De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft in 2024 een ongeziene mijlpaal bereikt in haar wetenschappelijk beleid. Met een recordinvestering van €156,5 miljoen in onderzoek bevestigt de universiteit haar voortrekkersrol in Brussel en Europa. Niet alleen het bedrag is indrukwekkend, ook de impact en erkenning die ermee gepaard gaan, spreken boekdelen.
Onder het Europese Horizon Europe-programma wist de VUB maar liefst 158 onderzoeksprojecten binnen te halen, goed voor een totale EU-bijdrage van €102,1 miljoen. Daarmee is de VUB in haar categorie de meest succesvolle instelling op het vlak van Europese onderzoeksfinanciering. De projecten bestrijken een breed spectrum, van klimaatwetenschappen tot digitale innovatie en medische technologie.
Daarnaast wist de universiteit vijf prestigieuze ERC-grants (European Research Council) te bemachtigen, die grensverleggend fundamenteel onderzoek ondersteunen. Ook werden negen Marie Skłodowska-Curie-beurzen toegekend, gericht op internationale mobiliteit en postdoctoraal onderzoek.
“We hebben als universiteit een duidelijke keuze gemaakt: we investeren niet alleen in excellent onderzoek, maar ook in de infrastructuur die dat onderzoek mogelijk maakt. Dat is essentieel om interdisciplinariteit en maatschappelijke relevantie te stimuleren.”
— Pieter Ballon, vicerector Onderzoek
Investeringen VUB in onderzoeksinfrastructuur
Die infrastructuur krijgt concreet vorm in een reeks nieuwe en versterkte onderzoeksplatformen. Zo opende het BruBotics Rehabilitation Research Center, een hightech centrum voor bewegingsanalyse en technologie-ondersteunde revalidatie. Het centrum, gelegen tussen UZ Brussel en de VUB Health Campus, is een samenwerking tussen verschillende onderzoeksgroepen en richt zich op mensgerichte robotica.
Ook het Visual and Spatial Tissue Analysis-platform (VSTA) kreeg een boost. Dit platform ondersteunt kankeronderzoek en precisiegeneeskunde met geavanceerde technieken voor RNA- en eiwitexpressie, DNA-mutatieanalyse en digitale beeldvorming.
Voor onderzoekers in de sociale en geesteswetenschappen biedt het Brussels Digital Text Lab (B-TXT) ondersteuning bij het verzamelen, analyseren en archiveren van digitale tekstuele data. Het lab is een spil in de digitale geesteswetenschappen en bevordert computationele methoden in historisch en taalkundig onderzoek.
Financiering VUB-onderzoek door Europese Unie is groot succes
De wetenschappelijke impact van de VUB vertaalt zich ook in individuele erkenning. Wiskundige Sam Mattheus loste een 85 jaar oud probleem op en won zowel de EOS Pipetprijs als de internationale Frontiers of Science Award. Ann Van Griensven kreeg een AXA Research Chair voor haar werk rond waterkwaliteit en klimaatadaptatie.
Het BruBotics-team werd bekroond door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen voor hun uitmuntende wetenschapscommunicatie. En klimaatwetenschapper Wim Thiery ontving de Laureate of the Academy-prijs voor zijn onderzoek naar klimaatextremen.
“Onze onderzoekers slagen erin om op het hoogste niveau mee te draaien in Europa” - Pieter Ballon, Vicerector Onderzoek
De cijfers en prestaties van 2024 tonen aan dat de VUB niet alleen meedraait op het hoogste niveau, maar ook actief bijdraagt aan het vormgeven van de wetenschap van morgen. Met strategische investeringen, internationale erkenning en infrastructuur van wereldklasse blijft de universiteit haar maatschappelijke rol als motor van innovatie en kennisvernieuwing waarmaken.
Pieter Ballon, vicerector Onderzoek
“Onze infrastructuur is niet louter ondersteunend, ze is richtinggevend. Ze stelt onderzoekers in staat om vragen te stellen die vroeger onmogelijk waren”
Research Valley VUB
Waar wetenschap en samenleving elkaar ontmoeten
Op de groene campus van de Vrije Universiteit Brussel groeit een ecosysteem dat innovatie ademt: de Research Valley. Hier bundelen geavanceerde onderzoeksfaciliteiten hun krachten om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken, van gezondheid en klimaat tot mobiliteit en circulaire economie.
Bio Incubator Brussels
In samenwerking met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) biedt de Bio Incubator een broedplaats voor biotech-start-ups. De incubator huisvest onder meer de VIB Nanobody Core Facility, die werkt aan revolutionaire behandelingen met nanobodies. “We willen de brug slaan tussen fundamenteel onderzoek en commerciële toepassingen die de gezondheidszorg transformeren,” aldus prof. Jan Steyaert.
MICROLAB
Deze gloednieuwe cleanroom van 300 m² is uitgerust voor microfabricatie van glas en silicium. MICROLAB ondersteunt zowel academisch als industrieel onderzoek naar microfluidische toepassingen in de medische en farmaceutische sector. “We bouwen aan de chips van de toekomst – niet voor computers, maar voor vloeistoffen,” klinkt het bij het team van MicroFlow Cell.
Cryo-elektronenmicroscopie
Hoewel er geen recente webpagina beschikbaar was, is bekend dat de VUB beschikt over een van Europa’s meest geavanceerde cryo-elektronenmicroscopen. Deze technologie maakt het mogelijk om eiwitten op atomaire schaal te visualiseren, wat cruciaal is voor medicijnontwikkeling en fundamenteel biologisch inzicht.
Circular Retrofit Lab
In dit experimentele lab worden oude studentenkoten omgevormd tot flexibele, circulaire gebouwen. Het lab is een pilootproject binnen het Europese Horizon 2020-programma en toont hoe herbruikbare bouwmaterialen en demonteerbare structuren de toekomst van duurzaam bouwen kunnen vormgeven.
MOBILISE
Deze onderzoeksgroep analyseert mobiliteit en ontwikkelt tools om steden duurzamer en inclusiever te maken. Van participatieve planningsmethodes tot logistieke modellen: MOBILISE verbindt wetenschap met beleid en burgerparticipatie. “We mobiliseren mensen om mee te denken over de mobiliteit van morgen,” luidt hun missie.
Klimaatkamers
Op de vijfde verdieping van gebouw F bevinden zich zes nieuwe klimaatkamers waarin planten onder gecontroleerde omstandigheden worden onderzocht. Prof. Harry Olde Venterink bestudeert hier hoe mest, temperatuur en CO₂-niveaus ecosystemen beïnvloeden. “Door te delen kunnen we in één klap zes kamers installeren en complexe klimaatscenario’s simuleren”
Organische Chemie
De laboratoria van de onderzoeksgroep Organische Chemie bevinden zich op de bovenste verdieping van gebouw G. Diensthoofd prof Steven Ballet: “We bedenken, ontwerpen en bouwen moleculen die in de natuur niet bestaan en waar je bijzondere dingen mee kunt doen, onder andere in de geneeskunde.” Hun onderzoeksplek bestaat uit een nat lab waar nieuwe moleculen worden gemaakt en een droog lab waar de structuur van bestaande moleculen in kaart wordt gebracht. De labs zijn ingericht met state-of-the-art apparatuur.
