Vrijdag 17 oktober zagen de twee laatste lesuren er voor de zesdejaars technologische wetenschappen aan het Caroline Pauwels Atheneum net iets anders uit dan gewoonlijk. Met een gastlescollege ‘Wat is licht’ van VUB-rector Jan Danckaert en praktische tips van studentenambassadeur Ineke maakten ze tijdens de kick-off van de VUB Pact School Tour ’25 kennis met de universiteit én het belang van kritisch denken. 

Benieuwd naar ons aanbod voor leerkrachten en secundaire scholen? Ontdek het hier!

Ineke Marcelis

Masterstudente Ineke Marcelis

Hoe kan je leerlingen beter voorbereiden op het studentenleven dan hen het écht te laten beleven? Voor het derde jaar op rij trekt de VUB Pact School Tour langs Vlaamse en Brusselse middelbare scholen om laatstejaars te laten proeven van het universiteitsleven. Studentenambassadeur en VUB-masterstudente rechten Ineke Marcelis was erbij van het prille begin. ‘‘Ik heb zelf behoorlijk geworsteld met mijn studiekeuze”, vertelt ze aan de zesdejaars van het Caroline Pauwels Atheneum in Brussel. “Op mijn school was daar weinig aandacht voor. Maar kijk: als alles goed gaat, heb ik in januari mijn master in strafrecht op zak. Alles komt dus wel op zijn pootjes terecht.” 

Haar persoonlijke verhaal klinkt voor velen herkenbaar, want ook heel wat leerlingen struggelen met hun studiekeuze. Ineke wil hen vooral geruststellen. “Je hebt echt nog tijd genoeg.” Maar ze geeft wel graag enkele tips mee. “Het eerste wat je moet doen, is echt naar jezelf kijken. Wat doe ik graag en wat kan ik goed? Studeren kost tijd, dus het helpt als je gemotiveerd bent en kiest voor iets dat past bij je interesses of de job die je later wil doen, als je dat al weet.” Dat het studentenleven er heel anders uitziet dan middelbaar, illustreert ze met concrete voorbeelden. “In plaats van lesuren spreken wij over studiepunten. En aan de universiteit tellen we niet in trimesters, maar in semesters. En zonder herexamens heb je écht veel vakantie”, voegt ze er lachend aan toe. 

Maar studeren is natuurlijk meer dan met je neus in de boeken zitten. “Studeren is ook leven in een studentenstad. Brussel bruist, maar kies vooral een plek die goed voelt. Eens het ultieme doel – je diploma – behaald is, wacht je aan de VUB in ieder geval een onvergetelijke beloning. Wij studeren af in stijl: met een eigen balkonmoment op de Grote Markt. Iets unieks om naar uit te kijken. Maar voor het zover is: kom zeker langs op onze infodagen of schuif aan tijdens de openlesdagen. Zo ontdek je zelf welke opleiding jou het meest aanspreekt.” 

"Het belangrijkste bij universitaire studies is motivatie. Intrinsieke motivatie is de sleutel tot alles"

Wat is licht?  

Daarna was het de beurt aan VUB-rector en fysicus Jan Danckaert, die de leerlingen uitnodigde om mee in de wereld van de fysica te duiken. Zijn gastles draait rond de hamvraag: wat is licht. Maar eerst haalde hij enkele hardnekkige mythes onderuit: dat fysica te moeilijk is, papegaaienwerk, saai of ‘niets voor meisjes’. “Als iemand zegt dat iets niet voor jou is, wees dan dubbel zo gemotiveerd”, benadrukt hij. “Laat je nooit afschrikken. Onze maatschappij heeft echt STEM-profielen zoals jullie nodig. Het belangrijkste bij universitaire studies is motivatie. Intrinsieke motivatie is de sleutel tot alles.” 

Met voorbeelden uit de geschiedenis, van Newton en Huygens tot Einstein, laat hij zien hoe wetenschap steeds verder bouwt op eerdere inzichten, die getest en soms ook ontkracht worden. Het thema licht heeft door de eeuwen heen duidelijk voor heel wat discussie gezorgd. Met huis-tuin-en-keukenproefjes en vooral veel interactie wist hij de aandacht van de leerlingen meer dan 90 minuten lang vast te houden. Afsluiten doet hij met een duidelijke boodschap. “Wetenschap is mensenwerk en kritisch denken is essentieel voor vooruitgang.” 

“Zullen we op een dag alles weten?”, vraagt een leerling. “We moeten altijd bereid zijn om theorieën opnieuw in vraag te stellen”, benadrukt de rector. “Vooruitgang betekent dat je nooit kan ‘ont-weten’.” Een afsluiter die blijft hangen. Zelfs na het belsignaal bleven de leerlingen hun vragen afvuren. “Hoe zit het juist met het toelatingsexamen voor geneeskunde?” “Wat als ik later nog van richting wil veranderen?” “Kies ik het best voor een richting die me interesseert of voor iets dat financieel meer oplevert?” 

De VUB Pact School Tour bereidt jongeren niet alleen voor op studiekeuzes, maar wil hen ook het belang van kritisch denken meegeven. Dat lukte op het Caroline Pauwels Atheneum zichtbaar: leerlingen gingen naar huis met een rugzak vol nieuwe inzichten en vooral veel zin om hun eigen pad uit te stippelen. 

"Ik geef nog steeds heel graag les – ook al ben ik rector – en vind het belangrijk dat een les geen éénrichtingsverkeer is"

VUB-rector Jan Danckaert: “Het was bijzonder om vandaag les te geven in het Caroline Pauwels Atheneum. Ik heb Caroline goed gekend, dus het voelde speciaal om hier in ‘haar’ school te staan. Wat me meteen opviel, was hoe gemotiveerd de groep was. De leerlingen stelden veel vragen en gingen echt mee in het verhaal. Dat maakte het extra boeiend. De sessie ging over het begrip licht, maar eigenlijk was het vooral een les in kritisch denken, toegepast op de wetenschap doorheen de eeuwen. Dat resoneerde duidelijk bij deze groep. Er was de durf om vragen te stellen, mee te redeneren en nieuwsgierig te zijn. Dat is precies waar de VUB en deze VUB Pact School Tour voor staan. Ik geef nog steeds heel graag les – ook al ben ik rector – en vind het belangrijk dat een les geen éénrichtingsverkeer is. Ik haal er zelf ook altijd ontzettend veel uit. Jongeren maken hun studiekeuze vandaag heel anders dan vroeger. Door met hen in gesprek te gaan, kan je beter begrijpen waar hun motivatie, maar ook hun twijfels liggen. Dat helpt ons als universiteit om jongeren nog beter te begrijpen en te ondersteunen.” 

Jan Danckaert

Rector Jan Danckaert

Leerlinge Amal

Leerlinge Amal

Wat vonden de leerlingen van de gastles?  

Amal: “Het leek alsof ik al even student was aan de VUB. Het tempo lag hoog, maar de duidelijke manier van lesgeven maakte het haalbaar. Ik voel me nu echt voorbereid op wat er volgend jaar aankomt. Mijn papa droomt ervan dat ik dokter word, maar ik twijfel nog of geneeskunde niet te hoog gegrepen is. Wat ik vooral onthoud: je kan alles doen wat je zelf wil. Je hebt gewoon motivatie en interesse nodig – en die heb ik.” 

Amin: “Fysica boeit me enorm. Ik vond deze sessie dan ook heel interessant. Ik denk eraan om ingenieur te worden, maar twijfel nog welke richting precies. Wetenschappen hebben een heel logische opbouw en dat werd tijdens de les heel duidelijk. Ook het verhaal van de studente over het leven aan de universiteit was verhelderend. Ik heb nu een beter beeld van hoe de universiteit werkt.” 

Leerling Amin

Leerling Amin

Leerling Adam

Leerling Adam

Adam: “De les was best pittig en ging snel, maar juist daardoor voelde het zo realistisch. Je merkt meteen dat je kritisch moet nadenken en snel moet kunnen schakelen. Zo’n voorproefje helpt me echt om verder na te denken over mijn studiekeuze. Het was ook fijn dat we al onze vragen konden stellen, hoe willekeurig ze ook waren. Dit gaat tenslotte over onze toekomst, dus iets om goed over na te denken. Ik ga binnenkort zeker naar de infodagen van VUB om nog meer te ontdekken.” 

Activiteiten voor klassen

Gastlessen, labobezoeken, workshops, wedstrijden, webinars, masterclasses ... de Vrije Universiteit Brussel geeft leerlingen een voorproefje van het baanbrekend onderzoek dat aan onze universiteit gedaan wordt. Ben je leerkracht? Schrijf je klas in voor één van onze schoolactiviteiten.

Ontdek ons aanbod 

Ondersteuning voor leerkrachten

Ben je leerkracht en op zoek naar bijscholing of educatieve tools voor in de klas? Wil je je leerlingen graag helpen bij het maken van hun studiekeuze? 

Ontdek ons aanbod