Technologie, identiteit en welkomgevoel
Brussel kent een grote diversiteit. Veel inwoners hebben een migratieachtergrond. In 2020 was dat het geval voor 75% van de Brusselaars. Toch slagen de Brusselse voetbalclubs er niet in om het diverse publiek in hun stadions te krijgen. VUB-masterstudent sportmanagement Sander Van Waesberge onderzocht de oorzaken van de witte voetbaltribunes in Brussel.
Van Waesberge: “Ik heb het complexe samenspel van factoren in kaart gebracht die een voetbalsupporter met migratieachtergrond al dan niet doet kiezen voor een Brusselse club. Dit kan helpen om de ondervertegenwoordiging te verklaren en aan te gaan. Een belangrijke factor om voor een voetbalploeg te kiezen is zo bijvoorbeeld de mate waarin de supporter zich welkom voelt in het stadion van die club. Hier kunnen de clubs dus zelf iets aan doen.”
Onder begeleiding van promotor Marc Theeboom en Tessa Commers binnen de VUB-onderzoeksgroep ‘Sport en Society’ voerde Van Waesberge onderzoek naar de ondervertegenwoordiging van supporters met een migratieachtergrond in het Brusselse voetbal. Om de oorzaken hiervan te onderzoeken werd een kwalitatief onderzoek uitgevoerd aan de hand van semigestructureerde interviews met Brusselse voetballiefhebbers met een migratieachtergrond, zowel zij die supporteren voor een ploeg in hun land van origine als zij die zijn beginnen supporteren voor de Brusselse clubs. De data werden vervolgens geanalyseerd aan de hand van thematische analyse.
Hieronder een aantal van de voornaamste aspecten die een rol spelen:
De ploeg uit herkomstland – ver weg en toch dichtbij
Technologie niet meer weg te denken uit de maatschappij. In de sportbeleving betekent dit dat voetbalsupporters altijd en overal hun favoriete club kunnen blijven volgen, ongeacht hoe ver van die club ze momenteel wonen. Hierdoor hebben velen van hen geen reden meer om een nieuwe band op te bouwen met een Brusselse club. Daarbij speelt ook de omgeving van de supporter een belangrijke rol. Supporter van een voetbalclub word je vaak al op jonge leeftijd via familie of vrienden en blijf je voor het leven. Daarnaast is de verbondenheid die hij of zij voelt met het land van oorsprong, de geografische identiteit, belangrijk voor de band met de Brusselse voetbalploegen. Een supporter die zich (ook) Belg voelt, zal sneller gaan supporteren voor een Brusselse ploeg dan een supporter die zich geen Belg voelt.
Voetbalkwaliteit – sterke ploeg trekt aan
Wat met de aantrekkingskracht van de Brusselse voetbalclubs? Het aantrekkelijkste clubkenmerk is natuurlijk de voetbalkwaliteit. Een club die collectief goed voetbal op de mat legt, goede spelers heeft en veel wedstrijden wint zal meer supporters aantrekken, ook Brusselaars met migratieachtergrond. Het onderzoek stelde vast dat de voetbalkwaliteit van een club vooral die Brusselaars met migratieachtergrond aantrekt die afkomstig zijn van landen met minder goede competities. Een bekende speler of een speler met dezelfde roots is ook een belangrijke aantrekkingsmotor.
Supporterservaring – racisme is nefast
De belevenis en het welkomgevoel in een stadion zijn van groot belang, zo ook voor multiculturele supporters. Racisme is bijgevolg nefast voor de diversiteit in de Brusselse voetbalstadions. Als supporters zich niet welkom voelen in de stadions, zullen ze ook geen band opbouwen met de Brusselse clubs.
Het onderzoek geeft een belangrijk inzicht in de werkpunten van het integratieproces van Brusselse inwoners.
Zo vertelt ook promotor, VUB-professor Marc Theeboom: “Het onderzoek is belangrijk in het kader van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Als we beter begrijpen wat de redenen zijn voor de ondervertegenwoordiging van Brusselse supporters met een migratieachtergrond, kunnen we de Brusselse clubs in de toekomst helpen om een diverser publiek aan te trekken en bijgevolg de integratie stimuleren."