Van 10 tot 21 november 2025 komt de wereld samen in Brazilië voor de VN-klimaattop COP 2025, waar landen onderhandelen over nieuwe klimaatmaatregelen. De wetenschappelijke basis voor die beslissingen wordt traditioneel geleverd door het zesjaarlijkse klimaatrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). De volgende editie, het zevende IPCC-rapport, verschijnt in 2028 en wordt mee geschreven door honderden internationale experts. Opvallend: vier auteurs hebben een band met de Vrije Universiteit Brussel. De Belgische VUB’ers zijn ook de enige landgenoten die meeschrijven aan het rapport. Daarmee levert de VUB een uitzonderlijk sterke bijdrage aan het meest invloedrijke klimaatrapport ter wereld.
“De kick-off is eind dit jaar in Parijs. Tegen oktober 2027 moet de finale versie klaar zijn, met verschillende tussentijdse deadlines”, zegt VUB-glacioloog prof. Harry Zekollari (VUB-departement Water and Climate). “Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar bundelt en beoordeelt recente wetenschappelijke studies. We brengen een stand van zaken van wat de wetenschap weet over het klimaat.”
Zekollari onderzoekt hoe snel gletsjers wereldwijd verdwijnen en wat de gevolgen zijn voor de zeespiegel. Zijn team ontwikkelt geavanceerde modellen die de evolutie van gletsjers in het verleden en de toekomst voorspellen. “Ons model toont dat ongeveer 25 procent van de globale gletsjermassa tegen 2100 zal verdwijnen als de opwarming beperkt blijft tot 1,5 à 2 graden. Bij sterkere opwarming kan dat oplopen tot 50 procent”, zegt hij. “We vergelijken onze resultaten met die van andere onderzoeksgroepen. Als die overeenkomen, versterkt dat de geloofwaardigheid van de conclusies.”
Binnen het IPCC-rapport neemt Zekollari het thema cryosfeer voor zijn rekening: alles wat met ijs te maken heeft, van gletsjers en ijskappen tot permafrost. Hij werkt mee aan een hoofdstuk over langetermijnstabilisatie van het klimaatsysteem. “We kijken naar zogenaamde overshoot-scenario’s”, legt hij uit, “waarbij de opwarming tijdelijk boven de 1,5 graden uitstijgt en daarna weer daalt. We onderzoeken dan hoe duurzaam herstel van het klimaatsysteem mogelijk is. Dat kan bijvoorbeeld via CO₂-verwijdering uit de atmosfeer, al is dat technisch en maatschappelijk uitdagend.”
Hoewel het IPCC-rapport wetenschappelijk neutraal is, schuwt Zekollari de maatschappelijke context niet. “De fossiele industrie weet al decennialang welke gevolgen CO₂-uitstoot heeft, maar probeert de transitie te vertragen. Toch toont de wetenschap dat niets doen geen optie is: het zal veel meer kosten dan de transitie maken.”
De Belgische inbreng in het IPCC-rapport is volgens hem des te belangrijker nu de Amerikaanse bijdrage afneemt. “Het is dramatisch dat topwetenschappers van Amerikaanse overheidsinstellingen zich niet langer kunnen engageren. Wetenschap mag niet onder druk komen van politieke of economische belangen.”
Ook dr. Chris Smith, prof. David De Vleesschouwer en prof. Joeri Rogelj, die alle drie een sterke band met de VUB hebben, schrijven mee aan het rapport. Met die vier auteurs speelt de VUB een unieke rol in de wetenschappelijke basis voor het internationale klimaatbeleid dat in 2028 centraal zal staan op de COP-klimaattop. Hun gezamenlijke bijdrage onderstreept niet alleen de sterkte van het Brusselse klimaatonderzoek, maar ook de maatschappelijke missie van de universiteit: Science for the people, science for the planet.
De vier VUB-gelinkte auteurs van het zevende IPCC-rapport:
-
Prof. Harry Zekollari is glacioloog aan de onderzoeksgroep Water and Climate van de VUB en lead author van het eerste deel van het rapport (The Physical Science Basis).
-
Dr. Chris Smith, Brits klimaatonderzoeker bij de VUB en het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) in Oostenrijk, is coordinating lead author van datzelfde deel.
-
Prof. David De Vleesschouwer, alumnus en doctor van de VUB en nu professor aan de Universiteit van MĂĽnster, is lead author over klimaatsystemen in het verre verleden.
-
Prof. Joeri Rogelj, eredoctor van de VUB en professor aan het Imperial College London, werkt als lead author aan het zevende deel van het rapport over mitigatie. Hij was eerder medeauteur van het Special Report on Global Warming of 1.5°C (2018) en van het zesde IPCC-rapport.
Lees meer: