De Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) publiceert vandaag het rapport Tot nut van het algemeen: Het academisch erfgoed in Vlaanderen - Een landschapstekening, een realisatie van de VLR-werkgroep Academisch Erfgoed.
Foto: Projectietafel voor bellenvatfims uit de collectie van het Interuniversitair Instituut voor Hoge Energieën (IIHE). © CAVA / Fotograaf Eddie Maes
Een samenleving die haar erfgoed cultiveert, draagt zorg voor haar collectief geheugen. Ook de vijf Vlaamse universiteiten nemen die uitdaging ter harte, zowel in het professioneel beheer van hun eigen rijke collecties, maar ook in het delen van hun expertise met het brede erfgoedveld. Daarvan leggen ze getuigenis af in deze landschapstekening. Academisch erfgoed is een heel eigen vorm van erfgoed, dat tot stand is gekomen en/of nog wordt gebruikt in instellingen voor hoger onderwijs. Het vormt mee het geheugen van deze instellingen en bestaat uit: (1) objecten en collecties die werden of worden gebruikt voor het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs; (2) objecten die ontwikkeld zijn voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, en (3) objecten en collecties die getuigen van het academische leven en al zijn gebruiken. Het nieuwe Gentse Universiteitsmuseum (GUM), het geplande Gemeenschappelijk Erfgoeddepot Leuven, het Lambotte Museum gelieerd aan de UAntwerpen, het Museum Anatomie van de VUB en het Orgaanmuseum van de UHasselt zijn spraakmakende voorbeelden.
“Het academisch erfgoed is nog te weinig bekend, maar treedt de jongste jaren opvallend meer op de voorgrond. De landschapstekening die wij vandaag presenteren, draagt daar ongetwijfeld toe bij”, zegt Luc Sels, voorzitter van VLIR. Onze vijf universiteiten investeren fors in hun culturele en erfgoed-collecties, zetten er mensen en middelen voor in en betrekken op actieve wijze de sector en de samenleving. Ze creëren nieuwe samenwerkingsverbanden met lokale en Vlaamse erfgoedpartners en nemen initiatieven voor (her)waardering in de vorm van musea, tijdelijke tentoonstellingen enz. Daarnaast voeren de universiteiten onderzoek uit voor het behoud van het Vlaams en internationaal erfgoed.
Het belang van het academisch erfgoed en de rol van de universitaire erfgoedbeheerders worden in de brede sector de facto erkend. Erfgoedbeheerders en onderzoekers van onze universiteiten spelen er een belangrijke rol. Maar het academisch erfgoed krijgt voorlopig nog geen volwaardige plaats in het Vlaamse cultuur-en erfgoedbeleid. “Door samen te werken en samen naar buiten te treden tonen de universiteiten hun bereidheid om in de Vlaamse erfgoedwereld hun rol te blijven spelen als volwaardige professionele erfgoedbeheerders. Een erkenning van die volwaardigheid door de Vlaamse overheid zal ongetwijfeld als vliegwiel dienst doen en veel meer mogelijk maken, tot nut van het algemeen”, zegt Koen Verlaeckt, secretaris-generaal van VLIR.
De landschapstekening is vanaf vandaag beschikbaar op:
https://vlir.be/publicaties/academisch-erfgoed-in-vlaanderen/