“Verdriet hoef je niet alleen te dragen”

“Ik was vijftien toen mijn broer stierf. Het verlies voelde als een zwaar proces, iets waar ik alleen door moest. Tijdens de stilte van de coronaperiode besefte ik: ik wil hier iets mee doen. Niet om mijn verhaal te vertellen, maar om te onderzoeken wat rouwen is en vooral: of we het meer samen kunnen doen.” 

“Het resultaat is een bijna woordeloze, fysieke performance. Ik heb véél teksten geschreven, maar gaandeweg steeds meer geschrapt. De blauwe afdekzeilen die we gebruiken, kunnen zo mooi verbeelden wat ik wil vertellen. Ze geven metaforen weer: je overspoeld voelen, één worden met de oceaan, dammen die breken…. Iedereen herkent er iets persoonlijks in. Dit werk komt vanuit mijn buik en heeft me veel geleerd. Zelfs als je een solo speelt, ben je nooit alleen. De vloer draagt je, de technieker staat je bij, er is de connectie met je publiek… Dat is de kern van de voorstelling: ook in verdriet hoef je niet alleen te staan.” 

“Voor mij is de dood zelf niet het zwaarste. Ik heb meer rouw gevoeld om de eenzaamheid van het proces. Mijn werk is een uitnodiging om meer samen te rouwen. Om elkaar in verdriet te blijven zien. Rouw hoeft niet binnen een bepaalde tijd afgewerkt te zijn. Rouwen doe je niet, dat beleef je. Hoe meer het er mag zijn, hoe lichter het wordt.” 

“Na elke voorstelling kunnen mensen iets achterlaten op een rouwlandschap van blauwe zeilen. Een moeder vertelde me dat haar tienerdochter na de voorstelling eindelijk had kunnen huilen en die nacht voor het eerst in lange tijd had doorgeslapen. Zoiets raakt me diep. Ik hoop dat de voorstelling dat meegeeft: het is oké om te huilen. Delen heelt.” 

“Ik vind het bijzonder dat mijn voorstelling een plek krijgt tijdens deze Compassionate Week. Soms kan iets kleins iets groots betekenen. We hebben allemaal onze rouwprocessen waar we door moeten. Mijn wens is dat rouw meer mag doorsijpelen in ons dagelijkse leven. Dat het tijd en ruimte krijgt, zonder het af te dekken.” 

“Mijn broer kampte al jaren met drugsproblemen. Op 9 december 2022 is hij gestorven aan een hersenbloeding door cocaïnegebruik, maar eigenlijk begon het rouwen veel vroeger. Thomas worstelde met suïcidale gedachten. Gebruikt hij daarom zoveel drugs, of maakte het drugsgebruik hem suïcidaal? Als familie sta je machteloos. We hebben gelukkig veel kunnen praten over waarom hij er niet meer wou zijn. Dat brengt me rust.” 

“Toen hij stierf, zat ik in mijn derde jaar Agogische Wetenschappen. De twee weken dat hij in coma lag, ben ik niet naar de lessen gegaan. De studiebegeleiding heeft mijn professoren ingelicht en geholpen om een verplichte test uit te stellen. Verder heb ik alle examens afgelegd, een beetje tegen hun advies in. Studeren was mijn manier om overeind te blijven.”  

“Medestudenten wilden helpen, maar ik wou zoveel mogelijk zelf doen en zo snel mogelijk ‘back to normal’ gaan. Na de examens kwam de terugslag. Ik voelde hoe hard ik was blijven rennen. De VUB-psycholoog verwees me door naar BRUCC. Na twee sessies kon ik weer verder.” 

“Tijdens mijn zoektocht naar een stageplek kwam ik een oproep tegen om mee te werken aan een week rond rouw: de eerste Compassionate Week. Dat voelde juist. De VUB gaf me zo een platform om met mijn verdriet aan de slag te gaan. Voor sommigen zit de troost in het samenkomen, voor mij in het organiseren. Toch haal ik veel steun uit het Moment van Troost. Daar voel ik: het is dankzij Thomas dat ik hier nu sta.” 

“Intussen ben ik overgestapt naar psychologie en hoop ik met mijn ervaring én kennis later iets te betekenen. De VUB wil als Compassionate University veel doen, al zijn er grenzen aan wat kan. Een week uitstel van examens is begripvol, maar in die tijd kan je niet rouwen én studeren. Er bestaan zoveel goede hulpinitiatieven, die nog te weinig bekend zijn. Misschien kan de VUB daarin een grotere rol spelen. En misschien zijn er studenten die, net als ik, kracht halen uit het organiseren van iets betekenisvols: je bent welkom.” 

“Bij zijn kankerdiagnose eind 2017 gaven ze mijn vader nog maximaal vijf jaar. Het werden er bijna acht, waarin hij al zijn kleinkinderen nog zag geboren worden. Toch kwam zijn dood nog onverwacht. Vier dagen voor hij na een maandenlange ziekenhuisopname naar huis mocht, liep het mis. 

De dag nadien zou ik voor het werk naar Lissabon vertrekken. Mijn collega’s hebben alles meteen opgevangen. Ook Mens & Organisatie sprong bij, door al het papierwerk uit handen te nemen. Zo kon ik me tijdens het rouwverlof – bij de VUB vier dagen - volledig op de uitvaart focussen. We hielden thuis een intieme afscheidsviering, helemaal zoals mijn vader dat wilde. Hij had me gevraagd om die zelf te leiden en gaf zo – postuum- nog een duwtje om mijn podiumvrees te overwinnen. Hij heeft ons allemaal heel hard voorbereid. Na een bijna-doodervaring had hij geen angst meer om te sterven. ‘Alles is geweten, alles is vertrouwd’, zei hij daarover. Het gaf hem levenskracht om zo lang mogelijk vol te houden. Zelf ervaar ik liefde voorbij de dood als iets heel krachtigs.” 

“Werk en privé houd ik graag gescheiden. Op een paar dichte collega’s na wist niemand dat mijn vader ziek was. Ik wou daar geen aandacht rond en dat werd gerespecteerd. Mijn leidinggevende gaf me de vrijheid om te doen wat voor mij belangrijk was. Dat typeert de VUB. Het menselijke aspect krijgt hier ruimte. Toen ik na een week terugkwam, lag er een kaartje van alle collega’s op mijn bureau. Ook andere diensten stuurden kaartjes, tot zelfs een handgeschreven brief. Steun die ik dacht niet nodig te hebben, maar heel warm aanvoelde, zonder dat het ongemakkelijk werd.”  

“Rouw raakt ons allemaal. Daarom vind ik het mooi dat er tijdens de Compassionate Week extra aandacht voor is. Tijdens het Moment van Troost zal ik natuurlijk vooral aan mijn vader denken. Hij heeft zijn hele leven – haast geruisloos - gewijd aan mensen die het moeilijk hadden. Mensen in hun waarde laten, was zijn grote kracht. Hij zal daarin altijd een voorbeeld blijven. De VUB gaat op een warme en professionele om met verlies. Als communicatiedienst dragen we daar een klein stukje aan bij, met rouwberichten, in memoriams en rouwregisters. Vroeger deed ik dat vanuit een professionalisme. Voortaan zal dit ook vanuit gedeelde ervaring zijn."