctorandi van Vlaamse universiteiten hun onderzoek voor waarin ze verschillende methodes uit de cognitieve studies toepassen op twintigste-eeuws proza en poëzie. De organisatoren nodigen alle geïnteresseerde onderzoekers (doctorandi, postdocs, professoren en masterstudenten) hierbij graag uit om mee te discussiëren over de theoretische gronden van de gepresenteerde projecten en om de uitdagingen te bespreken waarmee de onderzoekers te maken krijgen. Peter Stockwell (University of Nottingham) verzorgt de keynote-lezing van deze masterclass, over taalgebruik in surrealistische teksten. Achteraf neemt hij ook deel aan de feedbacksessies.
Deelname is gratis, maar wie graag komt (de hele dag, of enkel voor de keynote), laat het best iets weten op het volgende e-mailadres: elke.depreter@vub.ac.be.
------------
Onlangs verschenen in de SEL-reeks twee nieuwe boeken: Gust Gils in zijn experiment en Het lab van de sixties. Op woensdag 20 mei 2015 vond in Brussel de boekvoorstellingplaats in samenwerking met Passa Porta. Met bijdragen van Bart Van Kerkhove en Jeroen Kuypers over Gust Gils, muziek van Sep François en een interview met auteur Patrick Conrad over de evolutie van zijn werk en plaats in de Vlaamse literatuur sinds zijn debuut in de jaren zestig.
------------
Op vrijdag 27 februari 2015 organiseerden drie UGent-VUB-onderzoeksgroepen een studiemiddag omtrent Empedokles, de voorstelling van Theater Zuidpool die gebaseerd is op Hölderlins Der Tod des Empedokles. De sprekers gingen een dialoog aan over theatraliteit, experiment en vertaling naar aanleiding van het stuk. De middag was een samenwerking tussen CLIV (Centrum voor Literatuur in Vertaling), THALIA (Theatre, Literature and Media in Performance), en SEL.
------------
Op 8 en 9 september 2015 organiseerden de onderzoeksgroepen SEL en OLITH de conferentie 'Confrontations - Experimental Dutch and German literature of the long sixties'. Het gebeuren vond plaats in de KVAB in Brussel. Het programma kunt u hier bekijken.
De Oostenrijkse dichter Gerhard Rühm, mede-oprichter van de legendarische Wiener Gruppe en de Duitse artieste Monika Lichtenfeld waren de speciale gasten van deze conferentie. Ze gaven samen een lezing op dinsdag 8 september 2015, om 17u in de KVAB. Voor meer informatie en een klein voorsmaakje, klik hier.
------------
CONFRONTATIES
Op vrijdag 5 december organiseerde SEL een workshop over Duitstalige en Nederlandstalige experimentele literatuur. De bijeenkomst bereidde een congres voor dat op 8 en 9 september 2015 plaatsvindt in de KVAB in Brussel. Over deze 'Confrontaties' kan u hier informatie vinden.
"TELLING STORIES BY SOUND"
Onder de titel "Telling Stories by Sound" geeft dr. Elke Huwiler (Universiteit van Amsterdam) op vrijdag 20 februari 2015 in Gent een lezing over de narratologie van het hoorspel. De lezing vindt plaats om 14u in de Grote Vergaderzaal (3de verdieping; lok. 130.007, Blandijnberg 2, 9000 Gent).
GASTCOLLEGE VAN DE VISUELE DICHTER LUC FIERENS OP WOENSDAG 29 OKTOBER OM 16U
In het kader van de cursus ‘Poëzie na 1945’, die dit jaar gewijd is aan visuele en auditieve poëzie, komt Luc Fierens een lezing geven op woensdag 29 oktober om 16u. Iedereen is welkom in lokaal D.2.15.
Sinds de jaren tachtig vermengt Luc Fierens (Mechelen, 1961) woord en beeld in zijn visuele poëzie, collages en mailart. Eind 1982 was hij een van de medeoprichters van Parallel, een internationaal georiënteerd tijdschrift waarin werd gezocht naar een ‘literair alternatief voor poëzie en beeldende kunst’. Het laatste nummer van dit blad was de aanzet tot de Postfluxbooklets (1987-2013), die vaak tot stand kwamen door samenwerkingen met andere kunstenaars. Fierens nam deel aan een groot aantal internationale tentoonstellingen.
Deze activiteit gebeurt in samenwerking met SEL.
SE: PUBLICATIE: "DE EXPERIMENTELE ENCYCLOPEDISCHE ROMAN"
GASTLEZING DR. LARS BERNAERTS (19.10.2009, 16U)
Op maandag 19 oktober 2009 is er aan de VUB een gastlezing door dr. Lars Bernaerts (Universiteit Gent).
Waar: E.010
Wanneer: 16.00-17.00
Titel van de lezing:
Linguïstische literatuurstudie en de nieuwe literaire stilistiek: oude paden, nieuwe wegen
Dr. Bernaerts is als postdoctoraal onderzoeker van het FWO verbonden aan de Vakgroep Nederlands en Algemene Literatuurwetenschap (UGent). Hij is tevens lid van SEL, het nieuwe Studiecentrum voor Experimentele Literatuur (een samenwerking tussen VUB en UGent). Voor de activiteiten van het SEL, zie https://www.vub.be/TALK/?q=SEL