De geneeskunde maakt voortdurend vooruitgang, maar het fundamentele proces van leven en dood is in de afgelopen tienduizenden jaren nauwelijks gewijzigd. Ook in de Griekse oudheid werden sommigen ouder dan 100 jaar. Het verschil vandaag is dat bijna iedereen de kans krijgt om oud te worden en het aantal honderdjarigen toeneemt. Het uitschakelen van heel wat vroegtijdige sterfte door onze kennis, onze welvaart en ons sociaal zekerheidssysteem heeft de levensverwachting enorm doen stijgen. Maar de grenzen van de menselijke levensduur zijn niet gewijzigd. In 1971 tekende Richard Nixon de National Cancer Act. Het was de bedoeling om met een grote kapitaalinjectie de oorlog tegen kanker voor eens en altijd te winnen. We zijn intussen een halve eeuw verder en kanker is nog steeds een van de belangrijkste doodsoorzaken.
Niemand zegt dat de grens van 120 jaar nooit doorbroken wordt, maar alle rijkdom van de wereld helpt weinig tegen het verouderingsproces.
Dat met wat gemorrel aan het menselijke DNA er in de toekomst zou kunnen worden gesleuteld aan die maximale menselijke levensduur is niet uit te sluiten. Maar, nog afgezien van de ethische discussies, zal het nog vele decennia duren vooraleer we het verouderingsproces misschien zullen kunnen beïnvloeden. Op dit moment hebben we kennis van minstens acht complexe processen die verantwoordelijk zijn voor de veroudering van menselijke cellen waarbij we wereldwijd nog slechts aan het begin staan van het onderzoek.
Dokter Herman Le Compte haalde jarenlang de media met zijn vitaminekuur en de bewering dat hij duizend jaar zou worden. Hij overleed aan een hartstilstand in 2008. Hij was 78 jaar. Kris Verburgh doet het nu over en slikt naar eigen zeggen ontelbare pilletjes en voedingssupplementen per dag om jong te blijven. Het is redelijk pijnlijk om vast te stellen dat dergelijke verhalen zonder veel weerleggingen de pers kunnen halen. Naast het feit dat dit soort beweringen weinig wetenschappelijke grond hebben, zijn er op zijn minst drie redenen om hier meer kritisch mee om te gaan.
Het zet mensen aan om allerlei voedingssupplementen te gebruiken die op zijn best, bij een evenwichtige voeding, weinig toevoegen aan een gezonde levensstijl en soms ronduit schadelijk kunnen zijn. Alleen de gigantische verjongingsindustrie puurt hier voordeel uit en heeft op de rug van de goedgelovigen intussen een miljardenbusiness opgebouwd.
Het schept de illusie dat we veroudering kunnen stoppen in de plaats van te leren er mee om te gaan en ze de plaats te geven die een evenwichtig en gezond leven mogelijk maken.
Het schept de illusie dat we veroudering kunnen stoppen in de plaats van te leren er mee om te gaan en ze de plaats te geven die een evenwichtig en gezond leven mogelijk maken. Het doet mensen geloven dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de ziekten en ongemakken die met veroudering gepaard gaan.
En tenslotte, omdat de wetenschapsreligie - het geloof dat binnen deze generatie we de eeuwige jeugd zullen bewerkstelligen - een substituut is geworden voor het vroegere geloof in het hiernamaals. Het is een denken dat blind maakt voor de problemen en de werkelijkheid van vandaag. Het dromen van een onbeperkte toekomst, het eeuwige jonge leven, helpt om bestaande wantoestanden te aanvaarden. Het is een denken dat voor veel mensen de dagelijkse sleur en labeur draagbaar maakt.
Maar de tijd passeert maar éénmaal en keert nooit terug. Het is vandaag dat we het goede leven moeten organiseren. Al in 1932 pleitte de filosoof Bertrand Russell voor een verkorting van de arbeidstijd en voor meer vrije tijd in een mensenleven. Zijn essay werd onlangs herdrukt met de veelzeggende ondertitel “Most People Would Die Sooner Than They Think”.