De Europese bouwsector staat voor een dubbele uitdaging: de drastische vermindering van CO₂-uitstoot en de nood aan een duurzamer grondstoffengebruik. Binnen het Horizon Europe-project RECONSTRUCT bundelen 14 partners uit vijf EU-landen en het VK hun krachten om de sector fundamenteel te herdenken. RECONSTRUCT ontwikkelt digitale oplossingen en experimenteert met praktijkgerichte strategieën om circulair bouwen haalbaar en schaalbaar te maken. Voor de officiële kick-off organiseren de partners twee events, eentje in Barcelona op 23 mei bij IteC, de Spaanse partner in het project en een tweede op 6 juni in Brussel.
Het RECONSTRUCT-project loopt van 2023 tot 2027 en stelt zich ambitieuze doelstellingen: gebouwen realiseren met 50% minder nieuwe materialen, 80% herbruikbare of recycleerbare componenten, nagenoeg uitsluitend lokaal beschikbare grondstoffen, en nul procent bouw- en sloopafval naar de stortplaats. “Het klassieke lineaire model van bouwen en slopen is economisch inefficiënt en ecologisch onhoudbaar,” zegt Laura Reus, coördinator van de RECONSTRUCT-hubs. “Wij zoeken manieren om die cyclus te doorbreken, met concrete tools die voor elke schakel in de bouwketen toepasbaar zijn.”
Binnen RECONSTRUCT worden in Barcelona en Brussel regionale Circular Construction Hubs opgezet. Die hubs functioneren als netwerken waarin lokale actoren – van ontwerpers en aannemers tot beleidsmakers en materiaalproducenten – samen kennis uitwisselen en digitale toepassingen testen. De focus ligt op het gebruik van beton. “We moeten stoppen met beton te beschouwen als een wegwerpproduct,” zegt Jeroen Poppe van de vakgroep Architectural Engineering aan de VUB. “We willen het herdenkbaar, herbruikbaar en herleidbaar maken. Behalve het materiaal zelf moet ook de constructiewijze van betonnen gebouwen herbekeken worden. De klassieke methode — beton gieten tot één massieve structuur — laat nauwelijks hergebruik toe. RECONSTRUCT wil dat vervangen door prefabmodules die zich gedragen als een bouwpakket: eenvoudig te assembleren én demonteren. Naast de fysieke bouwcomponenten investeert RECONSTRUCT ook in digitale oplossingen. Via materialenpaspoorten, BIM-modellen en digitale tweelingen worden grondstoffen gevolgd doorheen de volledige levenscyclus. Dat moet leiden tot beter afvalbeheer en traceerbare, circulaire materiaalstromen.”
Zowel in Barcelona als in België - bij ons is dat op de site van het Green Energy Park in Zellik - een fysiek gebouw dat volledig recycleerbaar zal zijn. “De bouwaanvragen hiervoor zijn al binnen.”, zegt Poppe. “Een Nederlandse partner is bezig met de productie van de bouwpanelen.”
“We kunnen pas echt circulair bouwen als alle partijen inzicht krijgen in hun rol, hun data en hun impact,” aldus Ilse Van den Borre (Green Energy Park). “RECONSTRUCT biedt daarvoor de tools.”
De kracht van RECONSTRUCT ligt in de combinatie van lokale inbedding en Europese samenwerking. Door pilootprojecten te koppelen aan digitale workflows en gestandaardiseerde formats, mikt het project op een aanpak die zich laat herhalen in andere regio’s. Het project positioneert zich daarmee als een voorloper in de transitie naar een circulaire, data-gedreven bouwsector, waarin verspilling vermeden wordt en samenwerking centraal staat.
Programma en registratie voor het event: https://www.greenenergypark.be/evenement/reconstruct-belgian-hub-kick-o…
Coördinator Belgische stakeholderhub: ilse.vandenborre@greenenergypark.be
Meer over het project: https://reconstruct-project.eu