Karen Celis coördineert de ontmoeting met Gloria Wekker. Celis is academica met een grote internationale expertise in gender en diversiteit en codirecteur van RHEA, het expertisecentrum Gender, Diversiteit en Intersectionaliteit aan de VUB. Ze tekent het gelijkheidsbeleid van de VUB mee uit.
Er is een bijna agressieve ontkenning van racisme en discriminatie onder witte mensen en een groot ongemak om daarover te praten
Wat moeten we weten over Gloria Wekker?
“Ze is emeritus-hoogleraar gender en etniciteit aan de Universiteit van Utrecht. Het is een belangwekkende academica en een indrukwekkende dame. Professor Wekker schreef White Innocence, een boek dat terecht veel aandacht kreeg omdat het een pijnlijk thema behandelt: het koloniaal verleden van Nederland. 400 jaar kolonialisme laat sporen na in hoe je naar jezelf en de ander kijkt. Vanuit haar eigen ervaringen en op basis van historische en antropologische analyses van de Nederlandse - en bij uitbreiding de witte, westerse – maatschappij legt zij op zeer analytische en toegankelijke manier racisme en discriminatie in onze samenleving bloot. Volgens haar heerst hier nog altijd een sterk geloof in een vorm van wit superioriteitsgevoel. De opvallende paradox hierbij is de stellige, bijna agressieve ontkenning van racisme en discriminatie onder witte mensen en het groot ongemak om daarover te praten.”
Hoe komt haar verhaal aan bod tijdens de Gender Week?
“Gloria Wekker zal onder meer uitleggen waarom praten over de aanwezigheid van het koloniaal verleden in onze samenleving zo belangrijk is. Dat we onder ogen durven zien dat witte mensen geprivilegieerd zijn en gekleurden in een achtergestelde positie zitten. Want die paradox verlamt ons, we schieten in een kramp, kunnen daar moeilijk mee omgaan. Racisme speelt zich voor onze ogen af maar we wentelen ons in onwetendheid en onschuld. Toch vindt professor Wekker niet dat we mogen denken in termen van schuld en onschuld omdat het onproductief is. Dat we beter erkennen dat er gediscrimineerde posities zijn en met dat gegeven iets doen. Racisme gaat ook hand in hand met seksisme en klassenstereotypen.”
De dag nadien bezoekt Gloria Wekker de VUB. Ze gaat ze achter gesloten deuren een aantal leidinggevenden van de universiteit, maar ook leidinggevenden van DeBuren en het Kaaitheater, inwijden in de wereld van het diversiteitsbeleid. Er zullen ook studenten van twee VUB-studentenorganisaties deelnemen. Wat wil je haar vragen?
“Heel veel, onder meer hoe je best begint aan een diversiteitsbeleid. En hoe je dat goed aanpakt en wat de do’s and don’ts zijn. Ik hoop dat ze in de toekomst bij ons beleid betrokken wil blijven. Dus ik ga zorgen dat er lekkere chocolade is …”
Hoe hard is een genderbeleid binnen de VUB nodig?
“Aan de VUB is de gendergelijkheid nog niet bereikt. Er is nog altijd geen volledige pariteit in besluitvorming en in het docentekorps is de 50-50 man-vrouwverhouding nog altijd ver zoek. Hoe hoger je komt op de academische ladder hoe minder vrouwen je tegen komt, dat heeft ook loonimplicaties. De academische wereld is van oudsher ook een mannenbastion, met jobs die sterk op mannenmaat geschreven werden. Het positieve is wel dat de zaak wordt aangepakt. Sinds 2014 is er een actieplan om die ongelijkheid weg te werken. We zijn er nog niet, maar wel vastberaden om er te geraken!”
Waarom een Gender Week?
“We willen met een reeks academische lezingen en discussies het genderthema op de VUB-radar houden. Dat doen we met een heel uitgebreid programma waarin actuele maatschappelijke thema’s aan bod komen. Zo wordt op 5 maart de recente #metoo campagne belicht met een Machteld De Metsenaere lezing door Renée Römkens, professor Gender Based Violence aan de Universiteit van Amsterdam.
“We benadrukken met ons programma dat genderongelijkheid persistent is en niet losstaat van andere ongelijkheden. Er is daarom ook een leessessie in de Brusselse bibliotheek waar we samen fragmenten van de Marokkaanse sociologe Fatima Mernissi lezen over gender en islam, en buigen we ons in een andere lezing over wat ‘goede’ ontwikkelingssamenwerking is. Het is een gevuld weekje…”.
De lezingen en debatten van de Gender Week vinden plaats van 5 tot 9 maart op verschillende locaties. Het thema is niet alleen brandend actueel, de belangstelling ervoor is ook groot. Schrijf je daarom vandaag nog in via www.vub.ac.be/over/genderweek