Met coöperatief e-platformproject voor onderwijs van minderheidstalen
De Brusselse regering keurde onder impuls van Sven Gatz, bevoegd minister voor de Promotie van de Meertaligheid, de projecten goed in het kader van de projectoproep BeTalky 2021-2022. De VUB haalt als enige universiteit een subsidie binnen, voor een e-platform, onder promotorschap van Rik Vosters en Jianwei Xu van de vakgroep Linguistics and Literary Studies.
De bedoeling van het interactief en meertalig e-platform is om ‘best practices’ binnen het thuistaalonderwijs – dat vaak ook met de Engelse term ‘heritage language education’ wordt aangeduid – in kaart te brengen en te delen tussen de gemeenschappen. “We verzamelen de recentste wetenschappelijke inzichten uit de literatuur, en vertalen ze naar de praktijk aan de hand van concrete voorbeelden uit enkele gemeenschappen die we als case study opnemen”, licht Jianwei Xu toe. “Zo wordt een uitwisseling van ideeën, methodes en lespraktijken mogelijk gemaakt, en zetten we het thuistaalonderwijs ook meer in de kijker. Ook kleinere gemeenschappen die nu nog geen aanbod hebben, kunnen zo inspiratie opdoen om zelf initiatieven te nemen, lerend van vele goede voorbeelden die Brussel rijk is.”
Voor veel van de meer dan 100 talen die op dagelijkse basis in Brussel gesproken worden, wordt er thuistaalonderwijs georganiseerd, doorgaans extra curriculair of in weekendscholen. “Soms nemen officiële instanties hiertoe het initiatief, zoals bij de lessen Spaans die door de Consejería de Educación worden ingericht of het seculiere thuistaalonderwijs Arabisch dat door de VUB in samenwerking met Scholengroep Brussel wordt aangeboden in het ALEF-project”, legt Rik Vosters uit. “Maar minstens even vaak gaat het om grassroot-initiatieven die vanuit de gemeenschappen zelf ontstaan zijn. In de Chinese gemeenschap, bijvoorbeeld, werden weekendscholen opgericht door een eerste generatie Chinese Brusselaars om de Chinese taal en cultuur op een gestructureerde manier door te geven aan hun kinderen en kleinkinderen.” Om deze vaak kleinschalige en lokale initiatieven te ondersteunen, zal gewerkt worden aan een interactief en meertalig e-platform.
VUB-expertise rond meertaligheid
Het project sluit aan bij de aanwezige expertise rond meertaligheid aan de VUB. Zo hebben we dankzij het Taalbarometeronderzoek van Rudi Janssens een goede kijk op het meertalige landschap in Brussel. Maar ook binnen het Brussels Institute for Applied Linguistics en het Centrum voor Linguïstiek van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte gebeurt er heel wat rond stedelijke meertaligheid, met onder andere twee lopende doctoraten over het Chinees als minderheidstaal in Brussel en Antwerpen. “We hebben veel expertise over meertaligheid in huis, vanuit heel verschillende invalshoeken. Van neurowetenschappen tot taalsociologie, van vertaal- en tolkwetenschappen tot onderwijskunde: meertaligheid is relevant voor heel wat disciplines”, vertelt Wim Vandenbussche, directeur van het Centrum voor Linguïstiek en voorzitter van het Academisch Centrum voor Taalonderwijs (ACTO). “VUB is een pionier op dat vlak, en de expertise die jarenlang rond meertaligheid werd opgebouwd is ook politiek niet onopgemerkt gebleven.”
Het belang van thuistaalonderwijs
In tegenstelling tot landen zoals het Verenigd Koninkrijk heeft België geen sterke traditie waarin thuistaalonderwijs gestimuleerd wordt. Toch is het belang ervan niet te onderschatten. Een goede beheersing van de ‘heritage language’ is belangrijk voor de identiteitsontwikkeling van kinderen, maar ook omdat een goede kennis van de moedertaal de beste opstap is naar een sterke beheersing van andere talen, zoals Nederlands of Frans. “Door de taal van je ouders of grootouders te spreken en hun cultuur beter te leren kennen, leer je dus jezelf ook beter kennen, en kan je gemakkelijker je plaats in een moderne, meertalige samenleving vinden. En het is net dat potentieel, met meertaligheid als troef in plaats van als handicap, dat een hyperdiverse stad als Brussel moet uitspelen”, besluit Vosters.