In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest leven ruim 180 verschillende nationaliteiten samen. Het mag niet verwonderen dat deze diversiteit ook aanwezig is in het Brussel taallandschap. Maar welke talen worden er door de Brusselaars gesproken? Wie spreekt welke taal, waar, wanneer en met wie? Leidt de toegenomen taaldiversiteit tot meertalige Brusselaars? En welke positie heeft het Nederlands in het meertalige Brussel?
Onderzoeker Mathis Saeys: “Het vijfde BRIO-Taalbarometeronderzoek biedt een uitgebreide analyse van deze ontwikkelingen en toont aan dat het aantal gesproken talen aanzienlijk is toegenomen, met 104 verschillende talen geregistreerd in de laatste enquête van 2024. Frans blijft de meest gesproken taal, hoewel het gebruik ervan afneemt, terwijl Engels steeds belangrijker wordt, vooral onder jongeren. Nederlands heeft ook een prominente plaats, mede dankzij de jongere generatie Brusselaars en de migratie vanuit Vlaanderen. De taaldiversiteit vertaalt zich in de meertaligheid van de Brusselaars, met een toenemend aantal mensen dat meerdere contacttalen zoals Nederlands, Frans en Engels beheerst.”
Ondanks de groeiende taaldiversiteit en meertaligheid in Brussel, is er een duidelijke kloof in taalcompetentie die kan leiden tot maatschappelijke uitsluiting. “Hoewel de meeste Brusselaars meerdere contacttalen gebruiken, is er een stijgend aantal mensen dat geen enkele contacttaal beheerst.” zegt Saeys. “Het Nederlands blijft een belangrijke taal in Brussel, zowel in het onderwijs als op de arbeidsmarkt, waar tweetaligheid vaak vereist is. Het Nederlandstalige onderwijs en verenigingsleven spelen een cruciale rol in het behoud en de verspreiding van de taal. De vraag naar cursussen Nederlands neemt toe, wat wijst op de erkende waarde van meertaligheid in de stad.” aldus Saeys. Het BRIO-onderzoek toont aan dat de complexe taaldynamiek van Brussel zowel uitdagingen als kansen biedt voor de toekomst van de stad als meertalige gemeenschap.
Voor Vlaams minister van Brussel, Jeugd, Media en Armoedebestrijding Benjamin Dalle, die de studie financierde, zijn de resultaten van het onderzoek ook bemoedigend: “Meertaligheid is voor Brussel een enorme rijkdom. Een rijkdom die we te danken hebben aan de Brusselaars zelf. We moeten ons bewust zijn van die rijkdom. En die koesteren. De Taalbarometer leert ons ook dat het Nederlands als thuistaal een blijver is. Dat hebben we dan weer te danken aan de vele investeringen in ons Nederlandstalig onderwijs, kinderopvang, sterk jeugdwerk en de vele sociale en culturele initiatieven die de stad rijk is. Het is dan ook essentieel dat Vlaanderen met zijn volle gewicht aanwezig moet blijven in Brussel en dat we massaal blijven inzetten op het aanbieden van taallessen Nederlands, zodat ook gemeentelijke ambtenaren en personeel in zorginstellingen er beroep op kunnen doen.”