In de volgende column spreekt Caroline Pauwels haar vertrouwen in de jeugd uit. Aan de studenten luidt één duidelijke boodschap: er is begrip, bewondering, en het vertrouwen dat ze sterker uit deze crisis zullen komen.
Deze column verscheen eerder op tijd.be. Auteur: Caroline Pauwels, rector aan de VUB.
Met de schrijver Jan Terlouw deel ik een vertrouwen in de jeugd en in de generatie van onze studenten.‘Gebruik deze tijd om na te denken over de toekomst.’ Die boodschap kregen onze studenten te horen van de 89-jarige Jan Terlouw. Dat kwam zo. Vorige week hebben we samen met onze zusteruniversiteit ULB de stichting, in 1834, van de vrije universiteit herdacht. We noemen dat feest Sint-Verhaegen of St. V, naar onze illustere stichter Théodore Verhaegen. Om onze studenten een hart onder de riem te steken - St. V is in normale tijden een studentikoze hoogdag - had ik aan Terlouw gevraagd een videoboodschap in te spreken. De schrijver, ex-politicus en gewezen wetenschapper is ook eredoctor van de VUB.
Terlouw drukte de studenten op het hart om deze periode van opsluiting en isolement om te buigen tot een vruchtbare en waardevolle tijd. Maak van je zwakte je kracht, zei hij. Zijn eerste advies was - en dat zal niemand verbazen - om vooral meer te lezen. En ook Netflix-hype 'The Queen's Gambit' is hem duidelijk niet ontgaan, want hij raadde de studenten aan om de coronatijd te gebruiken om beter te leren schaken.
Terlouws belangrijkste boodschap ging over de wereld na corona.
Na corona
Maar Terlouws belangrijkste boodschap ging over de wereld na corona. ‘Bereid jullie daar op voor. Het is een toekomst waarin heel veel van jullie zal worden gevraagd.’ Hij had het over de strijd tegen nepnieuws en hebzucht die de natuur bedreigt, en over de bescherming van de democratie en van de wetenschap, waar sommige politici blijkbaar niet in geloven. ‘De wetenschap die ons zoveel heeft gebracht.’
Ik zie wel degelijk dat de jonge mensen om mij heen grondig nadenken en veel praten. Niet zozeer over hun toekomst, maar over de toekomst van ons allemaal. Nu dankzij de aangekondigde vaccins de heropening van de samenleving echt in zicht komt, horen we steeds vaker en nadrukkelijker dezelfde boodschap. Een die zich laat samenvatten in de drie woorden die Joe Biden en Kamala Harris beloofd hebben aan de Amerikaanse kiezer: Build Back Better.
Studenten zijn terecht gefrustreerd, verdrietig en soms - heel onrechtvaardig - financieel getroffen.
Kolossale problemen
Better betekent vooral anders. Als we corona achter ons kunnen laten, dan moet dat ook lukken met al die andere kolossale problemen zoals klimaatverandering, ongelijkheid, vluchtelingenstromen. En met de ingesteldheid van de huidige generatie jongeren zal het net makkelijker gaan, en niet moeilijker zoals we vaak horen van diegenen die jongeren maar al te graag met de vinger wijzen wegens te verwend, te mak dan wel te activistisch (het is nooit goed), te dit, te dat, en bovendien zijn ze de grootste verspreiders van het virus!
Het is waar dat jongeren, ook onze studenten, geregeld noodkreten slaken in deze periode van lockdown. Mag het even? Ja, studenten zijn terecht gefrustreerd, verdrietig en soms - heel onrechtvaardig - financieel getroffen. Maar hey, ze zeuren niet. En de jongste maanden heb ik alleen maar vol bewondering kunnen vaststellen dat de grote meerderheid zich aan de regels houdt, omdat ze als de dood zijn voor een besmetting van hun ouders en vooral grootouders. Op indrukwekkende wijze hebben de studentenvertegenwoordigers mee de crisis op onze campussen in goede banen geleid. Zonder hun inzichten, hun betrokkenheid en hun verantwoordelijkheidsgevoel hadden we dit ongetwijfeld veel slechter gedaan.
Studentikoze kringen hebben hun verantwoordelijkheid opgenomen.
De studentenoptocht van St. V staat tot ver buiten Brussel bekend om zijn uitbundige en uitgelaten sfeer. Maar kijk naar de editie van vorige vrijdag. Geen bonte studentenoptocht, uiteraard, maar ook geen groepjes studenten die in de stad of in ‘het verborgene’ samenklitten en alle coronamaatregelen aan hun laars lappen. Integendeel, de studentikoze kringen hebben hun verantwoordelijkheid opgenomen en met veel creativiteit een alternatieve virtuele en veilige viering op poten gezet.
Op de ochtend van St. V herdenken we steevast de studenten die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het verzet aansloten en hun heldhaftigheid met de dood moesten bekopen. Vandaag bewonder ik het dagelijkse maar creatieve verzet van de studenten tegen de gelatenheid en de negatieve gevoelens die met Covid-19 gepaard gaan. Daarom heb ik alle vertrouwen in deze generatie. En in de wijsheid van Jan Terlouw.