Een uitgebreide literatuurstudie, focusgroepen met architecten, scholen en onderwijsdeskundigen en observaties en analyses van zes Vlaamse en Brusselse lagere en middelbare scholen die investeren in vernieuwende, of slim gebruik van bestaande klasinrichtingen vormen de basis voor deze inspiratiegids. Auteurs Lisa Herman, prof. Jo Tondeur, prof. Joost Vaesen (VUB), Marina Berbel en Maruxa Touceda (+resEARCH) bespreken er meer dan 20 verschillende voorbeelden van geslaagde alternatieve leeromgevingen -en inrichtingen, zoals ateliers, een galerij of een forum, koffiehoeken voor leerlingen, leercorners, etc. Voor elke van deze best practices worden o.a. ook de randvoorwaarden, benodigde ruimte en materialen en voordelen opgelijst en wordt een budgetinschatting meegegeven.
Houvast bieden
Daarnaast omvat het boek ook een gebruiksvriendelijke matrix die architecten, schooldirecties en leerkrachten helpt te bepalen welke van de besproken voorbeelden zij kunnen toepassen binnen hun bestaande infrastructuur en onderwijsfilosofie. De matrix werd opgesteld in overleg met de verschillende partijen die betrokken zijn bij dergelijke projecten rond ruimtelijke en pedagogische transformatie. Tot slot geven de auteurs ook nog tips mee om vaak ingewikkelde, dure en lange transformaties van leeromgevingen te vergemakkelijken.
“Het klassieke klaslokaal met vooraan een schoolbord, de leerkracht en dan de leerlingen die aan hun bankjes zitten is gebaseerd op een verouderde premisse: onderwijs is eenrichtingsverkeer waarbij de leerkracht kennis doorgeeft aan de leerlingen. Vandaag is er in de klaslokalen veel meer interactie en leren kinderen van elkaar. Bovendien moeten ze anno 2019 totaal andere vaardigheden ontwikkelen, zoals sterke ICT-skills, communicatie, samenwerken. Scholen hebben er dus alle baat bij om hun leeromgevingen in vraag te stellen en eventueel aan te passen. We hopen daar met deze gids aan bij te dragen en aan te tonen dat ook kleine veranderingen een positief effect kunnen hebben”, aldus professoren Jo Tondeur en Joost Vaesen.