Met de pas opgerichte vzw Andrée Geulen willen de VUB en ULB de samenwerking tussen beide universiteiten versterken, dit met het oog op het gezamenlijke 200-jarig jubileum in 2034. Kersvers directeur Gaëlle Raskin zet daarom sterk in op communicatie. “We moeten elkaar beter leren kennen. Zo halen we de vooroordelen weg en kunnen we beide universiteiten versterken.”
Je hebt 25 jaar in de petrochemie gewerkt en daarna als ondernemer en consultant. Wat trok je aan in deze nieuwe rol als directeur van de vzw Andrée Geulen?
“Daarvoor moet ik terug naar mijn studententijd. 35 jaar geleden heb ik als Gentenaar via een programma van de toenmalige Solvay Business School mijn kandidatuur handelsingenieur aan de VUB gedaan en mijn licenties aan de ULB. Dat was vooruitstrevend want in die tijd bleef je in principe je hele studentenloopbaan op dezelfde universiteit. Voor mij was het een schitterende opportuniteit. Op die manier heb ik een perfect tweetalige opleiding genoten die tot op vandaag een booster blijft voor mijn carrière en een verrijking is van mijn dagelijks leven. Vandaag bestaan zulke programma’s ook, maar er zijn te weinig studenten die er gebruik van maken. Dat vind ik voor onze maatschappij een gemiste kans. Met de vzw Andrée Geulen wil ik graag mijn bijdrage leveren om zulke samenwerkingen te versterken en het belang en de voordelen van meertalig en multicultureel zijn te bewijzen.”
Welke ervaringen uit het bedrijfsleven neem je mee?
“Het inzicht dat veranderingen nooit over een nacht ijs gaan. Zeker nu we in een maatschappelijk klimaat zitten dat de twee gemeenschappen eigenlijk verder uit elkaar trekt, kun je niet verwachten dat het vanzelf zal gaan. Het vraagt een gestructureerde aanpak en veel communicatie. Zolang mensen elkaar niet kennen, kunnen ze alleen maar vermoeden wat er in het hoofd van een ander speelt. Een goede communicatie is doorslaggevend vooraleer men conclusies trekt. Ook duidelijke afspraken maken, maar vooral ze naleven, is essentieel om samen vooruitgang te boeken. Verder neem ik mee dat je meer waarde kunt creëren door bestaande projecten te consolideren en versterken, dan wanneer je altijd maar weer nieuwe dingen gaat opzetten. Je kunt door verder te bouwen op wat er ligt veel meer, en al zeker sneller, resultaat boeken dan wanneer je tabula rasa doet.”
“Verandering vraagt tijd, maar begint altijd met communicatie”
Eerdere samenwerkingsprojecten werden ondersteund door de BUA, de Brussels University Alliance. Waarom heeft die plaatsgemaakt voor de vzw Andrée Geulen?
“Het is inderdaad niet alsof we starten van nul. Caroline Pauwels en Yvon Englert konden het samen goed vinden en hebben heel wat mooie samenwerkingsprojecten gelanceerd, denk aan infrastructuur als Usquare of het LIC. Die projecten laten zien dat je samen meer kunt dan alleen. Op hun eentje hadden de VUB en ULB dat nooit op dezelfde manier kunnen realiseren.”
“De BUA verzamelde mensen van beide universiteiten ter ondersteuning van gemeenschappelijke activiteiten. Maar de alliantie had op zich geen legale bevoegdheid. Om de samenwerkingen op de lange termijn te organiseren en versterken was er een volwaardige onafhankelijke structuur nodig die het partnerschap hoog op de agenda’s kon houden van rectoren Annemie Schaus en Jan Danckaert, en hun teams, en die ook naar de buitenwereld kon optreden. Daarbij was het heel belangrijk dat die structuur neutraal was. De vzw belangt de belangen van beide universiteiten op een gelijke manier, ook al zijn de twee universiteiten niet even groot. De operationele taken blijven verdeeld tussen de ULB en de VUB, maar de vzw zal er als een neutrale derde partij op toezien dat dit goed blijft lopen en optreden om structuur te brengen en knopen door te hakken waar nodig.”
Andrée Geulen was een onderwijzeres die een groot aantal Joodse kinderen heeft gered tijdens de Holocaust. Waarom heeft de VZW haar naam gekregen?
“Andreé Geulen woonde in Elsene. We hebben in de eerste plaats gekozen voor een lokale heldin. Andrée was zelf niet Joods, en toch heeft ze honderden kinderen verborgen in de Tweede Wereldoorlog. Ze deed met andere woorden wat juist was zonder te oordelen en zonder culturele grenzen. Dat is in lijn met de filosofie van de ULB en de VUB. Maar ook Andrée heeft dit kunnen doen omdat ze erin geslaagd is om over verschillende verzetsorganisaties heen dingen in beweging te brengen. Ook hier is er een belangrijke link. Wanneer we onze verschillen aanvaarden en samenwerken, kunnen we een veel grotere impact hebben. Tussen de Vlaams- en Franstalige kant van België zijn er immers ook veel barrières, op vlak van taal, cultuur, maar ook op vlak van de wet. De VUB hangt af van het Vlaamse decreet, de ULB van het Waalse. Er zijn heel wat verschillen die moeten worden overbrugd om te kunnen samenwerken. En dat zullen we dus ook gaan doen: bruggen bouwen tussen beide universiteiten.”
“Andrée Geulen deed wat juist was, zonder grenzen. Dat is ook onze filosofie”
Over welke geplande projecten ben je enthousiast?
“Er bestaan al heel wat sterke gemeenschappelijke projecten die wij ondersteunen en waar beide universiteiten zeer trots op mogen zijn. Denk maar aan de gebouwen van Usquare en het LIC, of de gemeenschappelijke masters van Bruface en MUS, of de vrijstelling van onroerende voorheffing op studentenkoten, of de Brussels pride en St V., of de onderzoeksprojecten van FARI en BrIAS... En zo kan ik nog wel even doorgaan. We zijn nu gestart met het bouwen van een bestuursstructuur die de projecten in kaart brengt, maar ook ervoor zorgt dat ze op een efficiënte manier de juiste aandacht krijgen binnen deze ontdubbelde organisaties. We onderzoeken ook thema’s waarop meer samenwerking goed zou zijn.”
“Veel van de bestaande samenwerkingen zijn bovendien onvoldoende zichtbaar. Het idee is om daar intern veel meer over te communiceren zodat het anderen -studenten, academici, onderzoekers maar ook het ondersteunend personeel- kan inspireren. Een voorbeeld is wat er gebeurt bij de informaticadiensten van de VUB en ULB. De directeurs van die afdelingen zitten regelmatig samen en doen bijvoorbeeld samen aankopen van computers en software om betere condities in de markt te krijgen. Dat mag meer geweten zijn. Door elkaar beter te leren kennen en de toegevoegde waarde in te zien, kan ook de appreciatie van de ‘andere’ universiteit groter worden en zullen we elkaar veel beter begrijpen.”
“Ook extern zouden we meer samen naar buiten kunnen komen. Beide universiteiten kampen met dezelfde behoeftes, zoals de mobiliteit in de ‘cité universitaire’, het tekort aan studentenkamers, financieringsveranderingen, onzekerheid rond de Brusselse regering. Als we dat samen aankaarten bij de bevoegde instanties, werkt het veel efficiënter voor iedereen.”
Om tot die samenwerkingen te komen, wil je dat mensen op zoek gaan naar hun alter ego aan de andere universiteit. Heb je concrete ideeën voor hoe je die persoon kunt vinden?
“Wij willen inderdaad iedereen aanmoedigen om met zijn alter ego contact op te nemen. De meesten weten waar ze die moeten zoeken. Het is vaak alleen maar een kwestie van er tijd voor te maken of die van zijn alter ego te krijgen. Maar mocht dat toch niet zo zijn, dan mogen ze ons gerust contacteren en zal het Andrée Geulen team met veel plezier de contacten leggen.”
“Taal? Met een beetje durf en goede wil valt ze zeker te overbruggen”
Moet er daarvoor ook iets gebeuren rond de talenkennis?
“Met anderstaligen communiceren leer je niet alleen door taallessen te volgen. We moeten meer vertrouwen krijgen in ons gebruik van de andere taal, meer durven. En dat bereik je pas als je met elkaar in contact komt en geduld kunt opbrengen voor jezelf en voor de andere. We hebben vandaag al een goed werkende modus operandi waarbij iedereen gewoon zijn eigen taal mag spreken, en voldoende passieve kennis moet kunnen opbrengen voor de andere taal. Ik zal niet zeggen dat taal geen barrière is, maar met een beetje goede wil valt ze zeker te overbruggen.”
In 2034 is er de 200ste verjaardag van de universiteiten. Hoe dicht hoop jij dat de twee universiteiten in 2034 bij elkaar liggen?
“Ik hoop dat we tegen 2034 die verjaardag met volle goesting samen kunnen vieren, en de samenwerking als een onmisbare toegevoegde waarde voor beide universiteiten op de agenda hebben staan.”
Andrée Geulen Visie 2034
De vzw Andrée Geulen wil de samenwerking tussen VUB en ULB uitbouwen tot een bruisende universitaire hub. Een plek waar beide universiteiten elkaar versterken, waar duurzaamheid en diversiteit centraal staan, en waar hun gezamenlijke rol als pijlers van het Brusselse ecosysteem nog sterker zichtbaar wordt.