De Vrije Universiteit Brussel (VUB) opende vandaag het academiejaar op een symbolische plek, het Europees Parlement in Brussel. Ze deed dat in aanwezigheid van negen andere gelijkgestemde Europese universiteiten waarmee ze de EUTOPIA-alliantie vormt. Dat samenwerkingsmodel bouwt aan connected communities of thematische netwerken waar studenten, docenten en onderzoekers kennis opbouwen over hedendaagse maatschappelijke uitdagingen. In EUTOPIA neemt de Brusselse universiteit de leiding in de ontwikkeling van het academisch model dat een belangrijk wapen kan zijn in de strijd tegen de polarisatie die we dagelijks ervaren.
Het principe is simpel: studenten die ingeschreven zijn aan de VUB krijgen de kans om zich via connected communities te verbinden met studenten uit 9 partneruniversiteiten in evenveel landen. In die thematische netwerken komen studenten, docenten en wetenschappers via blended learning samen om oplossingen te vinden voor de grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd. Het samenwerkingsmodel EUTOPIA bekrachtigt de ambitie van de alliantiepartners om te bouwen aan de Europese universiteit van de toekomst.
“Als Urban Engaged University is de VUB, vanuit haar Brusselse wortels, zeer vertrouwd met de uitdagingen van een diverse en internationale leefwereld. Dat willen we op Europese schaal doortrekken.” stelt VUB-rector Jan Danckaert. “Het EUTOPIA-netwerk dient hierbij als katalysator. De alliantie laat onze universitaire gemeenschap toe om kennis en inzichten te delen met leden uit negen andere universitaire gemeenschappen verspreid over heel Europa. Deze partneruniversiteiten zijn niet zomaar samengebracht, ze werden gekozen omdat ze dezelfde waarden hoog in het vaandel dragen: openheid, inclusie, studentgerichtheid, kritisch denken en relevant impactvol onderwijs en onderzoek. Door samen te werken rond bepaalde projecten kunnen we van elkaar leren, elkaar verrijken en uiteindelijk Europa en de wereld verbeteren.”
Naar een inclusief model voor internationale uitwisseling
De meerwaarde van het samenwerkingsmodel ligt volgens Danckaert in het mogelijk maken van een internationale ervaring voor een groter deel van de universitaire gemeenschap:
“Daar waar tot nu toe slechts een beperkt aantal studenten aan een internationale uitwisseling kon deelnemen door voor een half jaar op Erasmusuitwisseling te gaan, ligt die optie nu voor veel meer studenten binnen handbereik. Onze ambitie is dat in elke opleiding op termijn studenten de kans krijgen om internationale ervaring op te doen. “
Door connected communties te vormen rond onderwijs en onderzoek, stimuleren de alliantiepartners hun studenten en academici om samen te werken rond concrete projecten. Op die manier wakkeren ze ook het vrij onderzoek en kritisch denken aan. Tegen 2025 willen de EUTOPIA-universiteiten 60 dergelijke netwerken aan hun studenten aanbieden verspreid over alle wetenschappelijke disciplines en opleidingscycli.
“Aan de VUB zijn we ervan overtuigd dat het samenbrengen van studenten over de grenzen heen helpt om de polarisatie die we dagelijks ervaren te bestrijden“, vervolgt Danckaert. ‘Op die manier worden ze immers geconfronteerd met de lokale kleur van elkaars standpunten, en worden ze gestimuleerd om respectvol samen te werken. Zonder vooroordelen of fanatisme. ”
Engels is hierbij niet noodzakelijk de enige voertaal: de leden van de 10 verschillende universiteiten spreken samen minstens evenveel talen. Ze leren begrijpen waarom ook kleine talen, zoals het Catalaans aan de partneruniversiteit in Barcelona, zo belangrijk zijn voor de lokale context. Die diversiteit is een troef voor de student en docent van de 21ste eeuw.
Rector of Ca' Foscari University of Venice and President of EUTOPIA Tiziana Lippiello
"In today’s complex world, societies face intricate issues that exceed linguistic, disciplinary, national, and cultural boundaries. Amid economic stress and political unrest, the aftermath of COVID-19, the Ukraine conflict, and the dire consequences of climate change, universities must deliver research and educational excellence and suggest answers and solutions. Universities hold a distinct responsibility as designers of new knowledge and incubators for the next generation of global citizens. The endeavour requires infrastructure development and capacity-building to enrich educational offerings intertwined with quality, personal growth, and societal progress."
Academische openingszitting in het Europees parlement
Vandaag ondertekenden de rectoren van de 10 partneruniversiteiten van EUTOPIA een overeenkomst waardoor het samenwerkingsmodel een rechtsgeldige basis krijgt. Dat gebeurde in het Europees Parlement tijdens de academische openingszitting van de VUB, stichtend lid van EUTOPIA.
“Het laten samenvallen van de academische openingszitting van de VUB in het Europees parlement met deze nieuwe stap van EUTOPIA, is voor ons van sterke symbolische waarde.” besluit Danckaert. “ Hiermee benadrukken we de nood aan een doorgedreven internationalisering voor universiteiten. Samenwerkingen als EUTOPIA zijn onmisbaar voor toekomstbestendig en relevant onderzoek, onderwijs en innovatie. Een boodschap die ik kracht bijzet via mijn openingsrede met als titel ‘Europa, EUTOPIA, and the need for a new Renaissance’. Europa en de wereld hebben nood aan een nieuwe Renaissance. Een tijdperk waarin mensen zich laten leiden door nieuwsgierigheid, openheid en verbondenheid, met diversiteit als motor om individuele en maatschappelijke grenzen te overstijgen. Allianties zoals EUTOPIA dragen daar toe bij en het Europees Parlement, het hart van de Europese democratie, is de ideale locatie om die boodschap kracht bij te zetten.“
Programma Academische Opening
- Start zitting om 15u
- Toespraak door voorzitter van EUTOPIA en rector van de Ca'Foscari Universiteit van Venetië, Tiziana Lippiello
- Toespraak door EUTOPIA-studentenvertegenwoordigers
- Openingsrede ‘Europa, EUTOPIA, and the need for a new Renaissance’ door VUB-rector Jan Danckaert
- Ondertekening overeenkomst EUTOPIA door rectoren van de 10 partneruniversiteiten
- Toespraak door Sophia Eriksson Waterschoot, Directeur voor Jeugd, Onderwijs en Erasmus+ bij de Europese Commissie
- Toespraak door rector van het Europacollege en gewezen Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, Federica Mogherini.
- Start receptie om 16u45
Partners EUTOPIA-netwerk
Naast de VUB maken volgende universiteiten deel uit van het EUTOPIA-netwerk: Babes Bolyai University (Roemenië), Ca'Foscari Venice (Italië), CY Cergy Paris Université (Frankrijk), Technische Universität Dresden (Duitsland), University of Gothenburg (Zweden), University of Ljubljana (Slovenië), NOVA Lisboa (Portugal), Universitat Pompeu Fabra Barcelona (Spanje) en University of Warwick (Verenigd Koninkrijk)
Meer info en contact