Durf het maar eens. Op een zeepkist gaan staan en vertellen wat je als wetenschapper beweegt. Vier VUB’ers doen dat op 28 juni van 14 tot 17 uur op de Soapbox Science in Brussel. Komt dat zien op het Europakruispunt, het plein voor de hoofdingang van station Brussel-Centraal. Florine en Else vertellen waar ze het lef vandaan halen om daar te gaan staan.
Sherlock in het heelal
Else Magnus is doctoraatsstudent in de hoge-energiefysica aan de VUB. Ze speurt naar sporen van kosmische explosies en neutrino’s. Op 28 juni staat ze op de zeepkist tijdens Soapbox Science in Brussel. Haar talk heeft de titel: ‘Sherlock Holmes in het heelal. Maak de kosmische puzzel compleet met multimessenger-astronomie’.
Waarom doe je mee?
“Ik vertel graag over mijn passie voor sterrenkunde, in de hoop iets te prikkelen bij mensen. Velen denken vaak ‘wauw, sterrenkunde, cool!’, maar weten niet altijd goed wat dat inhoudt, onderzoek doen naar ons universum. Daarom vertel ik graag wat we proberen te ontdekken, wat we willen weten, en welke natuurkrachten we willen testen.”
Wat voor onderzoek doe je?
“Ik onderzoek een speciaal type ontploffende sterren, gammaflitsen. Deze sterren spatten uiteen doordat ze botsen met andere sterren, of omdat ze aan het einde van hun leven komen. Ik onderzoek de straling en deeltjes die ze uitzenden. Aan de hand van die straling en deeltjes willen we de processen die de sterren vormen beter begrijpen. Dat komt allemaal aan bod in mijn speech voor Soapbox Science: hoe kunnen we de verschillende signalen van het universum combineren om nieuwe dingen te ontdekken?”
Hoe ben je op dat onderzoek gekomen?
“Dit onderzoek vloeide heel natuurlijk voort uit mijn masterthesis. Daar heb ik de basis gelegd voor het onderzoek naar de kosmische straling. Binnenkort begin ik ook aan mijn studie naar de kosmische deeltjes van de gammaflitsen.”
Wat wil je in je carrière bereiken?
“Hopelijk iets nieuws ontdekken! Of toch een onderzoek nalaten waar andere mensen vervolgens op kunnen voortbouwen. Ik hoop ook nog veel wetenschapscommunicatie te mogen doen, daar geniet ik enorm van.”
Is het niet eng om op een zeepkist te gaan staan?
“Ik vind het best wel eng! Je hebt geen vast publiek, mensen komen en gaan… Maar ik kijk wel uit naar de uitdaging. Het is iets nieuws.”
Falende nieren
Florine Janssens, onderzoeker aan de VUB-UZ Brussel, is arts van opleiding en doet momenteel een PhD in de onderzoeksgroep NIER, die zoals je al zou vermoeden onderzoek doet naar nierziekten. Op 28 juni staat ze op de zeepkist tijdens Soapbox Science in Brussel. Haar talk heeft de titel: ‘Wanneer de nieren falen: hoe de kunstnier ons immuunsysteem uitdaagt’.
Waarom doe je mee?
“Veel mensen hebben geen idee hoeveel onze nieren voor onze gezondheid doen. Dialyse klinkt als een behandeling die ver van hun bed staat. Op onze afdeling behandelen we mensen met hemodialyse - een intensieve therapie waarbij patiënten drie keer per week vier uur lang aan een machine worden aangesloten die hun bloed zuivert. Deze machine neemt de functie van de nieren over wanneer die falen. Ondanks deze behandeling overlijdt helaas de helft van de patiënten binnen vijf jaar, vooral door hart- en vaatziekten. Dat is een slechtere prognose dan bij veel kankers. Toch is er weinig bekend over deze problematiek, zowel in het onderzoeksmilieu als bij het brede publiek. Met de Soapbox wil ik mensen bewust maken van de nood aan meer onderzoek naar hemodialyse.”
Wat voor onderzoek doe je?
“Tijdens hemodialyse komt het bloed in contact met lichaamsvreemd materiaal, wat het immuunsysteem activeert. Immuuncellen herkennen de machine als ‘indringer’, hechten zich eraan vast en raken geactiveerd. Ik onderzoek deze cellen – zowel in bloedstalen als op de machine zelf – en heb methodes ontwikkeld om hun activatieniveau te meten. Nu onderzoek ik of de verschillende vormen van dialysebehandeling invloed hebben op die activatie. Want hoe actiever het immuunsysteem, hoe groter het risico op hart- en vaatziekten. Hopelijk kunnen we zo in de toekomst door een beter afgestemde behandeling de overleving van onze patiënten verbeteren.”
Hoe ben je op het idee van dat onderzoek gekomen?
“De promotor van mijn huidig onderzoek zat in de jury van mijn masterproef tijdens mijn studies Geneeskunde; zij deed al eerder onderzoek naar het aanpassen van het dialysevoorschrift - maar niet naar de immuuncellen - en zo geraakten we aan de praat. De extreem slechte overlevingskansen van onze patiënten was voor ons de aanleiding om te onderzoeken wat er precies misloopt en hoe we dat kunnen verbeteren!
Wat wil je in je carrière bereiken?
“Ik ben arts in opleiding en combineer momenteel mijn specialisatie in inwendige geneeskunde met een doctoraat. Mijn doel is om beide trajecten succesvol af te ronden en daarna onderzoek en klinische praktijk te blijven combineren. En wie weet bepaalt het onderzoek dat ik nu doe binnen een aantal jaar mee het voorschrift dat we maken 🙂”
Is het niet eng om op een zeepkist te gaan staan?
“Toch wel een beetje! Het is iets heel anders dan uitleg te geven aan een patiënt op consultatie. Maar ik zie het als een leuke uitdaging – en een kans om dit onderzoek te delen met een breder publiek. Ik ben vooral benieuwd hoe het allemaal zal lopen en hoop vragen te krijgen die me zelf ook wat verder doen nadenken.”
Welke VUB-ers doen nog meer mee?
Hiva Houshyar – Kan technologie onze ontoegankelijke steden verbeteren? Een blik door de wielen van een rolstoel
Hiva Houshyar onderzoekt hoe technologie steden toegankelijker kan maken voor rolstoelgebruikers. Met slimme sensoren en veel praktijkervaring in revalidatie en techniek, wil ze de obstakels in onze stedelijke omgeving letterlijk en figuurlijk in kaart brengen.
Vendula Smolíková – Watervervuiling volgen door tijd en ruimte
Vendula Smolíková speurt naar sporen van vervuiling in water, van mijnbouw tot microverontreiniging. Ze combineert labwerk met veldonderzoek wereldwijd om beter te begrijpen hoe giftige stoffen zich verspreiden en hoe we waterkwaliteit kunnen verbeteren.