Vandaag, 26 juni, is het internationale dag tegen foltering, in teken van mensen die voor het leven getekend zijn door foltering. Een van die mensen is Ahmadreza Djalali, die elk moment geëxecuteerd kan worden in Iran. Amnesty International Vlaanderen hamert erop dat er mogelijk maar weinig tijd rest om de man zijn leven te redden.
Bron: persbericht Amnesty International
Sinds Iran heeft gedreigd met de executie van Ahmadreza Djalali in mei, is het akelig stil rond het lot van de Iraans-Zweedse professor. Djalali zit al zes jaar onterecht opgesloten in de Evin-gevangenis.
“Het is moeilijk om informatie te verkrijgen over zijn huidige toestand. We weten dat hij nog niet werd geëxecuteerd, maar er zijn geen indicaties dat Iran af zou willen zien van het uitvoeren van dr. Djalali’s doodstraf,” zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Het is cruciaal om de aandacht vol te houden: staten en anderen met invloed in Iran moeten nu al het mogelijke doen om de professor van de dood te redden.”
Gefolterd en gegijzeld
In maart 2021 spraken VN-experts zich uit over de mishandeling en foltering van Djalali. Hij bracht toen lange tijd door in een isoleercel in Iran en verkeerde in een zorgwekkend slechte fysieke en mentale toestand. “Er is maar één woord om de ernstige fysieke en psychologische mishandeling van Djalali te beschrijven, en dat is foltering," aldus de VN-deskundigen.
Begin mei 2022 kwam het verontrustende bericht dat Iran Ahmadreza Djalali spoedig zou executeren. Sindsdien is de dreiging alleen maar toegenomen. Onderzoek van Amnesty toont ook aan dat Djalali gegijzeld wordt door Iran.
“Iran gebruikt dr. Djalali als politieke pasmunt om België en Zweden onder druk zetten in verband met twee rechtszaken tegen twee voormalige Iraanse ambtenaren. De executie van Djalali zou een vergeldingsdaad zijn en een waarschuwing aan andere staten.”, aldus Wies De Graeve over het gedetailleerd onderzoek van Amnesty International.
In België gaat het om Asadollah Asadi, een voormalige Iraanse diplomaat, die een gevangenisstraf van 20 jaar uitzit voor zijn rol in een verijdelde bomaanslag in Frankrijk in 2018. De tweede ambtenaar is Hamid Nouri, een voormalige gevangenismedewerker, die in Zweden terechtstaat voor mogelijke betrokkenheid bij de bloedbaden in de Iraanse gevangenissen in 1988.
“Op 14 juli wordt in Zweden de uitspraak verwacht in de zaak van Hamid Nouri. Het is mogelijk dat Iran rond die tijd de executie zal laten plaatsvinden. Dit wordt weer een erg bang moment voor Djalali”, aldus Wies De Graeve. “Hij heeft een lange lijdensweg afgelegd. Hij leeft al jaren met de constante dreiging van executie. Ook voor zijn vrouw en kinderen in Zweden, die sinds november 2020 geen contact met hem mogen hebben, sleept deze nachtmerrie al zes jaar aan. Iran moet Ahmadreza Djalali eindelijk vrijlaten, zodat hij herenigd kan worden met zijn gezin.”
Achtergrond
26 juni is Dag voor Steun aan Slachtoffers van Foltering. Een dag van verbondenheid met al diegenen die voor het leven getekend zijn door foltering. Een dag van strijd om deze gruwel eens en voor altijd uit te roeien.
Dr. Djalali is gespecialiseerd in rampengeneeskunde en werd in april 2016 tijdens een werkbezoek in Iran gearresteerd en beschuldigd van spionage. De eerste tien dagen wist niemand waar hij werd vastgehouden. Eind oktober 2017 werd hij veroordeeld tot de dood na een manifest oneerlijk proces. Hij werd tot bekentenissen gedwongen door middel van psychische folteringen en spendeerde de eerste drie maanden van zijn detentie in de isoleercel. Zijn advocaat mocht hem pas zeven maanden na zijn arrestatie bezoeken.
Tussen november 2020 en april 2021 werd dr. Djalali in eenzame opsluiting vastgezet met de constante dreiging van executie. Net als Amnesty International veroordeelden VN-experts zijn onmenselijke behandeling en foltering.
Premier Alexander De Croo herhaalde tijdens het actualiteitsdebat in de Kamer op 15 juni 2022 ook de bezorgdheid namens België: “Ons land hoopt nog steeds dat dr. Djalali niet wordt geëxecuteerd en België zet zich daarvoor volop in, samen met anderen.”
In België tekenden al meer dan 130.000 mensen de petitie van Amnesty International die oproept de doodstraf tegen dr. Djalali in te trekken en zijn vrijlating eist. Iran neemt, na China, de tweede plaats in wat betreft het aantal executies in de wereld. In 2021 executeerde Iran minstens 314 mensen.