Tekst: Studenten Communicatiewetenschappen, in het kader van Project B. een initiatief van Brusselse en niet-Brusselse studenten aan de Vrije Universiteit Brussel.
JE BENT AMBASSADEUR VAN ‘WEL JONG, NIET HETERO’. HOE BEN JE DAAR TERECHTGEKOMEN?
JITSKE: Eigenlijk heel toevallig. Daarvoor waren dat Karolien De Becker en Tom De Cock, maar ja, die zijn eigenlijk gewoon te oud daarvoor nu. (lacht) Het is wat het is. Uiteindelijk hebben ze mij dat gewoon gevraagd. “Zie jij dat anders niet zitten om dat te doen?” Ook deels omdat ik ook wel de dochter van ben, denk ik, een beetje. Dus je hebt van de eerste keer wel een iets groter bereik. En op Instagram kan ik mezelf wel goed verkopen (lacht). Dus dat helpt ook wel. Ik ben er dus echt gewoon in gerold, dat is mij gevraagd geweest en ik heb daar wel echt direct ja op gezegd.
JE ZET JE HEEL ERG IN VOOR GELIJKE RECHTEN IN DE HOLEBI-GEMEENSCHAP. WAT HEEFT JE DAARTOE AANGEZET?
JITSKE: Omdat ik gewoon merkte dat we er nog altijd niet zijn, hoewel we al wat verder staan dan 50 jaar geleden. Ik merk dat er al veel verworven is voor bijvoorbeeld de mannelijke, blanke homo’s, maar zelfs daar zie je nog altijd gaybashing. Ik merk dat zelf ook nog altijd. Ik ben nog altijd een ander iemand dan mijn heterovriendinnen bijvoorbeeld. Ik ben nog altijd die lesbo. Als hetero moet je ook niet gaan zeggen: “Mama, papa, ik ben hetero.” Dus ik denk dat dat gewoon heel belangrijk is dat daar echt nog voor wordt gestreden tot dat holebi zijn eigenlijk iets normaal is, om het zo te zeggen.
WAAROM WORDT ‘HOLEBI ZIJN’ VOLGENS JOU NOG STEEDS ALS EEN PROBLEEM GEZIEN?
“UITEINDELIJK HEB IK HET NOOIT VOLMONDIG MOETEN ZEGGEN TEGEN MIJN OUDERS”
VOND JE HET ZELF MOEILIJK OM UIT DE KAST TE KOMEN?
JITSKE: (lacht zeer hard) Nee, dat was eigenlijk heel gemakkelijk, ik heb gewoon een eerste liefje ontmoet op reis en mijn mama was daarbij. Die dacht eerst dat het een jongen was. Ik heb gezegd “Kijk mama, dat was geen jongen, dat was een meisje” en die heeft daar eigenlijk geen probleem van gemaakt. Ik denk dat zij dat daarna gezegd heeft aan mijn papa. Want uiteindelijk ik heb dat nooit volmondig moeten zeggen tegen mijn ouders. De rest van mijn familie negeert dat een beetje, maar ik vind dat niet erg want mijn familie is mijn familie, dat zijn mijn vrienden niet. Voor mij is dat eigenlijk een gemakkelijk verhaal geweest. Persoonlijk heb ik het er daarna heel moeilijk mee gehad, maar in het begin was dat zo ja, go with the flow, en ja, geen probleem mee gehad.
HOE KIJK JE OP DIE MOEILIJKERE PERIODE TERUG?
JITSKE: Dat was eigenlijk een heel stomme periode, gedurende drie jaar. Op een bepaald moment had ik het een beetje gehad met mezelf en dacht ik “Ben ik dat hier wel?”. Dat was echt een heel raar iets. Dus ik heb op een bepaald moment gewoon besloten voor mezelf “Ik stop ermee, ik ben nu hetero.” Dan heb ik dat ook gewoon van mezelf heel erg geloofd. Met alles erop en eraan. Ik ben daar ook absoluut niet gelukkig van geworden. Ik noem dat een beetje mijn zwarte periode. Gedurende die drie jaar ging ik veel uit, mijn studies wilden maar niet slagen en alles kwam wat samen toen. Ik kijk daar nu op terug als een soort van leerschool dat ik mezelf nooit meer ga veranderen. Dat was een keer goed dat ik iets anders heb geprobeerd om te kijken van “Is dat hier beter?”, maar dat was het niet. Dus kijk.
JE HEBT HET WAARSCHIJNLIJK ALDUIZEND KEER MOETEN AANHOREN, MAAR JE BENT DEDOCHTER VAN. HEEFT DATGEHOLPEN BIJ DE ACCEPTATIE OF VOEL JE DAT ER NU ANDEREREACTIES ZIJN NET DAAROM?
JITSKE:Toen ik daarvoor uitkwam, wasmijn papa wel bekend, maar wij stondenzo niet in de picture. Wij bestondenzogezegd niet voor de media, dus dat was heel gemakkelijk. Maar nu is dat ook wel een soort van zijspoortje naar het meer volk aantrekken, meer mensen bereiken eigenlijk, dus ik heb een groter bereik daardoor. Dat is wel een voordeel, dus ik kan echt wel iets luider roepen dan andere mensen op sociale media bijvoorbeeld, want daar gebeurt het vooral tegenwoordig. Daar is dat wel handig dat dat dan mijn papa is.
“IK HEB OP EEN BEPAALD MOMENT BESLOTEN VOOR MEZELF: “IK STOP ERMEE, IK BEN NU HETERO”. IK BEN DAAR ABSOLUUT NIET GELUKKIG VAN GEWORDEN.”
LOS VAN DE TOEGENOMEN RECHTEN EN DE GROTERE AANVAARDING DIE IN DE MEDIA GESUGGEREERD WORDT, IS HET VANDAAG DE DAG MAKKELIJKER OM UIT DE KAST TE KOMEN VOLGENS JOU?
IN THEORIE BESTAAN ER PRIDES OM DE AANDACHT TE LEGGEN OP HET FEIT DAT HOLEBI’S NOG STEEDS NIET ECHT AANVAARD ZIJN BINNEN DE MAATSCHAPPIJ. HEEFT DAT NOG ALTIJD ZIJN BETEKENIS?
JITSKE: De betekenis was vroeger pure rellen en protest. Nu is dat minder en is het sterk gecommercialiseerd. Er is veel commerce rond, veel reclame, veel geld zit daarin. Maar ja, ik heb vrienden die daar heel hard tegen zijn, bijvoorbeeld, echt. Daarom dat ze ook nu de Gentse Queer Pride aan het organiseren zijn, om daar eigenlijk een soort van tegenbeweging te doen. Maar langs de andere kant denk ik, de protestacties die toen gevoerd zijn, die zijn nu al wat minder nodig. Want toen ging het echt over politie die razzia’s deed in homocafé’s bijvoorbeeld. Nu wordt dat al veel minder gedaan. Dus ik vind dat die prides er wel mogen zijn. Wie weet is het op een dag niet meer nodig, maar dan nog mag dat er wel zijn. Dat mag ook een positief iets zijn. Het moet niet allemaal negatief zijn. Als je op zo’n pride rondloopt, zie je daar veel gezinnen, kinderen… Veel regenbogen en iedereen is daar zichzelf. Mensen die zeggen “Een pride dat is niet meer nodig en wanneer komt de heteropride?”. Dat zijn dan de redenen dat het eigenlijk nog wel nodig is. Omdat veel mensen denken dat het niet meer nodig is, omdat we al veel rechten hebben verworven. Wel, op papier hebben we ze misschien wel, maar ook nog niet zolang eigenlijk. Dus een pride vind ik wel een goed ding. Hoeveel commerce er ook achter zit of hoeveel nu niet, bijvoorbeeld met deze die nu komt in Gent, dat is helemaal anders dan. Dat mag wel, zeker en vast.
VORIG JAAR IS ER NOG EEN ONDERZOEK GEWEEST WAARUIT BLEEK DAT HET GEWELD TEGEN HOLEBI’S WEER IS TOEGENOMEN. BEN JE DAAR ZELF AL MEE IN CONTACT GEKOMEN?
JITSKE: Fysiek niet. Als je zo uitgaat naar gewone feestjes, kan je zo wel eens aangesproken worden, maar dat valt meestal nog mee. Tijdens de Gentse Feesten zijn we wel eens enorm zwaar uitgescholden geweest door een dronken man. Er was toen niemand in de buurt en op dat moment denk je dat je laatste uur letterlijk geslagen is. Daarna heeft hij ons nog even achtervolgd en bleef hij schelden en zelfs spuwen op ons. Dat was het extreemste geval. Voor de rest heb ik eigenlijk nog nooit echt fysieke… Maar volgens mij worden meisjes ook minder snel fysiek geslagen, omdat ze… ja, een meisje zijn zeker? Ik weet dat niet.
“ TIJDENS DE GENTSE FEESTEN ZIJN WE UITGESCHOLDEN GEWEEST. HIJ HEEFT ONS ACHTERVOLGD EN BLEEF SCHELDEN. HIJ SPUWDE ZELFS OP ONS”
HEB JE NOG TIPS VOOR HOLEBI’S DIE MET GEWELD GECONFRONTEERD WORDEN?
JITSKE: Als je fysiek aangevallen wordt, zeker aangeven bij de politie. Ook al doen ze daar niks mee. Verder ben ik van mening dat je dat gewoon naast jezelf moet neerleggen, even slikken en gewoon denken “Kijk, als ik daar op ga reageren, gaan zij alleen maar meer winnen en gaan zij de bevestiging krijgen van aha, daar heb je het, die agressieve lesbo gaat nog reageren ook”. Gewoon niet op reageren, is de beste remedie daartegen. Gewoon doorlopen, weet je, het zo laten. Da’s mijn beste tip.
HEB JE OOK NOG TIPS VOOR MENSEN DIE HET MOEILIJK HEBBEN OM UIT DE KAST TE KOMEN?
JITSKE: Als je in de kast zit en als je zelf nog over bepaalde dingen twijfelt, dan moet je dat nog niet doen. Je moet dat pas doen als je zelf 100 procent zeker bent. Want ook al ben je 100 procent zeker van je geaardheid, je moet ook voorbereid zijn op eventuele k*treacties van je omgeving. Dus bereid je daar ook goed op voor. Maar ga er gewoon ook van uit dat het voor een groot deel aanvaard is. Dus dat daar gewoon ook wel veel positieve en fijne reacties op kunnen komen. Want je hebt soms ook alleen maar van die negatieve verhalen die in de media komen en bekend zijn bij veel mensen. Dus ja, zoek desnoods steun via sociale media, dat kan anoniem allemaal. Zoek mensen die daar heel erg voor open staan, vraag tips hoe anderen daar mee omgaan. Besef ook dat je geaardheid je persoon niet is. Ik ga ook niet zeggen “Ik ben lesbisch en ik ben Jitske”. Weet je, dat werkt niet zo. Je blijft een mens, wat andere mensen daar ook op gaan zeggen als je uit de kast komt. Blijf gewoon geloven dat dat oké is en dat het oké is om lief te hebben buiten de normen van de maatschappij. Dat is mijn beste tip. Klinkt zweverig, maar het is zo.