Tips voor minister Peeters: Deelnemers “30 Dagen Minder Wagen” vragen meer duurzame mobiliteit

Op de laatste dag van de Week van de Mobiliteit (16-22 september) ontvangt Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters concrete beleidsaanbevelingen om de drempels voor meer duurzame mobiliteit weg te werken. Die aanbevelingen van het Netwerk Duurzame Mobiliteit, haar 8 leden en onderzoekers van Mobilise aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) zijn gebaseerd op de input van duizenden deelnemers aan “30 Dagen Zonder Wagen” afgelopen juni - het grootste particuliere autovrije experiment ooit in Vlaanderen. 

Je eigen wagen minder gebruiken tijdens de maand juni? Ruim 6.500 Vlamingen gingen de uitdaging aan om hun auto dertig dagen lang zoveel mogelijk aan de kant te laten staan. Daarbij kregen ze van de organisatoren een heleboel tips en goede voorbeelden om duurzamer op weg te gaan. Wie tijdig registreerde kon bovendien genieten van gratis voordelen bij mobiliteitspartners De Lijn, NMBS, Blue-bike en Cambio. Het doel: verplaatsingsgewoonten doorbreken en experimenteren met meer duurzame vervoersmiddelen. Het resultaat is met ongeveer 166.000 autoloze dagen méér dan geslaagd.

“1.500 deelnemers lieten een maand lang de wagen volledig aan de kant en 60% van alle deelnemers nam maximaal vier dagen de auto in juni”, aldus een tevreden VUB-professor Mobiliteit Cathy Macharis. “De CO2-reductie die alle deelnemers samen realiseerden, wordt geschat op 137 ton, het equivalent van 64 wagens een volledig jaar van de baan te halen. De helft van de deelnemers verplaatste zich vaker met de trein en liefst 10% maakte voor het eerst kennis met autodelen. Als voornaamste voordelen van duurzamer op weg gaan benoemen de deelnemers: de positieve impact op het milieu, meer bewegen én minder stress ervaren.” 

Op basis van drie enquêtes - afgenomen tijdens de challenge, en de focusgesprekken met enkele van de deelnemers, formuleert het Netwerk Duurzame Mobiliteit beleidsaanbevelingen voor de lokale, Vlaamse en federale beleidsniveaus. Die worden vandaag overhandigd aan de Vlaamse Minister van Mobiliteit, Lydia Peeters. 

Aanbevelingen 

De aanbevelingen - voor openbaar vervoer, fietsers en voetgangers en deelmobiliteit - zijn van tel omdat ze gebaseerd zijn op de ervaringen van de deelnemers aan de campagne. Via “30 Dagen Minder Wagen” mensen laagdrempelig laten proeven van duurzame mobiliteit, en hen breed informeren over de opties, is een eerste stap in de goede richting. De aanbevelingen mikken echter op structurele hefbomen. ​ 

1. Zo gaven deelnemers aan vaker het openbaar vervoer te zullen nemen, als er een beter aanbod na 22u en in het weekend zou zijn. Een no-brainer is dan ook meer investeren in een ruim aanbod van openbaar vervoer - en bij uitbreiding deelmobiliteit. ​ 
2. Opmerkelijk ook: fietsers en voetgangers associëren duurzame verplaatsingen niet per se met veilige verplaatsingen. Op Vlaams en lokaal niveau is het nieuwe fietsvademecum* een broodnodige opstap naar meer kwaliteitsvolle en veilige fietsinfrastructuur - afgestemd op het aantal fietsers én de diversiteit aan fietsen. In 2019 was amper 46% conform het vorige fietsvademecum. De standaardrichtlijnen voor kwalitatieve en veilige wandelinfrastructuur verdient ook een upgrade, stelt het rapport. Zo wordt duurzaam vervoer synoniem voor betaalbaar, betrouwbaar, efficiënt, veilig en comfortabel - en meer dan louter ‘goed voor het milieu’.
3. Verder moet de Vlaamse overheid streven van 4.645 deelwagens begin 2022 naar 15.000 stuks in 2030, zeker in landelijke regio’s. Zo halen we ​ tot 200.000 privéwagens van de baan. De federale overheid kan hier helpen door de btw op deelwagens te verlagen van 21% naar 6%. Dit is reeds het geval voor deelfietsen en openbaar vervoer. Waarom die lijn niet doortrekken? 

Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters: “Chapeau ook aan de organisatoren om het grootste particuliere autovrije experiment ooit in Vlaanderen op poten te zetten, in aanloop naar de Week van de Mobiliteit. We gaan het rapport en de adviezen grondig doornemen. De input van duizenden Vlamingen over duurzame mobiliteit is waardevolle informatie om het beleid verder vorm te geven.”

Van duizenden deelnemers naar zes miljoen

“De campagne was een groot succes, maar er moet ook nog veel gebeuren”, vertelt een toekomstgerichte Laura Berthoud als campagnecoördinator bij Netwerk Duurzame Mobiliteit. “Zo bleken afstand, tijd, en het beperkte aanbod en de kostprijs van openbaar vervoer de voornaamste redenen om toch nog voor de wagen te kiezen. Verlaagt het beleid die drempels dankzij onze aanbevelingen, dan kunnen we gaan van enkele duizenden deelnemers naar zes miljoen in de toekomst. Duurzame mobiliteit moet de meest voordehandliggende keuze worden. Te beginnen in juni 2023, met de tweede editie van “30 Dagen Minder Wagen”.”

Netwerk Duurzame Mobiliteit en haar 8 leden werkten voor de beleidsadviezen op basis van de bevragingen nauw samen met de VUB-onderzoeksgroep Mobilise waar professor Cathy Macharis aan het hoofd staat. De bevindi