“Dankzij een meer gepersonaliseerde medische aanpak kunnen we bij deze patiënten op basis van de moleculair-genetische kenmerken van hun tumor met voorspelbare hoge kans op succes heel gericht behandelen met immuuntherapie. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een kleine (+/-5%) groep van patiënten met uitgezaaide dikke darmkanker met dit bijzonder genetisch kenmerk. Die behandeling is ook bij andere types van tumoren mogelijk, zoals bijvoorbeeld baarmoederkanker met hetzelfde moleculaire kenmerk van hoge graad van microsatelliet instabiliteit (MSI). Dit laat ons toe hen betere uitkomst te bieden. In het internationale klinisch onderzoek waar wij de voorbije jaren in ons Oncologisch Centrum aan deelnamen, hebben wij ongeziene en duurzame resultaten van immuuntherapie vastgesteld bij deze patiëntenpopulatie. Eén jaar na opstart van immuuntherapie had de uitgezaaide dikkedarmkanker zich bij meer dan 80% van de behandelde patiënten teruggetrokken en bij 77% van alle patiënten was de ziekte nog steeds onder controle”, verklaart prof. Bart Neyns.
Na afloop van de studies hebben patiënten in ons land geen toegang meer tot immuuntherapie. De medicijnen zijn niet geregistreerd in de EU en de producenten stellen deze medicatie niet ter beschikking in afwezigheid van registratie en zonder uitzicht op terugbetaling. Kortom, de patiënten, bij wie deze medicijnen het best van al werken, blijven in de kou staan.
Geen patiënten discrimineren
Immuunbevorderende geneesmiddelen (de zogenaamde immuuncheckpoint inhibitoren) bevorderen de werking van het lichaamseigen immuunsysteem en zijn reeds goedgekeurd voor de behandeling van andere kankers zoals melanoom huidkanker, longkanker, nierkanker, blaaskanker, hoofd- en halskanker en Hodgkin lymfoom. Die worden in ons land ook terugbetaald. “Het is uitermate discriminerend en onrechtvaardig om deze medicijnen ontoegankelijk te houden voor het beperkt aantal patiënten met tumoren met een hoge graad aan MSI. Zo wordt hen de beste zorg, met minder nevenwerkingen, en de beste kans op overleven ontzegt”, gaat prof. Neyns verder.
In afwachting van de terugbetaling komen deze patiënten in ons land enkel in aanmerking voor immuuntherapie in het kader van klinische studies. In een fase 1 studie met immuuntherapie en lichaamseigen dendritische cellen die momenteel in het UZ Brussel loopt kunnen patiënten met tumoren met microsatelliet instabiliteit toegang vinden tot immuuntherapie. Uniek aan dit onderzoek is dat ze deze dure medicijnen met een alternatieve, lagere dosis toegediend krijgen. “Op basis van de ervaring die we hebben opgedaan in twee prospectieve studies voor de adjuvante behandeling van melanoom met deze lagere dosering van immuuntherapie, stelden we vast dat de behandeling dan ook actief is (1). Naar kost voor de maatschappij en beschikbaar maken van deze dure behandelingen voor patiënten, die vandaag uit de boot vallen, kan dit onderzoek een positief resultaat opleveren. Bij de behandeling van melanoom stelden we bovendien ook vast dat de therapieduur korter kan, zonder impact op de resultaten voor de patiënten (2) Ook bij patiënten met tumoren met microsatelliet instabiliteit geloven we dat de duur van behandeling mogelijk korter kan zonder aan resultaat in te boeten zodat patiënten niet langer behandeld worden dan nodig”, besluit prof. Neyns.
Klinisch onderzoek in het UZ Brussel
Patiënten die wensen in aanmerking te komen voor klinisch kankeronderzoek kunnen dit bespreken met hun behandelende arts of contact opnemen met het Oncologisch Centrum in het UZ Brussel (T: 02 477 60 40, E: afspraak_oncologie@uzbrussel.be).
Het klinisch onderzoek met immuuncheckpoint remmers en lichaamseigen dendritische cellen die in het UZ Brussel loopt rekruteert momenteel nieuwe patiënten en wordt mee mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun Kom op tegen Kanker en Stichting tegen Kanker.