Voorrang geven aan investeringen in onderzoek en innovatie is de meest effectieve, duurzame en toekomstgerichte verbintenis die Europa kan aangaan voor zijn burgers. Daar moeten de federale en deelstaatregeringen en de Belgische Europarlementsleden in de onderhandelingen over de EU-meerjarenbegroting op hameren.
Dit opiniestuk verscheen eerder op tijd.be en werd geschreven door Caroline Pauwels (VUB), Luc De Schepper (UHasselt), Luc Sels (KU Leuven), Rik Van de Walle (UGent) en Herman Van Goethem (UAntwerpen), de rectoren van de Vlaamse universiteiten.
De Europese raad buigt zich vandaag en morgen over de meerjarenbegroting 2021-2027 van de Europese Unie, het zogenaamde Meerjarig Financieel Kader (MFK). Het Finse voorzitterschap publiceert in de aanloop een tussentijds onderhandelingsdocument dat voor het eerst ook concrete richtcijfers bevat. Voor het toekomstige onderzoeksprogramma Horizon Europe gaat het om een indicatief bedrag van 84 miljard euro (in constante prijzen 2018).
Dit valt niet te rijmen met de torenhoge ambities voor een vernieuwend Europa. Als universiteiten roepen we de Europese, federale en regionale beleidsverantwoordelijken dringend op om alles in het werk te stellen om een versnelling hoger te schakelen. Een ambitieus budget voor onderzoek en innovatie is noodzakelijk om Europa in staat te stellen de uitdagingen van de 21ste eeuw aan te gaan en daartoe de noodzakelijke wetenschappelijke en technologische antwoorden te bieden.
In lijn met de ambitie van het Europees Parlement vragen wij samen met meer dan 800 andere universiteiten en kennisinstellingen uit heel Europa dat het budget voor Horizon Europe minstens tot 120 miljard euro wordt opgetrokken.
De MFK-onderhandelingen zijn traditiegetrouw een moeilijke evenwichtsoefening tussen de lidstaten onderling en tussen de Europese instellingen. De onzekerheid over de brexit en het standpunt van een aantal netto-betalende lidstaten dat ze niet extra willen bijdragen aan de Europese begroting maakt het er deze keer niet eenvoudiger op.
Het Europees Parlement toont de grootste ambitie en schoof vorig jaar al een begroting naar voren die overeenkomt met 1,3% van het bruto nationaal inkomen (bni) van de lidstaten. Binnen die enveloppe moet het meeste budget gaan naar toekomstgerichte investeringen die Europa het hoofd helpen bieden aan de grote economische en maatschappelijke uitdagingen. Concreet wil het Parlement dat het budget voor onderzoek en innovatie met ongeveer 45% stijgt tot 120 miljard. Dat er nog stevig onderhandeld zal worden, mag blijken uit het feit dat de Europese Commissie een begroting voorstelt ten belope van 1,11% van het bni, terwijl het Finse voorzitterschap tussentijds uitgaat van 1,07%.
Green Deal
In lijn met de ambitie van het Europees Parlement vragen wij samen met meer dan 800 andere universiteiten en kennisinstellingen uit heel Europa dat het budget voor Horizon Europe minstens tot 120 miljard euro wordt opgetrokken. Onderzoek en innovatie zijn immers cruciaal om onze samenleving grondig te transformeren en te wapenen tegen de grote uitdagingen van onze tijd. Hoe gaat Europa bijvoorbeeld zijn ambitieuze Green Deal realiseren waarmee het wereldwijd trendsetter wil worden? Hoe gaan we welzijn en levenskwaliteit verzekeren voor een vergrijzende bevolking? Hoe gaan we om met onze teruglopende economische competitiviteit of met de veiligheidsvraagstukken in een geglobaliseerde wereld? Om antwoorden te vinden zijn investeringen in kennis nodig.
Voor 2018 haalden Vlaamse universiteiten niet minder dan 140 miljoen euro op uit hun deelname aan Europese programma’s, bijna een verdubbeling in vergelijking met de 78 miljoen van 2009.
Deelname aan de Europese onderzoeksprogramma’s is ook een katalysator voor de kwaliteit van het onderzoek aan onze universiteiten en kennisinstellingen. Samenwerking met topspelers uit andere landen versterkt onze excellentie, zet aan tot valorisatie en voedt daarmee innovatie. En het mag gezegd: Vlaamse kennisinstellingen doen het uitstekend in het verwerven van Europese financiering. Voor 2018 haalden Vlaamse universiteiten niet minder dan 140 miljoen euro op uit hun deelname aan Europese programma’s, bijna een verdubbeling in vergelijking met de 78 miljoen van 2009. Bijkomende investeringen in het Europese budget voor wetenschap en innovatie komen dus zeker ook België en Vlaanderen ten goede.
Wij vragen aan de federale en deelstaatregeringen in ons land, maar ook aan de Belgische Europarlementsleden, om in de komende onderhandelingen absolute prioriteit te geven aan investeringen in onderzoek en innovatie op Europees niveau. Dit is namelijk de meest effectieve, duurzame en toekomstgerichte verbintenis die de EU kan aangaan voor zijn burgers. Het gaat in belangrijke mate om investeringen in mensen, in het bijzonder in onze Europese jongeren, en de ontwikkeling van menselijk kapitaal en talent. Dit is een noodzakelijke voorwaarde voor de EU om een wereldpositie te kunnen innemen: op het vlak van onderzoeks- en innovatiegedreven groei en competitiviteit in een Europees continent dat tegelijk volop inzet op milieu, klimaat, gezondheid en welzijn van zijn burgers. Laat ons dus samen resoluut gaan voor een maximaal budget voor Horizon Europe.
