De Vrije Universiteit Brussel reikte op vrijdag 6 juni vier eredoctoraten uit aan filosoof en dierenrechtenpionier Peter Singer, taalkundige Terttu Nevalainen, klimaatwetenschapper Joeri Rogelj en expert kinderwelzijn John D. Fluke. Volgens rector Jan Danckaert gaat het om “vier toppers die een grote impact hebben gehad op de wetenschap, de samenleving en de manier waarop we met de grote problemen van onze tijd omgaan.”
Peter Singer
Peter Singer: morele helderheid als leidraad
Peter Singer is een invloedrijke Australische filosoof en bio-ethicus, wereldwijd bekend om zijn baanbrekende werk over dierenrechten en toegepaste ethiek. Als hoogleraar aan Princeton University benadert hij ethische kwesties vanuit een utilitaristisch perspectief, waarbij het verminderen van lijden centraal staat. Zijn boek Animal Liberation (1975) betekende een keerpunt in de dierenrechtenbeweging.
Singer staat ook bekend om zijn controversiële maar invloedrijke standpunten over onderwerpen als armoede, euthanasie en morele verantwoordelijkheid. Hij is medeoprichter van het Journal of Controversial Ideas, dat vrije meningsuiting in academisch debat verdedigt. Als uitgesproken humanist en atheïst werd hij in 2004 uitgeroepen tot Australisch Humanist van het Jaar. Zijn intellectuele impact reikt ver buiten de academie: hij geldt als een van de invloedrijkste denkers van onze tijd.
De laudatio voor Peter Singer werd uitgesproken door VUB-professor Ike Picone, die hem omschreef als een denker die filosofie dicht bij de praktijk brengt. “Met het ontnemen van alle excuses voor het wegkijken, voor het verdoezelen van morele verantwoordelijkheid, met het openen van het ongemakkelijke gesprek, helpt Singer het geweten zijn rechtmatige plaats in het publieke denken in te nemen”, aldus Picone.
Terttu Nevalainen: pionier in taal en geschiedenis
Prof. dr. em. Terttu Nevalainen (1952) is een wereldautoriteit in de historische sociolinguïstiek. Ze pionierde in kwantitatieve en corpusgebaseerde benaderingen van taalverandering en gaf een stem aan vergeten taalgroepen in de geschiedenis van het Engels. Haar werk zette een methodologische revolutie in gang binnen de Angelsaksische taalwetenschap. Ze is een van de weinige vrouwelijke boegbeelden in een traditioneel door mannen gedomineerde discipline.
Prof. dr. em. Terttu Nevalainen
“De keuze voor Terttu Nevalainen stoelt op een dubbele motivering: haar pioniersrol in de historische sociolinguïstiek én haar onschatbare bijdrage aan de uitstraling van ons nauw verwante onderzoek aan de VUB”, aldus VUB-professoren Wim Vandenbussche en Rik Vosters.
Prof. dr. ir. Joeri Rogelj (rechts)
Joeri Rogelj: wetenschap in dienst van de mensheid
Prof. dr. ir. Joeri Rogelj is een toonaangevende Belgische klimaatwetenschapper en hoogleraar aan Imperial College London, waar hij ook onderzoeksdirecteur is van het Grantham Institute. In 2013 promoveerde hij in de klimaatwetenschappen aan de ETH Zürich, de meest toonaangevende universiteit voor aardwetenschappen. Zijn werk op het snijvlak van klimaatwetenschap en beleid had grote invloed op het Klimaatakkoord van Parijs.
Rogelj ontwikkelde cruciale modellen en scenario’s rond CO₂-budgetten en temperatuurdoelen, waaronder de veel geciteerde studie over het falen van klimaatbeloftes (Nature, 2016). Hij is een van de jongste en meest invloedrijke IPCC-hoofdauteurs, en was als Coördinerend Hoofdauteur betrokken bij het 1.5°C-rapport (2018). Met meer dan 75.000 citaties en 69 publicaties in toptijdschriften is hij erkend als ‘Highly Cited Researcher’.
“Zijn uitzonderlijke academische profiel en zijn enorme maatschappelijke impact zijn een toonbeeld van wetenschap ten dienste van een duurzame toekomst en van de mensheid”, aldus VUB-professor Wim Thiery.
John D. Fluke: kinderrechten onderbouwd met data
Prof. dr. John D. Fluke is professor en Associate Director bij het Kempe Center aan de University of Colorado. Hij is internationaal erkend voor zijn pionierswerk rond beleidsbeslissingen in de jeugdzorg, op basis van administratieve data. Zijn expertise ligt in risicobeoordeling, kostenanalyse en outcome measurement.
Fluke combineert academische kennis met praktijkgerichte inzichten en vervulde leidende functies binnen NGO’s en internationale netwerken. Hij is bestuurslid van zowel de International Society for the Prevention of Child Abuse and Neglect als van de European Scientific Association on Residential and Family Care.
Prof. dr. John D. Fluke
“Met meer dan 80 peer-reviewed publicaties en verschillende standaardwerken geldt hij als een sleutelfiguur in het domein van kinderwelzijn en -bescherming”, zegt VUB-professor Johan Vanderfaeillie. “Zijn werk draagt wezenlijk bij aan een beter begrip van kindermishandeling wereldwijd.”
Slotwoord namens de eredoctoren
Ten slotte nam Joeri Rogelj het woord namens alle eredoctoren. Hij sprak zijn dank uit voor de erkenning en richtte zich tot jonge onderzoekers en beleidsmakers: “Onze generatie heeft de kans én de verantwoordelijkheid om het verschil te maken. De tijd dringt, maar de hoop is gerechtvaardigd”. Zijn pleidooi voor feitengebaseerde klimaatactie, gedragen door wetenschap én engagement, vormde een krachtig besluit van een mooie ceremonie.