Arganolie is wereldwijd bekend als een luxueus product, geroemd om zijn gezondheidsbevorderende en cosmetische eigenschappen. Maar juist omdat de olie zo kostbaar is en in beperkte hoeveelheden wordt geproduceerd, vormt ze een aantrekkelijk doelwit voor vervalsing met goedkopere oliën, zoals mais-, pinda-, koolzaad- of zonnebloemolie. Dat schaadt niet alleen de kwaliteit, maar ook de reputatie van dat unieke Marokkaanse product. Meryeme El Maouardi onderzocht voor haar doctoraat aan de VUB, in samenwerking met de Universiteit Mohammed V in Rabat, hoe ze snel en precies de echtheid en kwaliteit van arganolie kon achterhalen.
Daarbij maakte ze gebruik van spectroscopische technieken, die een ‘vingerafdruk’ van elk oliestaal zichtbaar maken. Door die gegevens wiskundig te analyseren, slaagde ze erin de geografische herkomst van arganolie te bepalen, vervalsing met goedkopere oliën op te sporen en zelfs de mate van vermenging te voorspellen. Verder toonde ze aan dat ook draagbare spectroscopie-toestellen hiervoor geschikt zijn, zodat controles dadelijk op markten en bij de olieproducenten zelf uitgevoerd kunnen worden.
De arganboom (Argania spinosa), die uitsluitend in het zuidwesten van Marokko voorkomt, levert vruchten die qua uiterlijk aan olijven doen denken, maar groter en ronder zijn. Het vruchtvlees is niet eetbaar; de harde noot binnenin bevat één tot drie pitten waaruit, na een arbeidsintensief proces, arganolie wordt gewonnen. De olie wordt vanwege haar schaarste en hoge prijs vaak het “vloeibare Marokkaanse goud” genoemd.
Culinaire arganolie, meestal geperst uit geroosterde pitten, heeft een nootachtige smaak en wordt in de Marokkaanse keuken gebruikt om brood in te dippen, salades te verrijken of verwerkt tot de traditionele pasta amlou. Naast de rol als smaakmaker is de olie rijk aan onverzadigde vetzuren, vitamine E en antioxidanten, wat haar een potentieel gunstig effect geeft op cholesterol en hart- en vaatgezondheid. Voor cosmetisch gebruik wordt olie uit ongeroosterde pitten gebruikt, onder meer in huid- en haarverzorging, waar zij bekendstaat om haar hydraterende, verzachtende en antioxiderende eigenschappen. Daarmee neemt arganolie een bijzondere positie in: tegelijk een traditioneel voedingsmiddel, een moderne cosmetische grondstof en een symbool van duurzaam vakmanschap.
“Wat mij drijft, is de wetenschap dat mijn werk consumenten én eerlijke producenten beschermt”, zegt El Maouardi. “Arganolie is een beschermd product van Marokko (Protected Geographical Indication). Het verdient dat we er alles aan doen om de waarde ervan te bewaken.”
El Maouardi’s academische parcours begon in Rabat, waar ze in 2018 afstudeerde als beste van haar masteropleiding in kwaliteitscontrole van geneesmiddelen. Met steun van een VLIR-UOS TEAM-beurs kon ze drie jaar later haar doctoraat deels in België uitvoeren, onder begeleiding van professor Yvan Vander Heyden. Het onderzoek leverde vijf wetenschappelijke publicaties op, waarvan vier als eerste auteur, en presentaties op zeven nationale en internationale conferenties.
“Het mooiste aan wetenschap”, benadrukt El Maouardi, “is dat ze echte problemen kan aanpakken. Dat geldt zeker voor arganolie, die symbool staat voor zowel traditie als innovatie.” Met haar doctoraat levert Meryeme El Maouardi een belangrijke bijdrage aan het behoud van de waarde en authenticiteit van een van Marokko’s meest kostbare natuurlijke producten.
Meer info
Titel PhD: Quality control and adulteration evaluation of Moroccan Argan oils. Vibrational spectroscopy in tandem with chemometric approaches