Karine Breckpot doet als professor aan onze universiteit al 25 jaar onderzoek naar kanker. Haar onderzoek richt zich specifiek op immuuntherapie. Na jarenlang onderzoek, kreeg ze in 2016 zelf te maken met baarmoederhalskanker.
Een passie voor kankeronderzoek
Al op jonge leeftijd wist Karine dat ze iets wilde doen rond kankeronderzoek. “Toen ik een studiekeuze moest maken, heb ik niet lang getwijfeld. Biomedische Wetenschappen gaf me de kans om te leren hoe ons lichaam werkt. Iedereen komt in zijn leven wel eens in contact met kanker. Ik wilde begrijpen wat er dan gebeurt in het lichaam en hoe het functioneert. En vooral: wat we er aan kunnen doen”, vertelt Karine.
Na haar studie Biomedische Wetenschappen begon ze aan een stage in het labo van de voormalige VUB-rector, professor Benjamin Van Camp. “Na deze stage besloot ik te gaan doctoreren in het laboratorium van professor Kris Thielemans. Ik richtte mijn onderzoek op dendritische cellen, een bepaald celtype binnen ons immuunsysteem. Ik onderzocht hoe wij die cellen konden manipuleren om achteraf alle andere cellen binnen het immuunsysteem, vooral de T-cellen, te onderwijzen om een kankercel aan te vallen. Daarenboven onderzoeken we actief strategieën om de onderwezen T-cellen te ondersteunen in hun kankerceldodende activiteit, zogenaamde immuun checkpoint therapie. Intussen zijn we 25 jaar later en ik heb nog geen moment spijt gehad van mijn keuze.”
Plots zelf kankerpatiënt
In 2016 kwam Karine tot een vreselijke ontdekking. Na zich jarenlang te hebben ingezet in de strijd tegen kanker, kreeg ze zelf de diagnose van baarmoederhalskanker. Wat volgde waren vijf turbulente jaren met vallen en opstaan. Een chirurgische ingreep om haar kankergezwel te verwijderen leek geslaagd.
“Enerzijds voelde ik veel angst, een gevoel dat de meeste mensen wel ervaren als je plots wordt geconfronteerd met je eigen mortaliteit. Anderzijds gaf de steun van de grote hoeveelheid mensen in mijn (in)directe omgeving mij een heel warm gevoel.”
Echter, anderhalf jaar later herviel Karine en kwam ze in een volgende strategie terecht: radiotherapie gecombineerd met een lichte chemotherapie om de uitgezaaide kankercellen te lijf te gaan. Opnieuw leek Karine positief te reageren op deze combinatietherapie. Er was niets meer te zien op de CT-scan. Maar…drie maanden later werd ze voor de derde keer geconfronteerd met nieuwe tumoren.
“Er is zelfs een moment geweest waarvan de dokters zeiden dat de kans op genezing bijzonder klein was en dat de behandelingen enkel levensverlengend zouden werken. Dit was erg confronterend omdat ik vooraf wel positief was ingesteld. Ik geloofde oprecht dat ik er wel door zou komen. Als dan de bom valt en je de boodschap krijgt dat er enkel nog levensverlengend kan worden gewerkt, verlies je wel even alle hoop.”
Gered door immuuntherapie
Nog geen week later kreeg Karine plots hoopvol nieuws. Er zou een klinische trial opgestart worden waarbij ze in aanmerking zou komen voor een immuuntherapie, de soort therapie waar ze zelf onderzoek naar doet, namelijk immuun checkpoint therapie. “Wat een rollercoaster. Ik wist dat dit wel eens de therapie kon zijn dat mij zou helpen. Dolgelukkig was ik. En dan is het bang afwachten...
Uit literatuuronderzoek wist ik dat deze methode baanbrekend was. Bij sommige kankerpatiënten waarbij de klassieke therapieën niet aansloegen, bleek immuuntherapie wél te werken. Ik maakte mentaal een switch. Ik stopte met te kijken naar wat ik nog wel en niet wilde doen met mijn beperkte tijd en koos voluit voor het leven. We zijn nu bijna twee jaar later en ik word wel nog iedere drie maanden opgevolgd, maar tot nu toe gaat alles goed. Dat leek ooit onwaarschijnlijk, maar is nu elke dag meer de realiteit.”
Dubbel gevoel
Haar eigen strijd met kanker is een periode waar Karine met een dubbel gevoel naar terugkijkt. “Het is een periode die twee gevoelens heeft meegebracht. Enerzijds angst omdat je ineens wordt geconfronteerd met je eigen mortaliteit. Dat is natuurlijk niet prettig. Ik werd dat jaar 40, en had natuurlijk andere toekomstplannen in plaats van ziek worden”, vertelt Karine.
“Anderzijds ervaarde ik ook vaak een heel warm gevoel tijdens deze turbulente periode”, gaat Karine verder. “Ik omschrijf het zo omdat je merkt dat zowel in jouw directe als indirecte omgeving er verschillende momenten zijn waarop je écht beseft dat je partner, familie en vrienden er altijd voor je zijn. Je weet dat wel ergens, maar in zo’n tijden wordt dat dan extra bevestigd.”
“Daarnaast heb ik ook gemerkt hoe hartverwarmend de VUB-community is. Dan praat ik over iedereen, van de poetsploeg die regelmatig binnensprong en een bemoedigend woordje zei tot de directe collega's die heel bezorgd waren. Zij wisten natuurlijk heel goed waar ik voor stond en wat ik moest ondergaan. Ik heb op zoveel verschillende momenten die warmte gevoeld.”
Ererector Caroline Pauwels – die in 2022 overleed aan maag- en slokdarmkanker – was een inspirerend figuur voor Karine tijdens haar eigen strijd. “Ik heb zelf een aantal gesprekken met haar gehad en daar kon ik echt een voorbeeld aan nemen. Het is fijn om mensen te zien die hetzelfde als jou meemaken en die de kop niet laten hangen.”
“Net zoals Caroline, wil ik ook recht vooruit kijken. Ik wil op geen enkel moment als slachtoffer of als ‘zieke’ bestempeld worden. Ik blijf dezelfde persoon die ik was voor mijn ziekte.”
Hoopvol naar de toekomst
Karine kijkt als onderzoeker én als persoon hoopvol naar de toekomst. “Alles evolueert zo ontzettend snel”, zegt Karine hierover. Ze benadrukt de samenwerkingsverbanden van onderzoekers binnen de VUB, maar ook op interuniversitair en internationaal vlak.
“We leren dagelijks bij waarom patiënten niet op bepaalde behandelingen reageren en hoe wij daar iets aan kunnen doen. Dat is ook de boodschap die ik wil meegeven aan mensen die geconfronteerd worden met de ziekte op dit moment: geef nooit de moed of hoop op, de wetenschap evolueert snel en vindt oplossingen die redding kunnen brengen.”
Vrije Universiteit Brussel en UZ Brussel in strijd tegen kanker
Zaterdag 4 februari is het Wereldkankerdag, de dag waarop wereldwijd wordt stilgestaan bij de impact van kanker. Als Urban Engaged University zet de Vrije Universiteit Brussel zich in voor de strijd tegen kanker door middel van onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB en verbonden aan de faculteit Geneeskunde en Farmacie, is een belangrijke partner in zorg, onderwijs en onderzoek.
Door kennis en experten rond kanker te bundelen, willen beide instellingen bijdragen tot een betere maatschappelijke bewustwording rond kanker en kankeronderzoek. Want meer awareness is nodig ter preventie en genezing van kanker én het komt ook de zoektocht naar kankerremedies en het welzijn van kankerpatiënten ten goede.