Student Jehan Arrazola de Oñate bestudeerde in het kader van de Stage Master Geschiedenis de evolutie van de Chinese aanwezigheid op de VUB.
Van in het prille begin studeren er buitenlandse studenten aan de Vrije Universiteit Brussel. In het academiejaar 1988-1989 is al 10% procent van niet-Belgische origine. Dit cijfer stijgt naar 21% in het academiejaar 2014-2015. Na de Nederlanders en de Duitsers komen als meest voorkomende buitenlanders, zo goed als altijd en enigszins verrassend, de Chinese studenten. Hoe komt het dat een economische gigant aan de andere kant van de wereld zo een grote populatie heeft aan de VUB?
De reden hiervoor is het jarenlange contact tussen de VUB en haar professoren met universiteiten in China. In het academiejaar 1988-1989 werkt de VUB reeds met wetenschappelijke instellingen zoals de Beijing Normal University, het Nanchang Institute of Aero-Technologie en de Xiamen University. Dit is echter nog maar een begin van de plannen die de VUB in de 21ste eeuw zal uitwerken. Het Asia-link programma, gestart in 2002, vormt een samenwerking tussen de VUB, Fudan University en Renmin University (Beijing). Tussen 2003 en 2005 wordt ook de Engelse Durham University betrokken bij dit project en wordt dit programma omgevormd tot Asian Studies in Europa and China. Het doel is de uitwisseling van docenten, studenten en onderzoekers.
In het verlengde van Asian Studies in Europa and China wordt op 10 november 2005 het Institute for Contemporary China Studies (ICCS) opgericht door de VUB en Renmin University. Dit instituut wil gezamenlijke onderzoek- en onderwijsacties stimuleren. De VUB zal, via het ICCS, jaarlijks 10 Chinese studenten ontvangen. Het ICCS wordt op 27 april 2006 omgevormd tot Brussels Insitute of Contemporary China Studies (BICCS). Het doel van het BICCS is om de studie van hedendaags China en haar toekomstige ontwikkelingen te promoten via een Chinees en Europees perspectief. Op 6 september 2014 wordt in Beijing tenslotte de Brussels Academy of China and European Studies (BACES), opvolger van het BICCS. De BACES vormt een academisch platform tussen de VUB, Renmin University, Sichuan University en Fudan University.Het wil een gezamelijke master uitbouwen en de uitwisseling van “high level people” stimuleren met het oog op toekomstige economische activiteiten. Dit alles gebeurt onder het toeziend oog van de China Scholarship Council van het Chinees Ministerie van Onderwijs. In 2018 werken naast de oorspronkelijke leden ook de UGent, Lancaster University en de Sofia University samen in dit project.
Het hoge aantal Chinese studenten aan de VUB is dus zowel te wijten aan uitwisselingsprogramma’s met Chinese universiteiten, als het resultaat van verschillende samenwerkingen tussen de VUB en verscheidene prestigieuze Chinese universiteiten.
Er bestaat echter ook controverse over de samenwerking tussen de VUB en China. Op vrijdag 1 juni 1990 wordt op de VUB een standbeeld ingehuldigd ter nagedachtenis van de doden die vielen op het Tiananmenplein één jaar eerder. Het standbeeld wordt bekostigd door de Chinese studentengemeenschap en wordt gemaakt door de Taiwanese kunstenaar Lin Liang Cui. Tijdens de inhuldiging spreekt een woordvoerder van de Chinese oppositiebeweging uit Parijs en maakt toenmalig rector Loccufier de vergelijking tussen de gebeurtenissen op het Tiananmenplein en het verzet van Brusselse universitairen tegen het naziregime in 1941. In 2015 is de situatie echter helemaal anders. Ondanks negatief advies van Staatsveiligheid richt de VUB op de campus een Confucius Instituut op. Officieel wil het Confucius Instituut de Chinese taal en cultuur verspreiden. Het wordt gefinancieerd door het Chinees Ministerie van Onderwijs en kent verschillende locaties over de wereld. Tegenstanders van het Confucius Instituut zijn voor de uitwisseling van studenten, maar zien het Instituut enkel als een censuur- en propaganda-apparaat van de Chinese communistische partij. Voorstanders van de samenwerking stellen echter dat censuur niet mogelijk is door de opname van vrij onderzoek in de overeenkomst. De controverse leidt in 2019 tot een intern onderzoek door de VUB naar het Confucius Instituut, BACES en Northwestern Polytechnical University in verband met mogelijke inmenging van de Chinese staat. Northwestern Polytechnical University staat namelijk op een watchlist in de Verenigde Staten en BACES wordt hoofdzakelijk gesponsord door het Chinese staatsbedrijf Huawei. Wordt ongetwijfeld vervolgd...