Professor Fysische Chemie Hubert Rahier van de VUB-onderzoeksgroep Materialen & Chemie is door het Oekraïenss bedrijf Sheldor aangezocht om mee te helpen met de recyclage van het beton van door de Russen vernielde gebouwen. Rahier ontwikkelde, samen met andere Nederlandse en Belgische partners en met centen van een Europees Interreg-project, een methode om beton volledig te recycleren, inclusief een groot deel van het cement, waarna je met die grondstoffen opnieuw hoogwaardig structureel beton kan maken.
“Beton bestaat uit aggregaten zoals rivierkeien of grind, zand en een binder, meestal is dat cement”, verduidelijkt Rahier. “Je kan al die onderdelen weer uit het beton halen: zand en grind komen los uit het beton als je het mechanisch op een speciale manier vermaalt. De fijnere fractie met daarin het gehydrateerde en dus ‘afgewerkte’ cement moet dan weer opgewerkt worden tot het opnieuw bruikbaar wordt als binder.”
Voor de verschillende stappen bij het lostrekken van de samenstellende delen uit het beton werkt Rahier samen met verschillende partners uit België en Nederland, die elk op hun eigen vlak hun expertise inzetten. Een bedrijf uit Nederland ontwikkelde een smart crusher die het beton op een welbepaalde manier mechanisch gaat verkleinen. “Die machine breekt niet enkel het beton, ze wrijft ook de fijnere delen los, maar spaart daarbij het grind. De crusher maakt tegelijk de zandfractie los van de fijnere cementfractie”, zegt Rahier. “Bij onze eerste experimenten bleek dat het Belgischegrind ook werd verpoederd, wat de cementfractie onbruikbaar maakte voor recyclage.”
Om de binder óók te kunnen recycleren moeten eerst de verschillende fijne fracties van elkaar gescheiden worden tot enkel het cement overblijft. “Om dat gehydrateerde cement ook weer bruikbaar te maken en uit zijn chemische verbinding los te weken tot je weer een reactief poeder hebt, wordt het cementpoeder in een speciaal daartoe ontworpen microgolfoven met een groot vermogen opgewarmd tot een temperatuur tussen 500 en 600 graden Celcius. De oven werkt met elektriciteit die opgewekt wordt met zonnepanelen, bij onze partner Rutte in Zaandam,zodat het hele proces zonder extra koolstofuitstoot kan gebeuren. Er is een doctoraatstudent van Leuven bezig met het verder op punt stellen van dat specifieke procedé, in samenwerking met het bedrijf MEAM uit Houthalen.”
Het recyclageproces van Rahier kwam recent ter ore van een Oekraïense bedrijfsleider die het nu wil inzetten om het beton van kapot gebombardeerde wijken in Oekraïne te recycleren. Hij wil het gebruiken voor de wederopbouw, ter plekke, van de in puin geschoten steden. “De onderhandelingen verlopen vlot maar er moeten nog enkele verbeteringen aan de smart crusher aangebracht worden”, aldus Rahier. “Tegen het einde van het jaar zouden we operationeel moeten zijn. Want vandaag kunnen alle ingrediënten van oud beton gerecycleerd worden en kan je er beton mee maken van dezelfde kwaliteit, eventueel mits toevoeging van wat extra binder of cement. Wij maken dus nieuw beton met bijna 100% gerecycleerde fracties. De CO2-winst die je met ons procedé kan maken is enorm en bovendien heb je er geen extra grondstoffen voor nodig die je uit de natuur moet halen.”