Alter Chil Pasternak
1916 - 1990
Alter Chil Pasternak was een Pools-Joodse verzetsstrijder die deelnam aan sabotageacties en bevrijdingsoperaties, waaronder die van gewonde Joodse gevangenen na het 20ste konvooi. Hij overleefde de oorlog en werd erkend voor zijn moed in het gewapend verzet.
Alter Chil Pasternak was een Pools-Joodse verzetsstrijder die zich in 1942 aansloot bij de verzetsgroep Belgisch Leger der Partizanen, een onderdeel van het links-georiënteerde Onafhankelijkheidsfront. Hij kreeg er al snel een leidinggevende rol met rang van plaatsvervangend compagniescommandant.
Pasternak nam actief deel aan sabotageacties, operaties tegen collaborateurs en bevrijdingspogingen voor gevangen verzetsstrijders. Zo maakte hij op 4 mei 1943 deel uit van een commando om gewonde Joodse gevangenen uit het Sint-Jansziekenhuis in Tienen te bevrijden. Zij hadden kort voordien geprobeerd te ontsnappen tijdens de legendarische bevrijdingsactie op het 20ste treinkonvooi van Mechelen naar Auschwitz, een actie van ULB-alumni Youra Livschitz, Robert Maistriau en Jean Franklemon. Helaas bleven ze na de bevrijdingsactie zwaargewond achter en werden naar het ziekenhuis overgebracht. Livschitz kreeg hier lucht van en drong aan op een nieuwe bevrijdingsactie, waarbij Pasternak werd ingezet.
In 1944 raakte Alter Chil Pasternak gewond tijdens een andere actie, hij werd verzorgd door dokter Conreur. Kort daarna, in de zomer, werd hij door de nazi’s opgepakt, verhoord in het Gestapo-hoofdkwartier aan de Brusselse Louisalaan en opgesloten in de Dossinkazerne in Mechelen, het beruchte SS-verzamelkamp voor Joden, Roma en Sinti. Hij bracht er de laatste weken van de oorlog door als gevangene. Op 4 september 1944, bij de haastige evacuatie van de kazerne door de SS omwille van de oprukkende geallieerden, werd Pasternak vrijgelaten. Zijn getuigenis over die bevrijding werd later opgetekend.
Alter Chil Pasternak overleefde de oorlog. Hij werd erkend en geregistreerd bij de Unie van Poolse Patriotten in België en werd door Polen onderscheiden voor zijn heldhaftige optreden in de strijd tegen de Duitse bezetter. Over zijn latere leven is weinig bekend, maar zijn daden vormen een blijvend deel van de geschiedenis van het Joods verzet in België.
Bronnen:
-
Herinnering Memoire – Getuigenis Alter Pasternak (Dossinkazerne)​
herinneringmemoire.be -
Cegesoma – Interviews VRT: Gewapende Partizanen (1985)​
cegesoma.be