Human(art)istic biedt een gevarieerd en boeiend programma vol performances, films, getuigenissen en concerten. Info, programma en tickets op www.humanartistic.org/nl/humanartistic-festival-2019. Een initiatief van HuisvandeMens Brussel, in samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel.
Sanou werd in 1969 geboren in Burkina Faso. Sinds de vroege jaren 90 is hij actief in de danswereld, met een sterke focus op Afrikaanse dans. In zijn vaderland stichtte hij de dansschool La Termitière en het festival voor moderne dans Dialogues de Corps. Beide initiatieven zijn diepgeworteld in de Burkinese en Afrikaanse context, met als bedoeling een platform te bieden aan professionele Afrikaanse dansers en choreografen, maar ook aan lokale jongeren.
DANS ALS GENEESMIDDEL
Sanou is gefascineerd door thema’s als territorium en identiteit, en gaat deze niet uit de weg in zijn danscreaties. Bovendien heeft hij een onwrikbaar geloof in de kracht van dans om mensen uit uitzichtloze situaties te helpen en hoop de brengen. “De dans kan wonden helen”, aldus de choreograaf. Het is dan ook niet verbazend dat hij de dans wilde inzetten in de vluchtelingenkampen in Burkina Faso, waar sinds 2012 jaarlijks tienduizenden Malinezen toestromen, die op de vlucht zijn voor het geweld in hun thuisland.
“De dans kan een manier zijn voor mensen om opnieuw in dialoog te gaan met zichzelf en hun omgeving, om ademruimte en perspectief te creëren. Het geeft hen de kans om te dromen.
Zo ontstond het project Refugees on the Move, waarbij Sanou en andere artiesten naar de vluchtelingenkampen trokken om er dans- en muziekworkshops te begeleiden. “Het leven in vluchtelingenkampen speelt zich af in een gesloten omgeving, zonder toekomstperspectief, met alleen verveling en eenzaamheid als gezelschap”, vertelt Sanou. “De dans kan een manier zijn voor mensen in deze situatie om opnieuw in dialoog te gaan met zichzelf en hun omgeving, om ademruimte en perspectief te creëren. Het geeft hen de kans om te dromen.”
HOOP OP DE TOEKOMST
Zijn ervaringen in de vluchtelingenkampen van Mentao en Sag-Nioniogo lieten een diepe indruk na op Sanou, die hij verwerkte in de voorstelling Du Désir d’Horizons. “Talrijke beelden en indrukken bleven me achtervolgen: rijen van schamel opgetrokken hutten met daken van plaatwerk, kinderen die over en weer liepen, hun gekrijs, hun lach, de blik van de volwassenen waarin zoveel vragen verscholen lagen. Waardigheid en het wachten op een horizon die zich opent. De angst ook, de angst om te sterven, om niet een toekomst te kunnen bouwen.”
“Ik stel keer op keer vast dat woorden tekortschieten om de gewelddadigheid en de onwaardige en onmenselijke levensomstandigheden die ik in die kampen gezien heb, te beschrijven. Ik begreep heel snel dat ik alleen door de dans deze ervaring kon delen.” Toch was Du Désir d’Horizons geen documentaire voorstelling, wel een reflectie van de vele menselijke emoties in de kampen, én van de hoop op een betere toekomst.
De horizon, dat is de toekomst, de hoop. Ik heb mezelf toegestaan te dromen van een betere wereld zonder wreedheid en absurditeit.
“Wat ik wil vertellen heeft niet het karakter van een documentaire of een getuigenis. Mijn werk is een compositie waar het choreografisch vocabularium plaats laat voor betekenis en reflectie over de delicate situatie van vluchtelingen, en de weerklank daarvan in ons. De horizon, dat is de toekomst, de hoop. Ik heb mezelf toegestaan te dromen van een betere wereld en wreedheid en absurditeit weg te gommen.”
ZONDER GRENZEN
Sanou’s workshops in vluchtelingenkampen waren zodanig ingrijpend dat hij de editie van dansfestival Dialogues de Corps in 2018 ook liet draaien rond territorium en verbeelding. In die context organiseerde hij Hors Limites, een reeks workshops met 16 Malinese vluchtelingen. Zij werden uitgenodigd in Ouagadougou voor sessies rond danstechniek, experiment en improvisatie, met een focus op de verschillende emotionele toestanden van het lichaam. Het resultaat werd tijdens het festival getoond en ook gefilmd.
NU OOK IN BRUSSEL EN OP HUMAN(ART)ISTIC FESTIVAL 2019
In Brussel komt Sanou deze workshops overdoen met vluchtelingen en nieuwkomers van hier. Tijdens het festival worden de resultaten van de workshops in Ouagadougou en Brussel getoond aan het publiek. “Met dit project willen we deze jongeren niet alleen een nieuwe dynamiek geven, maar ook het publiek sensibiliseren en mobiliseren over hun precaire situatie.”