Deze voorstellen werden door VUB academici Pieter Ballon, Cathy Macharis en Michael Ryckewaert gebundeld in het boek ‘De Humane stad – 30 concrete voorstellen voor de stad op mensenmaat’.
Waarom deze conferentie?
Professor communicatiewetenschappen aan de VUB Pieter Ballon: “De Vlaamse bouwmeester beweerde onlangs dat het crimineel is om nog een vrijstaand huis te bouwen. We beseffen niet allemaal dat Vlaanderen eigenlijk één grote stad is: 290 van de 308 Vlaamse gemeenten is stedelijk gebied. Tegelijk denkt de helft van de Vlamingen nog dat ze ‘op den buiten’ wonen. We hebben een eigenaardig soort cultus van het platteland. De verstedelijking is een voldongen feit maar de stedelijke gebieden kampen met een aantal problemen die er de komende jaren niet kleiner op worden. Met de mobiliteit is het breekpunt al bereikt, luchtverontreiniging, onveiligheidsgevoel, ongelijkheid, migratieproblemen en de verregaande digitalisering stellen onze steden voor grote uitdagingen. Er komt heel wat op ons af.”
We beseffen niet allemaal dat Vlaanderen eigenlijk één grote stad is: 290 van de 308 Vlaamse gemeenten is stedelijk gebied.
‘The human city conference’ vindt plaats op donderdag 14 december van 9u tot 17.15u. Aanwezigen op het congres krijgen een exemplaar van ‘De Humane stad – 30 concrete voorstellen voor de stad op mensenmaat’. Tijdens deze conferentie geven ook een aantal terreindeskundigen hun visie over de stad van de toekomst. Arne Quinze ziet die als een openluchtmuseum. Maar ook Martijn de Waal, auteur van ‘De Platformsamenleving’ en medestichter van denktank TheMobileCity.nl, en Frank Bekkers, CEO van Joyn en evangelist bij Mobile Vikings, geven hun visie op stedelijkheid 3.0.
Schrijf je hier in voor 'The Human City Conference'.
Lees ook
VUB Today: 'Wetenschappelijk verkiezingsmanifest voor een stad op mensenmaat'
VUB Today: 'Steden van de toekomst zijn smart en op mensenmaat'
“Tegelijk merk je in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 dat de manier waarop over de verkiezingen gesproken wordt meer op veredelde dorpspolitiek lijkt. Wie gaat met welk kartel, welke politicus verhuist naar welke stad …, terwijl er zoveel grote problemen liggen te wachten. Met de denkgroep Poincaré reiken we vanuit het wetenschappelijk onderzoek en vanuit onze humanistische inspiratie voorstellen aan over waar de stad naartoe zou kunnen en moeten gaan om een leefbare en mensgerichte omgeving te worden.”
Columnist Mark Coenen poneerde in De Morgen: ‘De stad wordt slim. Nu de bestuurders nog.’ Denkt u dat de bevindingen van de denkgroep worden meegenomen door politici?
“Ik denk dat er heel wat politici zijn die wel wakker liggen van de grote uitdagingen van de stad. Maar we moeten leren daar met elkaar over te praten, te discussiëren. Visies met elkaar laten botsen. Als steden het belangrijkste element worden in onze samenleving dan moet het debat daarover gaan. We kunnen de steden niet op dezelfde manier blijven vormgeven zoals we tot nu toe deden. We lopen tegen de muur met de huidige problematiek. En dan wordt het tijd om naar meer disruptieve ideeën te luisteren.”
We kunnen de steden niet op dezelfde manier blijven vormgeven zoals we tot nu toe deden. Het wordt tijd om naar meer disruptieve ideeën te luisteren.
“In de plaats van wat academici meestal doen – een probleem langs verschillende zijden belichten en er een onderzoeksresultaat aan vastkoppelen – proberen we met Poincaré verder te gaan. De Humane stad is niet gewoon een academische publicatie of wetenschappelijk rapport. We gaan als wetenschappers buiten onze comfortzone door onze aanbevelingen heel normatief te maken: wat vinden wij wat er nu echt moet gebeuren?”
21 onderzoekers die aan de VUB verbonden zijn, leverden voor het boek 10 bijdragen. Over wonen en werken in de stad, over grenzen, de schaal waarop de stad bestuurd moet worden, mobiliteit, de slimme stad, diversiteit en over participatie in de stad. “Uit die bijdragen destilleerden we – met enige zin voor overdrijving – een verkiezingsmanifest. Met 30 punten die volgens ons prominent in het debat rond de gemeenteraadsverkiezingen aanwezig moeten zijn.”
We destilleerden 30 punten die volgens ons prominent in het debat rond de gemeenteraadsverkiezingen aanwezig moeten zijn.
U bent zelf smart city ambassadeur van Brussel.
“Smart city is een deel van het verhaal. Een aantal van die technologieën zijn een middel om problemen in de steden aan te pakken. Maar ook de inrichting van het bestuur van de steden moet veranderen. Michel Maus doet een aantal juridische voorstellen die steden meer greep moeten geven op bijvoorbeeld het vlak van mobiliteit. Smart city moet ingebed worden in het hele scala van maatregelen, het is geen visie maar een manier om een doel te bereiken. We moeten dat op een goede, menswaardige manier inzetten. Net als bij de publieke ruimtes in de fysieke stad moeten we ervoor zorgen dat onze digitale smart city een openbare ruimte wordt.”
Steden zijn de belangrijkste samenlevingsvormen, moeten zij dan ook meer macht op wereldvlak kunnen uitoefenen?
“Anna Winter, historica aan de VUB leverde een bijdrage over migratie in historisch perspectief. Hoe die door steden werd opgevangen en hoe steden ervoor zorgden dat migranten socialiseerden en een vorm van bestaanszekerheid kregen door stedelijk burgerschap. Ze komt tot een voorstel voor een nationaal en zelfs internationaal stedelijk burgerschap, met bijhorende rechten. In het boek pleiten de mensen van het Cosmopolis Centre for Urban Research van de VUB voor meer bestuursmacht van de steden. Zodat ze bijvoorbeeld een goed woonbeleid kunnen voeren binnen stadsregio’s.”
“Brussel probeert zijn rol te spelen als internationale metropool. Maar je kan op dat vlak niet meespelen als je enkel op het niveau van het Brussels hoofdstedelijk gewest kijkt of – nog erger – op dat van Brussel stad. Onze metropool telt meer dan de officiële 1 miljoen inwoners, het gaat over 2 tot 3 miljoen inwoners. Als je uit de problemen van Brussel wil raken dan zal je een aantal cruciale beslissingen op het niveau van die stadsregio moeten nemen. Dat gaat dan ook over Aalst, Mechelen, Leuven en Ottignies. Onze administratieve, bestuurlijke organisatie is niet aangepast aan de uitdagingen waar onze stedelijke regio’s mee kampen.”
Onze administratieve, bestuurlijke organisatie is niet aangepast aan de uitdagingen waar onze stedelijke regio’s mee kampen.
Hoe hoopvol bent u?
“De renouveau van de steden en de aandacht die er weer naartoe gaat is niet meer te stuiten. Ik hoop dat iedereen nu beseft dat de stad eigenlijk de oplossing is en niet het probleem. En dat we onze steden moeten versterken. Maar het mag natuurlijk niet alleen bij praten blijven. We zullen een voluntarisme moeten tonen ten aanzien van de stad dat we eigenlijk niet gewend zijn. Zeker in België zijn we het niet gewoon om zaken te herbekijken en herorganiseren met betrekking tot de stad.”
Politici zullen zeggen: die VUB’ers hebben volkomen gelijk. Om vervolgens weer tot de orde van de dag over te gaan.
“Als ze zeggen dat we gelijk hebben is dat al één aspect. Maar dan moeten ze de aanbevelingen ook implementeren. Onze steden krijgen er in de komende decennia honderdduizenden mensen bij. Het aantal auto’s op onze wegen is in eenzelfde periode met ettelijke miljoenen toegenomen. Niks doen is geen optie meer.”
Ik hoop dat iedereen beseft dat de stad eigenlijk de oplossing is en niet het probleem.