Franse kunsthistorica Bénédicte Savoy spreekt over teruggave Afrikaanse kunst Géraldine Tobe
Wat moet er gebeuren met het koloniaal cultureel erfgoed dat zich in de collecties van Belgische en andere Westerse musea bevindt? Het is een vraag die steeds vaker klinkt. De Franse kunsthistorica Bénédicte Savoy deelt op vraag van kunsthistoricus en professor Hans De Wolf haar expertise hierover met studenten van de Vrije Universiteit Brussel in een openbaar gastcollege. Nadien volgt de lancering van het tentoonstellingsproject ‘Esprit Des Ancêtres’, geïnitieerd door kunstenares Géraldine Tobe. Met haar werk geeft zij opnieuw zin en betekenis aan vergeten Congolese artefacten.
In de zomer van 2020 verscherpte de publieke aandacht voor het koloniaal verleden van België. Aanleiding waren de protesten in de VS na de gewelddadige dood van George Floyd en de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo. Daarop werden op verschillende plaatsten in België standbeelden van Leopold II vernield. Koning Filip drukte zijn spijt uit voor de gruweldaden die in het koloniale verleden van België onder het bewind van Leopold II gebeurden. En de De Kamer installeerde een bijzondere commissie die moet bepalen hoe België in het reine kan komen met haar koloniaal verleden.
Een vraag die velen zich stellen, is wat er moet het gebeuren met het Afrikaans cultureel erfgoed dat zich in de collecties van Belgische en andere Europese musea bevindt. Een groot deel van dit cultureel erfgoed werd immers illegaal verkregen door beroving en kolonialisme.
Op 12 mei 2021 geeft de Franse kunsthistorica Bénédicte Savoy hierover een gastcollege aan de studenten Kunstwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel. Ze doet dit op uitnodiging van VUB-professor Hans De Wolf voor het vak ‘Art in a globalized World’.
Tentoonstellingsproject met Géraldine Tobe
Na het gastcollege lanceert de Congolese kunstenares Géraldine Tobe het tentoontstellingsproject ‘Esprit des Ancêtres’. Het is een project waarin ze op zoek gaat naar de voorouderlijke spirituele identiteit van Afrika; het Afrikaanse DNA zoals het was voordat Westerse mogendheden hun stempel drukten op de regio. Ze doet dit aan de hand van etnografische voorwerpen die ze vond in verschillende Europese ethnografische collecties, zoals bijvoorbeeld het museum in Tervuren. Tobe gaat op zoek naar de verhalen achter deze voorwerpen en vertaalt ze naar haar eigen kunstwerken.
Met dit project wil Tobe andere Afrikaanse kunstenaars, als legitieme erfgenamen van het Afrikaanse cultureel erfgoed, inspireren om hetzelfde te doen. Ze wil hen uitnodigen om etnografische stukken uit Europese collecties te “adopteren” en er een nieuwe zin en betekenis aan te geven.
Online debat
Na het gastcollege en de lancering van het tentoonstellingsproject vindt een online debat met Q&A plaats in aanwezigheid van auteur Jean Boffan, kunstenaar Aimé Mpane, VUB-rector Caroline Pauwels en kunstenaars verbonden aan het project ‘Esprit des Ancêtres’: Yvon Ngassam, Jeanpy Kabongo, Pamela Tulizo, Lhola Amira, Paul Alden Mwoutoukoulou.
Praktisch
Het online evenement is open voor een breed publiek.
Deelname is gratis, maar we vragen wel om vooraf te registreren.