NULLGeboeid door thema's al AI, robotica en digitalisering? Neem dan zeker eens een kijkje op de Soundcloud van de VUB voor een boeiende podcast over de technologische (r)evolutie met VUB-experten Bram Vanderborght en Ann Nowe. Je kan ook zelf bijdragen aan het maatschappelijk debat op VUB-engage. Voor de podcasts en online debatten over het klimaat, politieke vernieuwing en multiculturaliteit kan je terecht op www.vub.be/terug-denken.
Het zijn drukke tijden voor Jan Beke. Het is amper 8 uur in de ochtend in San Francisco en hij heeft er al een meeting op zitten als we hem bellen. Beke werkt voor Quid, een bedrijfje gespecialiseerd in artificiële intelligentie dat klanten als NASA, Homeland Security, Boston Consulting Group en Walmart heeft. “Quid was een startup toen ik begon, maar ik wist dat het een heel groot potentieel had. Ik was de vijftigste werknemer die bij hen in dienst ging, intussen hebben we drie keer zoveel werknemers en hebben we ook kantoren in Londen en New York. Het gaat snel. AI is tot nu toe vooral kwantitatief, wij leggen de nadruk op het kwalitatieve. We zijn bezig met technologie die in enkele minuten duizenden documenten kan doornemen, er de context van kan begrijpen en er analyses van kan maken. We hebben bijvoorbeeld in kaart gebracht welke reacties Donald Trump zoal krijgt op sociale media, van wie hij die reacties krijgt, wie de belangrijke influencers zijn daarbij en hoe positief die zijn. Op basis daarvan doet de president het niet slecht. Voor Homeland Security werkten we rond de detectie van tunnels in de strijd tegen drugshandel. We gingen na welke bedrijven en sectoren tunnels maken voor hun activiteiten en welke middelen zij gebruikten voor het detecteren van tunnels. Artificiële Intelligentie is niet één iets, maar een verzamelnaam voor heel verschillende toepassingen. Welke soort AI we gebruiken, hangt heel erg af van de klant.”
Filosofie, een onderschatte richting
Jan Beke heeft een hele weg afgelegd, dat is het minste wat je kan zeggen. Hij groeide op in Brussel en studeerde filosofie en combineerde dat met een opleiding business development. “ Ik vind filosofie een onderschatte richting. Mijn moeder studeerde het ook. Het is een opleiding waarin je abstract leert denken en dat abstract denken ook helder leert communiceren. Ik heb er heel veel aan gehad. Maar je moet het wel combineren met iets anders, vind ik. Iets praktisch. Daarom heb ik business development gekozen, ook aan de VUB. Het was de tijd dat China op de voorpagina van Time magazine stond en zich aandiende als de nieuwe, grote speler in de wereldeconomie. Zo ben ik in Beijing beland.”
Een razendsnelle (r)evolutie
In Beijing liep hij stage bij de Europese Kamer van Koophandel en werkte hij voor een private equity bedrijf. Daarna werkte hij in Delhi voor een consultingbedrijf - “Ik had genoeg van de vervuilde lucht in Beijng” - , daarna trok hij naar de VS. “Ik ben de zoon van een diplomaat, ik heb als jongen al een groot stuk van de wereld gezien. Het is voor mij misschien iets evidenter om de wereld rond te trekken”, zegt hij. “Ik werk iets meer dan 3,5 jaar voor Quid intussen, maar ik ben enkele dagen geleden ingegaan op het aanbod van een startup, Tonkean, waar ik Vice President word. Tonkean houdt zich bezig met Robotic Automation, wat voor een revolutie zal zorgen in Artificiële Intelligentie (AI). Het gaat om het efficiënter maken van allerlei processen bij bedrijven en organisaties. Ik hou van nieuwe avonturen. Ik ben er zeker van dat dit iets groots zal worden.” Hij is van plan in Silicon Valley te blijven. Voorlopig toch. “China is zich steeds nadrukkelijker aan het profileren op technologisch vlak, maar Silicon Valley is nog altijd het walhalla voor techneuten. Je vindt hier de beste mensen, vanuit alle hoeken van de wereld. Ik heb geen achtergrond in Artificiële Intelligentie, maar ik spijker mezelf bij. In de VS heb ik aanvullende studies gedaan rond artificiële intelligentie en Natural Language Process algoritmes, waar Quid mee werkt. In dit domein kan je niet stil zitten. Het evolueert allemaal heel snel.”
Man versus machine?
Evenredig met de vooruitgang die Artificiële Intelligentie boekt, zijn er ook zorgen over de impact van deze technologie. Elon Musk, CEO van Tesla, noemde het ooit de grootste existentiële bedreiging van de mensheid, omdat AI op een gegeven moment slimmer dreigt te worden dan wijzelf. Ook Stephen Hawking waarschuwde hiervoor. Moeten we Artificiële Intelligentie vrezen? “Als Elon Musk ervoor waarschuwt, moeten we allemaal luisteren”, zegt Beke. “Hij is een zeer interessante denker. Het is duidelijk dat de technologie dingen kan die wij niet kunnen. Voor het doornemen van duizenden documenten hebben mensen weken en weken nodig, computers twee minuten. Maar als het gaat om het bepalen van een strategie, wat je moet aanvangen met bepaalde informatie en hoe je de emotionele waarde ervan moet inschatten, heb je nog altijd mensen nodig. Kunstmatige intelligentie kan dat niet. Ik denk ook niet dat je kan spreken van bewustzijn bij AI-systemen. De robot Sophia bijvoorbeeld, die veel aandacht kreeg in de media, is nog altijd vrij simpele technologie. Veel mensen schrikken van de antwoorden die ze geeft, maar ze heeft absoluut geen bewustzijn, laat staan dat je ze een persoon zou kunnen noemen. We zitten daar nog héél ver van.”
Sturen, niet overreguleren
Toch beseft ook Jan Beke dat de maatschappelijke impact van artificiële intelligentie groot is. Zeker als het gaat over tewerkstelling. “Elke technologische vooruitgang heeft zijn voor- en nadelen. Robots kunnen werkloosheid creëren, maar ze kunnen er ook voor zorgen dat mensen interessanter werk kunnen doen. Dat is de positieve kant van het verhaal. Je moet zorgen dat de mensen die er hun job door verliezen iets anders in de plaats krijgen. Je moet technologie niet neerhalen en te veel reguleren, maar ze gebruiken om het geluk van je bewoners te verhogen. Dat is de taak van de overheid. Een robottaks vind ik in die context een heel goed idee. Bedrijven winnen aan efficiëntie en tegelijk gebruik je een belasting voor mensen die hun job zouden verliezen.”
AI meets VUB
Jan Beke heeft in de enkele jaren die hij in Silicon Valley doorbracht al een uitgebreid netwerk opgebouwd. En de laatste jaren komen daar steeds meer Belgen bij. “Ik loop hier in Silicon Valley steeds meer landgenoten tegen het lijf. Mensen die hier komen studeren, de Belgian Chamber of Commerce of bedrijfsleiders die naar hier komen en willen afspreken om samen een koffie te drinken. Ik ben blij om landgenoten te zien en hen te helpen.” Bij een van die gelegenheden ontmoette hij rector Caroline Pauwels in Los Angeles. Ze hadden het onder meer over het AI-onderzoekscentrum dat de VUB recent oprichtte, samen met databedrijf Collibra, een spin-off van de VUB, de eerste Belgische Belgische startup die 1 miljard dollar waard is. Bedoeling is de samenwerking met de bedrijfswereld te stimuleren en van Brussel een Europese hub voor artificiële intelligentie te maken. “Ik vind het fantastisch wat de VUB doet. Ik werk met Collibra samen en ik heb ook mee mijn schouders gezet onder ‘AI 4 Belgium’, het project dat de verdere ontwikkeling van AI in België moet stimuleren. Het is iets wat de universiteit vooruitduwt. Maar het is belangrijk dat je bij dit project uitkijkt naar welk onderdeel van kunstmatige intelligentie de meeste meerwaarde biedt voor de VUB, Brussel en België. Wat wil je ermee doen, wat is de focus, wat wil je realiseren? Dat zijn vragen die ze moeten beantwoorden. Als ze dat doen, kan het een geweldig project worden.”
In een wereld waar het beleid steeds minder de prioriteiten van onze maatschappij reflecteert, nemen wij als kritische universiteit onze verantwoordelijkheid op om actief mee te zoeken naar oplossingen voor uitdagingen als e-health, de mobiliteitsknoop en multiculturaliteit. Beluister onze inspirerende podcasts of ga in debat met de VUB-community op www.vub.ac.be/terug-denken.