Researchpark Zellik groeit uit tot een wereldwijd innovatiecentrum

Wanneer en waarom werd het Researchpark Zellik opgericht? 
Michael Dooms: "In 1983 werd het RPZ opgericht door de Vlaamse overheid, met de VUB als evaluator van de R&D-voetafdruk van bedrijven als voorwaarde om zich op het park te vestigen. Bedrijven moesten onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten uitvoeren, bij voorkeur in samenwerking met de VUB. Gedurende de laatste 40 jaar, en nog steeds vandaag, kunnen bedrijven die aan de voorwaarden voldoen grond huren van de eigenaar, de Vlaamse overheid. De bouw van de gebouwen op de gehuurde grond is echter hun eigen verantwoordelijkheid." 

"Researchpark Zellik moet een bruisende campus worden die samenwerking tussen sectoren stimuleert en de regionale concurrentiekracht versterkt" 

Wat maakt deze locatie zo aantrekkelijk? 
"Hoewel het strategisch gelegen is nabij de Brusselse Ring en slechts 20 minuten van Brussels Airport, is het gebied ook een waardevolle natuurlijke omgeving die we willen behouden en versterken. Het terrein biedt mogelijkheden voor joggers en wandelaars, en ligt dicht bij het UZ Brussel, de VUB Health Campus en gevestigde bedrijven. Er zijn drie treinstations op wandelafstand, een fietssnelweg langs het park, en er komen gedeelde mobiliteitsopties en een pendeldienst. Ongeveer een derde van het VUB-personeel woont ten westen van Brussel, wat het tot een logische locatie maakt voor satellietkantoren. Ten slotte fungeert RPZ als toegangspoort tot Noordwest-Vlaams-Brabant, Pajottenland en de Dendervallei."

Waarom zet VUB hier zo sterk op in? 
"In het algemeen ondersteunt een researchpark de innovatie- en valorisatieactiviteiten van een universiteit door samenwerking met industriële partners te bevorderen. Dergelijke samenwerkingen kunnen leiden tot extra academische en economische voordelen, waaronder meer onderzoeksprojecten, publicaties, patenten, licenties en spin-offs. Op dit moment blijft het inkomen van de universiteit uit deze activiteiten beperkt in vergelijking met instellingen die profiteren van goed ontwikkelde science parks, zoals Leuven en Gent. Dit is een gemiste kans. De focus ligt op drie domeinen: ‘Energie & Klimaat’, met Green Energy Park als ecosysteemontwikkelaar; ‘Gezondheid’, dankzij de nabijheid van het universitair ziekenhuis; en ‘Key Enabling Technologies’ zoals batterijen, robotica en AI." 

"Het Researchpark Zellik biedt een enorm potentieel voor de valorisatie van toegepast onderzoek" 

Hoe is het project georganiseerd? 
"We willen het wiel natuurlijk niet heruitvinden en laten ons inspireren door andere succesvolle sites. Aanvankelijk richtten we de vzw Green Energy Park op, die als ecosysteem diende voor de vroege ontwikkeling. Tegenwoordig zijn er drie entiteiten actief op RPZ die zich richten op ontwikkeling en beheer. Green Energy Park faciliteert infrastructuurontwikkeling, trekt investeerders aan, ondersteunt R&D&I-projecten en beheert open living labs. Dit alles met actieve steun van VUB TechTransfer. Het doel is niet om een tweede Etterbeek-campus te creëren, maar om innovatieve bedrijven en VUB-spin-offs aan te trekken die het regionale innovatie-ecosysteem versterken." 

Welke VUB-diensten zijn betrokken? 
"Verschillende diensten en personen zijn betrokken, zoals VUB INFRA, MARCOM, ICT, de Algemeen Directeur en zijn staf, het Vicerectoraat Onderzoek. Met VUB TechTransfer, het operationele team van het Vicerectoraat Innovatie & Industrie-relaties, dat het voortouw neemt in dit project. Dit bewijst dat het RPZ-project echt verankerd is in de kern van de universiteit." 

Hoe ben jij zelf bij dit project betrokken geraakt? 
"Ik begon mijn traject aan de VUB bijna 30 jaar geleden, met een Master en een doctoraat in Business & Technology aan de Solvay Business School. In 2010 begon ik te doceren en onderzoek te doen, en vandaag ben ik gewoon hoogleraar. Doorheen de jaren heb ik ongeveer om de vijf jaar de kans gehad om mezelf opnieuw uit te vinden. Gezien mijn expertise in toegepast onderzoek naar grootschalige infrastructuurprojecten en stakeholdermanagement, voelde ik een sterke drang om binnen mijn eigen instelling de theorie in praktijk te brengen. In 2022 werd ik door wijlen rector Paul De Knop uitgenodigd om samen met Elvira Haezendonck het projectdossier te bekijken, en het wekte meteen mijn interesse. Na Pauls overlijden vroeg de Raad van Bestuur ons om zijn werk voort te zetten en zijn visie verder uit te dragen." 

"Tegen 2028 willen we een verkeersluwe, groene en goed verbonden campus creëren”

Wat zijn recente realisaties en lopende projecten?
"In het begin lag de focus op groene energie: het Smart Village Lab werd ontwikkeld. Kort daarna kwam er een groot datacenter, en VLAIO vroeg ons om de verdere ontwikkeling van het park op te nemen. Het Smart Village Lab bestaat uit zes woningen die energie uitwisselen via een ‘Smart Energy Grid’. Onlangs lanceerde VUB FACT, de Flanders Alliance for Climate Technology, een alliantie van 350 onderzoekers. Een lopend project is SMEL II, een uitbreiding van het Smart Village Lab rond waterstof. Daarnaast komt er een demogebouw voor circulaire bouwoplossingen. Een van de recente realisaties is het indrukwekkende datacenter, waar de Vlaamse supercomputer wordt ondergebracht. Deze Tier-1-supercomputer wordt officieel ingehuldigd in november en is operationeel in januari 2026." 

"Het voormalige Roularta-gebouw wordt omgevormd tot een Robotics Hub en huisvest ook de nieuwe 7Tesla MRI-scanner, dankzij het IN2U-project. Een ander project in de pijplijn is het Origin-gebouw, dat 18.500 m² zal bieden en eind 2027 klaar moet zijn. Een groot technologiebedrijf heeft zich al geëngageerd als hoofdhuurder."  

Blik op de verre toekomst 
"Na het Datacenter en het Origin-gebouw laat onze huidige overeenkomst met het private ontwikkelingsconsortium de bouw van een derde gebouw toe. We willen de site omvormen tot een verkeersluwe, groene en goed verbonden campus, met voorzieningen zoals horeca, sport en verbeterde toegang tot openbaar vervoer. Tegen eind 2028 moet een langetermijn-masterplan klaar zijn dat economische, ecologische, mobiliteits- en governance-dimensies integreert." 

Welke kansen biedt RPZ aan onderzoekers? 
"Het Researchpark Zellik biedt een enorm potentieel voor de valorisatie van toegepast onderzoek. We bouwen ecosystemen die onderzoeksgroepen, investeerders, bedrijven en andere stakeholders samenbrengen, waardoor vruchtbare grond ontstaat voor samenwerking, gedeelde infrastructuur, spin-offs en kruisbestuiving tussen disciplines. Het ecosysteem rond ‘Klimaat & Energie’ trekt al grote spelers aan. De toekomstige Robotics Hub biedt een pijplijn voor nieuwe spin-offs. En misschien wel het meest opwindend: de Vlaamse supercomputer wordt in november 2025 in het Pentra Infra BRU01 Datacenter officieel ingehuldigd, wat RPZ’s positie als innovatiehub in Vlaanderen verder versterkt."