VUB-alumnus, activist en politiek wetenschapper Rémy Bonny pleit voor meer stabiliteit, vrijheid en bescherming van de LGBTQI+-gemeenschappen in Europa. Met zijn organisatie Forbidden Colours, zet hij zich in voor een meer democratische en duurzame inbedding van de rechten en verworvenheden van de LGBTQI+-gemeenschap in Europese beleidsacties. Met zijn laatste actie wil hij oproepen tot het ondertekenen van de online petitie ter versterking van de case tegen EU-lidstaat Hongarije en zijn ‘anti-LGBT-propagandawet’.
Dag Rémy, kan je kort toelichten wat deze wet inhoudt en waarom deze specifieke case zo belangrijk is?
In juni 2021 nam het Hongaarse parlement een uit Rusland overgenomen wet aan die de LGBTQI+-gemeenschappen in het land censureert. Deze ‘anti-LGBT-propagandawet’ verbiedt het afbeelden van LGBTQI+-mensen en het ‘promoten’ van LGBTQI+-onderwerpen in de media en op alle plaatsen waar kinderen zouden kunnen zijn, dus bijna overal. Toen diezelfde wet in 2013 in Rusland werd aangenomen betekende dat dat LGBTQI+-Russen als tweederangsburgers werden beschouwd. Haatgroepen lokten LGBTQI+-personen via datingapps naar afgelegen plekken om ze te vermoorden. De criminelen zélf bleven ongestraft.
Poetin was op zoek naar een interne vijand voor zijn dictatoriaal beleid. Met terugvallende bevolkingscijfers die grote economische gevolgen dreigden te hebben, en een opkomende LGBTQI+-beweging in de grote steden, werden onze gemeenschappen dus al snel aangeduid als die interne vijand. De Russische staatspropaganda spreekt al meer dan een decennium over ‘gayropa’ als het gaat over de Europese Unie.
In 2021 ging Hongarije, een lidstaat van de Europese Unie, deze wet copy-pasten. Dit liet alle alarmbellen afgaan. Maar het moest niet verbazen. Ik deed in 2018 onderzoek naar Russische inmenging in de Europese anti-LGBTQI+-beweging. Dat onderzoek toonde aan dat Hongaarse overheidsfunctionarissen, zoals Katalin Novak (sinds vorig jaar president van Hongarije), advies gingen inwinnen rond ‘demografie en familie’ in Moskou. Novak beschuldigde me toen nog op Trumpiaanse wijze van “leugens” en “ongegronde beschuldigingen”. Ook op het podium voor de herdenking van de Stonewall Riots in New York waarschuwde ik voor de invoering van een anti-propagandawet in Hongarije en de nefaste gevolgen ervan. Twee jaar later voerden Novak en Orban de wet in.
We brachten met de vzw Forbidden Colours de invoering van die wet onder de internationale aandacht. Voor het eerst werd een LGBTQI+-onderwerp op de agenda van de Europese Raad gezet. De gemoederen bij andere Europese regeringsleiders raakten erg verhit. Zo zei Mark Rutte dat er met zo’n wet geen plek is voor Hongarije in de EU. Na meer dan een jaar heeft de Europese Commissie dan uiteindelijk besloten Hongarije voor het Europees Hof van Justitie te dagen omdat deze wet indruist tegen de meest fundamentele Europese normen en waarden.
Ik heb er alle vertrouwen in dat het Hof een uitspraak zal doen ter bescherming van LGBTQI+-mensen. Deze uitspraak zou niet alleen belangrijk zijn om de wet in te trekken, maar ook om te voorkomen dat soortgelijke wetten worden aangenomen in andere lidstaten van de EU, zoals Polen of Roemenië.
Daarom is deze rechtszaak voor heel Europa een unieke gelegenheid om een krachtige en duidelijke boodschap over te brengen: wij staan voor onze EU-waarden van inclusie, gelijkheid, rechtsstaat en democratie. Sinds 13 februari hebben de lidstaten zes weken de kans om hun steun voor de rechtszaak in te dienen. De voorbije maanden zijn we dan ook van hoofdstad naar hoofdstad getrokken om lidstaten te overtuigen deel te nemen aan de rechtszaak bij het Europese Hof. Vanuit de toezeggingen weten we nu al dat dit de grootste mensenrechtenzaak aller tijden zal worden. Maar ook jij kan hierbij helpen. Deze petitie hebben we opgestart om alle lidstaten te overtuigen deel te nemen aan de rechtszaak tegen Hongarije.
Wat is de missie van Forbidden Colours en kan je voorbeelden geven van andere (beleids)acties?
Met Forbidden Colours willen we LGBTQI+-personen in staat stellen hun leven volledig in vrijheid te leven, met zelfrespect en waardigheid in Europa. Daarbij focussen we specifiek op het knelpunt tussen LGBTQI+-gelijkheid en democratische veiligheid. In verschillende Europese landen zien we dat LGBTQI+-personen als zondebok worden aageduid door rechtse populistische partijen, vaak in het kader van een brede campagne tegen de liberale democratie.
De anti-LGBTQI+-beweging is internationaal beter georganiseerd en gefinancierd. Ze krijgen steun vanuit Rusland, het Vaticaan, Amerikaanse evangelisten. Mensen met een pak meer financiële middelen dan LGBTQI+-organisaties. Met Forbidden Colours monitoren we die anti-LGBTQI+-beweging zeer nauwgezet. We leggen hun netwerken met Europese beleidsmakers en Rusland bloot. We proberen Russische oligarchen die deze netwerken ondersteunen op Westerse sanctielijsten te krijgen. Zo hebben we er bijvoorbeeld ook voor gezorgd dat de Europese Commissie subsidies heeft afgenomen van gemeenten en regio’s in Polen die zichzelf “LGBT Vrije Zones” hadden verklaard.
Daarnaast vinden we het belangrijk dat onze gemeenschappen ook veerkrachtiger worden op lokaal niveau. Daarom werken we samen met de Koning Boudewijnsstichting, waar we het eerste LGBTQI+-fonds zijn. We steunden sinds de oorlog bijvoorbeeld 3 opvangplekken in Polen, Hongarije en Roemenië voor LGBTQI+-personen die de oorlog in Oekraïene ontvluchtten of financierden vorig jaar de Budapest Pride in Hongarije. Maar ook kleinere projecten, zoals een fototentoonstelling in Sofia, krijgen onze steun. We doen dat vanuit de gedachte dat we vanuit Brussel wel druk kunnen zetten, maar echte gelijkheid in de Europese samenleving zal enkel van onderuit komen.
Het boek ‘Gewoon Een Gezin’ is een symbool geworden voor de strijd tegen anti-LGBTQI+-wetten en handelingen. Kan je vertellen waarom dit boek als ‘controversieel’ wordt gezien?
In 2018 publiceerden auteur Lawrence Schimel en illustrator Elina Braslina twee kinderverhalen. In Klaarwakker wordt een jongetje eerder wakker dan de rest van zijn familie en deelt zijn ontbijt met zijn kat. In Bedtijd, geen speeltijd! Voorkomt de speelse hond dat een klein meisje en haar familie in slaap vallen.
Er is niets bijzonders aan deze onschuldige verhalen, behalve dat ze twee kinderen in de hoofdrol hebben die in regenbooggezinnen leven. De eerste heeft twee moeders en de tweede twee vaders. In het voorjaar van 2021 werd het boekje met beide verhalen in Hongarije gepubliceerd en meteen beboet omdat het “niet-traditionele gezinsvormen promootte” volgens de regering van Orban. In 2022 werd het boekje ook in het Russisch uitgegeven. De organisatie die het uitgaf ontving een huiszoeking. Het boekje werd verboden en de organisatie, de grootste Russiche LGBTQI+-organisatie, werd ontbonden door de rechter op basis van de anti-LGBTQI+-propagandawet.
Hierdoor werd het boekje een symbool van de groeiende onderdrukking van LGBTQI+-personen in bepaalde delen van Europa. Om hier de aandacht op te vestigen besloten we met Forbidden Colours om het boekje ook in België uit te geven in het Nederlands en Frans.
Op welke manier(en) kunnen wij Forbidden Colours ondersteunen?
Door ons te volgen op onze sociale media en onze acties mee te ondersteunen, zoals bijvoorbeeld de petitie te ondertekenen en te delen. Diegenen die het willen delen via sociale media kunnen daarbij ook een foto nemen met ducktape op de mond als symbool van de censuur die de Hongaarse regering ons oplegt. Vergeet ons zeker niet te taggen! En voor diegenen die het zich kunnen permitteren: je kan een maandelijkse of eenmalige donatie doen aan ons fonds bij de Koning Boudewijnstichting. Donaties kunnen via deze link.