Student Jehan Arrazola de Oñate zocht in het kader van de Stage Master Geschiedenis uit waarom Toots Tielemans in 2001 een gezamelijk eredoctoraat van de ULB en de VUB kreeg.

Jazzmuzikant Jean-Baptiste “Toots” Thielemans wordt op 29 april 1922 geboren in de Marollen. Van jongs af aan is hij geïnteresseerd in muziek. Aanvankelijk gaat zijn interesse uit naar de accordeon en de gitaar, maar aan het eind van zijn middelbare studies raakt hij gepassioneerd door de mondharmonica, het instrument waarmee hij beroemd zal worden. De mondharmonica heeft ook een positieve invloed op Toots’ gezondheid: als astmapatiënt kan hij immers zijn longen trainen met het instrument. Na zijn middelbare studies schrijft Thielemans zich in voor de richting Wiskunde aan de ULB. Door ziekte – en de sluiting van de universiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog – moet hij zijn studies echter staken. Na de oorlog trekt hij naar New York. Hij wordt wereldberoemd in de jazzwereld via samenwerkingen met onder andere Benny Goodman en Chet Baker. Zijn bijnaam ‘Toots’ komt voort uit de traditie om bekende koperblazende jazzmuzikanten de bijnaam ‘Toots’ te geven. In het Engels verwijst ‘toots’ immers naar het geluid van blaasinstrumenten.

Op 11 december 2001 krijgt Toots Thielemans een eredoctoraat van de VUB en de ULB in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Met zijn “warm humanisme en universaliteit” draagt Toots ook de waarden van beide universiteiten uit en vormt hij een voorbeeld van tolerantie voor de jeugd, stelt rector Ben Van Camp. Het voorstel voor dit gezamenlijk eredoctoraat komt vanuit de ULB en staat in het teken van een hernieuwde samenwerking tussen beide universiteiten. Tezamen streven zij naar de uitwerking van een hogere onderwijsruimte met Brusselse verankering en een uitgesproken internationaal karakter. Als startschot voor deze samenwerking krijgt Toots het eredoctoraat als één van de internationaal bekendste Brusselaars. De uitreiking gebeurt gezamenlijk door de rectoren van de VUB en de ULB, zowel in het Nederlands als in het Frans. Aangezien Toots Thielemans oud-student is van de toen nog niet opgesplitste universiteit, kan hij beschouwd worden als voormalig student van beide universiteiten. Met zijn ULB-verleden en zijn reputatie als “ketje uit de Marollen”, vinden VUB en ULB hem een ideaal voorbeeld van samenwerking tussen beide (taal)gemeenschappen. De uitreiking wordt afgesloten met een concert door Toots zelf.

Een jaar na het eredoctoraat verleent koning Albert de titel van baron aan Thielemans. Toots stelt in een interview met Humo dat hij niet de indruk heeft dat hij sinds het krijgen van deze titel een betere muzikant is geworden. Zijn peetdochter geeft aan dat Toots maar matig geïnteresseerd is in zaken die niet over muziek of muzikanten gaan. Ondanks zijn internationale roem, eredoctoraat en titel van baron, blijft Toots tot aan zijn dood op 22 augustus 2016 een bescheiden persoon, die leeft voor zijn grote passie: muziek.

Het eredoctoraat symboliseert en stimuleert een nieuwe samenwerking tussen de universiteiten. Sinds academiejaar 2002-2003 kunnen studenten een deel van hun verplichte vakken volgen aan de zusteruniversiteit. Dit was al mogelijk in sommige faculteiten, maar vanaf dan wordt het systeem veralgemeend voor de gehele universiteit. Ook wordt beslist dat er gezamenlijk gewaakt wordt over sociale voorzieningen, infrastructuur en faciliteiten, zoals de bibliotheek en het rekencentrum. De samenwerking tussen de VUB en de ULB eindigt hier echter niet bij. Vanaf academiejaar 2011-2012 gaat een gezamenlijke Engelstalige masteropleiding voor ingenieurswetenschappen van start. In 2017 wordt beslist om hiernaast ook een gezamenlijke Master in Urban Studies te ontwikkelen en worden plannen gemaakt om het “Learning and Innovation Center” te bouwen op de grens van Campus Etterbeek en “Campus de la Plaine”. Vanaf eind 2017 werken VUB en ULB ook samen aan Usquare.Brussels. Via dit initiatief willen de universiteiten zich meer integreren in de stad en engageren in de uitbouw van Brussel. Dit willen ze verwezenlijken via het creëren van openbare ruimtes en de bouw van woningen voor gezinnen en studenten tegen 2025. In hetzelfde jaar wordt ook de eerste Joint Research Day gehouden om het niveau van onderzoek en uitwisseling van resultaten te bevorderen. Al deze plannen, die maar enkele voorbeelden zijn van de verschillende projecten die werden opgestart, passen in de strategie van beide universiteiten om meer internationale studenten en onderzoekers naar Brussel te halen en de link tussen de universiteiten en de hoofdstad te versterken.