Mensen hebben verschillende rechten, waaronder het recht op vrijheid. Tijdens een gevangenisstraf wordt dit recht van de gedetineerden afgenomen. Een ander voorbeeld is het recht op maatschappelijke zekerheid en zelfontwikkeling. De mens heeft dus recht op zo veel verschillende zaken dat er ook veel moeite gedaan wordt om de gedetineerden zo weinig mogelijk te laten vervreemden van de maatschappij. Dit gebeurt via een aanbod van opleidingen, werkmogelijkheden, zelfstandigheid, cultuurverbreding, sport, enz.
Er wordt in de media vaak gesproken over re-integratie. Dit betekent letterlijk “het weer laten functioneren”, in dit geval in de maatschappij. Is dit dan geen contradictie en moet er dan niet gesproken worden over integratie?
Sport bezit de kracht om veel meer te verwezenlijken dan alleen het verbeteren van de fysieke gezondheid. Het kan ook een stap zijn in de richting van sociale integratie. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat sport kan gebruikt worden als een soort van therapie met positieve effecten op het vlak van het ontwikkelen van zelfcontrole en zelfbewustzijn, samenwerkingsvaardigheden zullen versterkt worden samen met nog zoveel andere vaardigheden.
De veroordeelden in de Leuvense centrale gevangenis kennen een opendeurregime. Tijdens het merendeel van de wakkere uren staan de deuren van hun cellen open en kunnen zij zich vrij bewegen in hun vleugel. Ze hebben de mogelijkheid om meerdere keren per week aan sport te doen. Dit kan in georganiseerde of niet-georganiseerde vorm zijn, zowel tijdens de zomer als de winter.
De Rode Antraciet is op dit vlak een pionier die instaat voor sociaal-culturele en sportieve participatie in de penitentiaire sector. “Sport behoort tot het erfgoed van elk mens. En de afwezigheid ervan kan door niets worden gecompenseerd” (Pierre de Coubertin, 1863 – 1937). Dit citaat geeft perfect weer voor wat De Rode Antraciet staat en wat het wil bereiken.
Er is nog veel weerstand tegenover de sportwerking binnen de gevangenis en met dit artikel willen we de aandacht vestigen op het probleem dat als een uitdaging moet aangepakt worden.
Door Brecht Bertels, Yoni Meskens & Astrid Leenders
De moduleweek ‘Sport & Social Issues’ van de masteropleiding Sportmanagement wordt gecoördineerd door de Dr. Rein Haudenhuyse en Dr. Zeno Nols van de onderzoeksgroep Sport & Society.