Tekst: Dominique Soenens
Foto: Thierry Geenen
Jessie Feyen kijkt op haar computerscherm naar de berichten over de Youth For Climate-actie die op datzelfde moment in Brussel plaats vindt. Er verschijnt een glimlach op haar gezicht. “Er zijn 12.500 scholieren die deelnemen, een veelvoud van de eerste actie, toen er 3.000 deelnemers waren. Een indrukwekkend cijfer. Maar ik wist het al een beetje. Van onze school zijn er vandaag 150 leerlingen die naar Brussel getrokken zijn, drie keer meer dan de vorige keer”, zegt ze. “Ik vind het geweldig dat jongeren op straat komen voor iets wat ze belangrijk vinden. Ze willen een signaal geven aan politici dat er iets moet gebeuren. Dat ze spijbelen om hun standpunt kenbaar te maken, is voor mij een dilemma, moet ik toegeven. Ik kan helemaal niet goedkeuren dat leerlingen spijbelen. Les volgen is ook belangrijk voor hun toekomst. Ik denk dat ze dat goed moeten beseffen. We maken hen dat ook duidelijk. Ze zijn onwettig afwezig en dat registreren we ook zo. Maar ik ben er zeker van dat ze nooit zoveel aandacht voor hun actie zouden gekregen hebben mochten ze het niet op deze manier gedaan hebben.”
Het initiatief voor de Youth for Climate-actie kwam van twee leerlingen van de school waar Jessie Feyen het hoofd van is, het Koninklijk Atheneum in Mortsel. Anuna De Wever (17) en Kyra Gantois (19) studeren er humane wetenschappen en zijn intussen uitgegroeid tot de twee woordvoerders van de actie. Toeval is het niet dat de actie net bij hen startte, zegt Feyen. “Het zijn heel vaak meisjes die het voortouw nemen bij acties, valt mij op. Zij zijn vaak degenen die zich laten horen en bekommerd zijn over heel wat zaken. Maar het heeft ook te maken met waar we als school voor staan. We zijn een school van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, wat wil zeggen dat we leerlingen hebben die mondig zijn, die geleerd worden om kritisch te zijn, om hun mening te uiten, om duidelijk te maken waar ze voor staan, maar dat ook op een respectvolle manier te doen. Die kritische houding stimuleren we in alle vakken. In de humane wetenschappen krijgt die houding meer concreet gestalte in het vak samenleven, waar ze aangemoedigd worden om kritisch naar de maatschappij te kijken. Collega’s van andere netten zijn daar ook mee bezig, maar wij leggen daar toch extra de nadruk op.”
“Het zijn heel vaak meisjes die het voortouw nemen bij acties, valt mij op."
Voor de scholieren is de actie niet alleen een platform om hun mening te laten horen, het is ook een praktijkles. “Het is een actie die ze helemaal zelf op poten zetten. Er zijn scholen waarvan de leerkrachten meegaan naar Brussel, maar dat doen we niet. Het is echt een actie van jongeren. Ze krijgen ook te maken met dingen waar ze misschien niet meteen aan gedacht hadden. Ze krijgen veel bijval voor wat ze doen, wat heel goed is, maar er zijn ook negatieve reacties, van mensen die niet kunnen vinden dat ze spijbelen om hun standpunt kenbaar te maken. Of die zeggen dat hun actie helemaal niets zal uithalen. Dat is iets waar ze moeten leren mee omgaan. Ze moeten nadenken wat ze daarvan vinden en hoe ze erop reageren.”
Op school wordt er met de leerlingen gesproken over de Youth for Climate-actie, zegt Feyen. “Ze weten dat ze spijbelen en we wijzen hen daar ook telkens op. Wij tillen daar niet licht aan. Maar we zijn geen voorstander van sancties. We gaan liever in dialoog met de jongeren over de reden waarom ze afwezig geweest zijn. Dat is veel interessanter, denk ik. Voor hen en voor ons. We hebben na de eerste actie samen gezeten en we gaan dat na de actie van vandaag opnieuw doen. Ze overleggen met ons over wat ze hebben gedaan, waarom ze het hebben gedaan, waarom het belangrijk is dat ze het doen, wat ze proberen te bereiken en hoe gaan ze het evenwicht proberen te vinden met hun schoolwerk, dat voor hun toekomst evengoed belangrijk is. We gaan ook in dialoog over hoe ze zelfbewuster met het klimaat kunnen omgaan, wat ze zelf kunnen doen. Het gaat niet op om alles naar de politici door te schuiven.”
Herkent directeur Feyen iets van zichzelf in de jonge actievoerders? Was zij zelf ook zo geëngageerd als scholier? “Toen ik in begin de jaren ’80 in de humaniora zat, trokken wij op straat tegen kernenergie en tegen kernwapens. Toen spijbelden we ook en trokken we ook de straat op. Wat er nu gebeurt, is voor mij om die reden een beetje nostalgie. Toen waren kernenergie en de wapenwedloop belangrijke maatschappelijke thema’s, nu is klimaat dat. Ik heb die houding ook teruggevonden aan de VUB, waar ik biotechnologie gestudeerd heb. Kritisch denken en opkomen voor waar je voor staat, werd aan de VUB hoog in vaandel gedragen werd. Al moet ik zeggen dat ik in die periode minder met concrete acties bezig geweest ben.”
De jonge actievoerders lieten na hun actie op 17 januari weten dat ze doorgaan met hun actie tot aan de verkiezingen. Zo willen ze de druk op onze politici hooghouden en tonen dat hun oproep ernstig moet genomen worden. Vraag is of die politici ook oren zullen hebben naar wat de jonge actievoerders op de politieke agenda proberen te zetten. Sommigen twijfelen daaraan, maar voor Jessie Feyen kan er geen twijfel over bestaan: “Ik denk dat de politici geen keuze hebben. Ze moeten ernaar luisteren. Dit zijn de kiezers van morgen. Zij zijn een hele belangrijke stem in het debat.”
---
Klimaatlessenmarathon op 20 maart
De Vrije Universiteit Brussel deelt de bezorgdheid van jongeren omtrent het klimaat. Anders gezegd: onze wetenschappers hoef je niet meer te overtuigen. Maar wat met de zwijgende meerderheid? Hoe kan je politici duidelijk maken dat het meer dan ooit tijd is om echt te handelen? Wat doe je tegen ontkenning van de menselijke hand in de klimaatsverandering of, nog erger, de ontkenning van de versnelde klimaatsverandering zelf?
Op woensdag 20 maart bieden 12 VUB-experten jongeren de munitie om de misvattingen omtrent de klimaatsverandering te bestoken. Ze geven een de stand van zaken, sterke wetenschappelijke onderbouwde argumenten, discussietechnieken om je standpunt te onderbouwen en opwerpingen te weerleggen.
Twaalf lezingen van vijftig minuten afgewisseld met tien minuten pauze. Via live streaming live te volgen in de deelnemende scholen of bij te wonen aan de Vrije Universiteit Brussel (op de campus in Etterbeek) zelf. Van negen ’s ochtends tot vijf over negen ’s avonds. Twaalf uur en vijf minuten, want het is ‘vijf over twaalf’.
Woensdag 20 maart 2019: het einde van een winter, het begin van een lente, het begin van inzicht, het einde van ontkenning.
Schrijf je in en doe mee aan de klimaatlesmarathon!