IG: “Hbits gaat dus verder dan de tijd en het gedrag van mensen in kaart brengen. Vooral de context rond het gedrag is belangrijk. We willen niet zozeer weten wat mensen doen, maar wel de redenen waarom ze tot een bepaald gedrag komen. Als je dat weet kun je ook als overheid het gedrag van mensen gaan begrijpen en vervolgens gaan bijsturen en tot een efficiënter beleid komen.”
Hoe eerlijk respondeert de mens op dergelijke vragen?
IG: “De rode draad van 36 jaar tijdsbestedingsonderzoek is dat er een groot verschil is tussen wat mensen zeggen of denken en wat ze doen, en zelfs hoe de samenleving erover denkt. Zo blijkt uit een van de onderzoeken dat de arbeidstijdverdeling in huishoudelijk werk tussen mannen en vrouwen sinds de jaren zestig nauwelijks veranderde. En al twintig jaar lang worden de arbeidstijden niet flexibeler, mensen werken zelfs minder in de avond en het weekend dan vroeger. Terwijl men juist andersom gelooft. Hetzelfde geldt voor slapen. Over een week genomen slapen we tot op de minuut evenveel als vijftig jaar geleden. Het is niet omdat mensen meer klagen over slaapproblemen dat ze effectief ook minder slapen.”
Worden jullie geconsulteerd om gedrag te voorspellen?
JM: “Nog niet maar we willen in de toekomst gebruikmaken van een respondentenpanel dat geen waardeoordelen maar gedrag weergeeft en we willen vanuit de gedragspatronen (habits – hbits) vertrekken. Maar dit vraagt veel context-relevante informatie.”
IG: “Voorspellen is een complex gegeven. Je kunt altijd een pak cijfers in een model gooien: daar komt altijd wel iets uit. Of een databank in Amerika kopen en bijvoeden met cijfers van hier. Als socioloog hebben we niets aan mooie modellen als die ver van de realiteit staan.”
Ignace Glorieux: Data worden schaars voor academici, nu ze steeds meer in handen van Google, Facebook en consorten komen.
JM: “De overheid kan ook niet zomaar een beleid uitstippelen zonder te kijken naar hoe mensen werkelijk leven. Een voorbeeld zijn de files. Je zou denken: laat mensen werken op flexibele uren. Maar veel mensen die werken moeten wel om 8.30 uur aan de schoolpoort staan om hun kinderen daar af te zetten, en er terug staan om 15.45 uur als de school stopt.”
Wat brengt de toekomst?
JM: “We willen ons zowel richten op de privaat-commerciële sector als op de publieke sector. Momenteel versterken we onze portfolio door opdrachten uit te voeren voor organisaties als Eurostat, Statbel of Destatis, waarbij we naast de bevraging van respondenten ook onze onderzoeksmethodologie verder kunnen uitbouwen. Tussentijds hebben we ook opdrachten uitgevoerd voor de SNCF of Velux. We kijken ook ruimer dan enkel Europa. We hopen een samenwerkingstraject op te zetten met UN Women om tijdsbestedingsonderzoeken in het Aziatische werelddeel op te starten en om zodoende input te geven aan een SDG-goal die de onzichtbare arbeid van vrouwen en meisjes in kaart wil brengen.”
IG: “De VUB heeft ons ongelooflijk veel kansen geboden. Het is zoals een moeder voor ons: op een bepaald moment wil je op eigen benen staan, tegelijk wil je er ook voor haar zijn. En als wij eenmaal over veel data beschikken, waarom zouden andere onderzoeksgroepen binnen de VUB daar geen gebruik van mogen maken? Data worden schaars voor academici, nu ze steeds meer in handen van Google, Facebook en consorten komen. Het is trouwens ook een commerciële troef om onze band met de VUB uit te spelen in het buitenland.”