Katleen Gabriels is doctor in de Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen. Momenteel werkt ze als postdoctoraal onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel. Katleen is gespecialiseerd in media- en computerethiek.
We staan er zelden bij stil, maar van elk van ons worden ontzettend veel gegevens verzameld. Welke websites we bezoeken, welke tv-programma’s we bekijken, maar ook welke aankopen we doen in de supermarkt, waar en wanneer we ons verplaatsen en zelfs hoe het gesteld is met onze gezondheid. Al deze data verdwijnen in een black box: een grote onbestemde massa waar we geen zicht op hebben, maar die op elk moment gebruikt kan worden. Voor ons, maar evengoed tegen ons.
Veel keuze hebben we niet in het vrijgeven van data
“Veel keuze hebben we niet in het vrijgeven van data”, zegt moraalfilosofe Katleen Gabriels, “Dat is de paradox van de openheid. Als burger en als consument worden we alsmaar transparanter. Voor bedrijven, voor de overheid ook. Tegelijk zijn zij die op ons toekijken niet transparant over hun werkwijze.”
Van Gabriels verschijnt nu het boek Onlife. Hoe de digitale wereld je leven bepaalt. Zij noemt haar boek een wake-up call, want er loopt wel degelijk van alles fout ten gevolge van de digitale revolutie. “Onze waardigheid en zelfstandigheid komen in het gedrang. “Iedereen kan ongevraagd verschijnen in een filmpje op het internet”, vervolgtGabriels. “Struikelen op straat kan volstaan. Zo’n filmpje doen verdwijnen is echter heel moeilijk, in bepaalde gevallen moet je er al een gespecialiseerde firma bij halen. Maar hoe rechtvaardig is het dat het slachtoffer daarvoor moet betalen?”
Ook onze autonomie wordt bedreigd. Sturende technologie, zoals digitale stappentellers, proberen ons gedrag te veranderen, maar het kan ook subtieler. Aan de hand van gegevens die we vaak onbewust vrijgeven, kunnen dataminers of databrokers voorspellingen doen. Maar de algoritmen waarmee al die gegevens verwerkt worden zijn niet neutraal. Bij Google beslist de ontwikkelaar welke resultaten relevant zijn voor de gebruikers, op basis van woonplaats, surfgeschiedenis … Dat is een technische vooringenomenheid. Daarnaast sluipt in de resultaten ook een maatschappelijke vooringenomenheid.
Lees het volledige artikel in HENRI n°6 die midden december op de campus verkrijgbaar is. Of abonneer je en ontvang HENRI thuis.
Op woensdag 23 november om 18.30 uur organiseren Katleen Gabriels en Lannoo een gespreksavond over hoe de digitale wereld ons leven verandert. Deze avond start om 18.30 uur in Muntpunt, Brussel. Schrijf je hier in.
Katleen Gabriels was ook op De Afspraak op Canvas. Afgelopen zomer veranderde Google/Gmail zijn privacy voorwaarden. Daardoor kunnen ze vanaf nu ongegeneerd alle informatie die u deelt, gebruiken. Katleen Gabriels kaart in haar boek en op de Afspraak de ethische gevolgen aan.