Golven zijn vaak de drijvende kracht achter erosie of aanzanding van stranden, maar in België is het getij minstens net zo belangrijk. Dat blijkt uit het doctoraatsonderzoek dat werd uitgevoerd aan de Vrije Universiteit Brussel binnen het CREST-project, dat wetenschappelijk inzicht in allerhande kustprocessen wil verkrijgen met de veiligheid van de Belgische kust als doel. Deze onderzoeksdoorbraak betekent een grote stap voorwaarts in de bescherming van de Belgische kustzone tegen de impact van klimaatverandering.
“Dat de getijden zo’n grote invloed hebben op onze strandvorming, heeft te maken met onze ligging nabij het Nauw van Calais dat maakt dat onze kust gekenmerkt wordt door 4 meter getijverschil, terwijl de golfimpact vrij klein is. Hierdoor is het effect van variaties in de getijslag is even groot als het effect van variaties in golfhoogte. Dit is uniek voor de Belgische kust, omdat zandige kusten vaak golf-gedomineerd zijn”, verklaart kersvers doctor Brand dit fenomeen.
Voor dit doctoraatsonderzoek in de Ingenieurswetenschappen, voerde Evelien Brand onder begeleiding van prof. dr. ir. Margaret Chen en dr. Anne-Lise Montreuil van het VUB- Hydrology and Hydraulic Engineering Departement (HYDR) tussen 2017 en 2019 twaalf weken metingen uit op het strand bij Mariakerke en Groenendijk. Dit veldonderzoek wijst nu uit dat de sterke getijdenstromingen er zand wegvoeren tijdens springtij en dat het strand zich herstelt tijdens het zogenaamde doodtij, wanneer het verschil tussen hoog- en laagtij minimaal is.
Aparte aanpak vereist
Om kustzones te wapenen tegen de stijgende zeespiegel ten gevolge van de klimaatopwarming, worden vandaag meestal ‘zachte’ maatregelen, zoals het opspuiten van zand, verkend. Maar door het ongewone karakter van de Belgische kust kunnen deze inspanningen die typisch zijn ter beveiliging van golf-gedomineerde kusten niet zomaar gekopieerd worden.
Brand: “De Belgische kust heeft met o.a. de haven van Zeebrugge een grote economische waarde en huist ook bijna een half miljoen mensen. Door de klimaatverandering komt deze zone steeds meer onder druk te staan. Actie is zeker nodig om de impact van een stijgende zeespiegel zo klein mogelijk te maken, maar om effectief te werken is het belangrijk dat we eerst de dynamieken achter onze kust goed in kaart brengen. Een mogelijke manier om onze door de getijden-gedomineerde kustzone te beschermen is het ophogen van de getijden-banken.”
Dit onderzoek kadert in het CREST-project, waar verschillende Vlaamse universiteiten en instellingen aan meewerken en wordt gefinancierd door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO).