In september start het STEM-openluchtinitiatief ‘Groeituin 5.0’ in Gooik voor jongeren tussen 10 en 18 jaar. Het project is een samenwerking tussen het Brussels Photonics Team van VUB (B-PHOT), Authentical en elf andere partners uit het Pajottenland. De Groeituin wil jongeren enthousiast maken voor wetenschap en technologie via naschoolse activiteiten en experimenten. Ook andere VUB-onderzoeksgroepen zullen deelnemen aan het project.
Wetenschappelijke kennis en technologie kunnen een grote bijdrage leveren aan de duurzame samenleving van morgen. STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics), wil jongeren daarvoor enthousiast maken. De Groeituin 5.0 wil de jeugd van vandaag voorbereiden op de wereld waarin ze volwassen zullen zijn. Vandaar ook de naam: groeien, in connectie met de omgeving en met zicht op de toekomst. Het project draait om samenwerken, inventief zijn, ondernemend en doordacht te werk gaan, op een manier die niet alleen om resultaten draait, maar ook gewoon leuk is!
Het fotonicateam B-PHOT van Vrije Universiteit Brussel coördineert samen met Authentical dit naschoolse project in samenwerking met elf andere partners uit het Pajottenland en met steun van VLAIO. De Groeituin zal later uitgroeien tot een heus openluchtlabo van de STEAM-Academie die VUB B-PHOT in Gooik (Oetingen) zal opstarten in de buurt van de VUB Photonics Campus.
Tijdens de STEM-activiteiten kunnen kinderen en jongeren de komende drie jaar naar hartenlust ontdekken en experimenteren, onder de deskundige begeleiding van topwetenschappers en coaches. Ze doen dat in de Pluktuin Oetingen, waar boeren Mahecor en Bert dit jaar op zoek gaan naar manieren om uiterst duurzaam voedsel te produceren voor de leefgemeenschap rondom. De uitdagingen zijn groot: om ‘met de natuur mee’ te produceren, moet je haar goed begrijpen, en wat met extreme droogte en hitte, teveel regen in te korte tijd, de bodem gezond houden en dierengeluk? De kinderen en jongeren leren de beste wetenschapskennis rond deze diverse thema’s kennen, maar worden vooral uitgedaagd om zelf op zoek te gaan naar nieuwe oplossingen.
Contact met echte wetenschappers
Wetenschap doe je echter niet alleen. De jongeren zullen in contact staan met wetenschappers van verschillende disciplines aan de VUB. Zo kwamen tijdens de paasvakantie VUB-professor Joske Ruytinx en haar team, dat onderzoeksgroepen Microbiologie (MICR) en Plantengenetica (PLAN) verbindt, samen met enkele jongeren een project opzetten om na te gaan hoe het gesteld is met de gezondheid van landbouwbodems in de regio. Hiervoor kwamen ze bodemstalen nemen in de Groeituin met de hoop het microbioom van het stuk Gooikse grond in kaart te brengen. De ideale manier om jongeren in contact te brengen met het werk van echte wetenschappers.
“Een gezonde bodem krioelt van het leven, onder onze voeten leven bijvoorbeeld schimmels, bacteriën, wormen en insecten”, zegt prof. Ruytinx. “Zij hebben een impact op structuur van de bodem, recycleren dood materiaal en stellen nutriënten beschikbaar voor planten. De aanwezigheid van een rijk en evenwichtig bodemleven draagt dus bij aan de productiviteit van gewassen boven de grond. Planten in gezonde bodems hebben minder last van ziektes en minder nood aan minerale of organische meststoffen.”
De jongeren mochten samen met de onderzoekers elke paar meter een staalname doen en maten meteen de pH-waarde en temperatuur van de bodem. Ruytinx en haar team kijken met deze stalen naar de diversiteit aan bacteriën en schimmels. Zijn er veel micro-organismen aanwezig die planten helpen met het bekomen van een uitgebalanceerd nutriëntenaanbod en groei promoten? Over hoeveel soorten gaat dit dan? Is het mogelijk diversiteit te herstellen na uitputting door langdurig intensief gebruik? Naast bodemdiversiteit zullen ze ook andere parameters zoals (historisch) landgebruik registreren en de bodems karakteriseren (pH, aanwezigheid nutriënten, …). Op deze manier willen ze factoren die bijdragen aan het herstel van onze bodems identificeren en komen tot richtlijnen voor een meer duurzaam gebruik van onze bodems.
De jongeren genoten en de wetenschappers waren blij met al deze hulp. Zeker voor herhaling vatbaar dus! Joske Ruytinx verklapte al dat de jongeren in een volgende editie ook in het lab mogen helpen.
>>Zin om je kind in te schrijven voor de activiteiten of voor een zomerkamp? Neem zeker eens een kijkje op www.groeituin.be!
>>Heb je zin om als wetenschapper mee te werken aan dit project, aarzel dan niet om contact op te nemen met Tine De Pauw (VUB B-PHOT), communicatie@groeituin.be
Wil je meer te weten komen over het bodemonderzoek, neem dan zeker een kijkje op https://micr.research.vub.be/en of neem contact op met Professor Joske Ruytinx (VUB MICR & PLAN), Joske.Ruytinx@vub.be
Foto © VUB B-PHOT Timo Van Gucht