De VUB en de ULB reiken op 4 december 2025 eredoctoraten uit aan markante, culturele stemmen die Brussel op uitzonderlijke wijze belichamen, beschrijven of verbeelden. Muzikant Stromae, schrijfsters Lize Spit en Amélie Nothomb en tekenaars Ever Meulen en François Schuiten hebben, elk op hun terrein, een krachtige bijdrage geleverd aan het stedelijk, sociaal en cultureel narratief van Brussel. Tekenaar François Schuiten vertelt waarom zijn hart voor Brussel klopt.
Als striptekenaar, scenograaf en visionair architect behoort François Schuiten tot de grootste kunstenaars van ons land. Hij werd geboren in Brussel, een stad die onmogelijk in één zin te vatten is. “Het is een stad met vele facetten. Het is een complexe stad. Het is een stad die niet altijd even gemakkelijk te doorgronden is. In het geval van Brussel heb je daarvoor meer dan één leven nodig.”
Het Justitiepaleis van Brussel
Hoewel de kunstenaar tegenwoordig deels in Parijs, deels in Brussel woont, blijft hij trouw en dankbaar aan zijn geboortestad. “Het is de plek waar ik ben geboren, ook op artistiek vlak. Ik heb boeken over Brussel gemaakt, ik heb enorm veel van deze stad getekend. Brussel is een beetje de smeltkroes, de matrix van mijn verbeelding.” In de loop der jaren heeft Schuiten meegewerkt aan talloze projecten in en over de hoofdstad. Sommige liggen hem bijzonder na aan het hart. "Ik heb me sterk laten inspireren door het Justitiepaleis in Brussel, waar ik deel uitmaak van de stichting Joseph Poulaert, die ervoor heeft gestreden dat dit paleis goed wordt onderhouden en gerenoveerd. Dit paleis heeft me enorm geboeid door zijn geschiedenis, zijn problematiek, zijn moeilijkheden en zijn verwaarlozing. Maar nu is er weer hoop."
De renovatie en herinterpretatie van het Autriquehuis, een van de eerste huizen van Victor Horta, speelden ook een cruciale rol in het werk van Schuiten. Net als de realisatie van Train World, het nationaal spoorwegmuseum in Schaarbeek. “Ik heb er ongeveer 15 jaar gewerkt als ontwerper, scenarioschrijver en scenograaf, en ik heb er tal van grote tentoonstellingen georganiseerd in samenwerking met Expo Duo en het historisch erfgoed van de NMBS. Brussel is heel nauw verbonden met mijn werk. En vice versa.”
Wat maakt Brussel zo anders dan andere grote steden? Wat maakt ze uniek? “Het is een stad die je verwart, die wat vreemd is, je begrijpt haar niet altijd meteen. Maar tegelijkertijd is het een stad die veel mogelijkheden biedt voor creatieve samenwerkingen. Brusselse is chaos. Brussel is hybride. De stad was een beetje Nederlands, een beetje Frans, een beetje Engels, een beetje Spaans, wat haar uitermate geschikt maakt voor nieuwe verhalen en verbeeldingen. Ook vandaag is Brussel een stad die doorkruist wordt door culturen, wat haar nog extra inspirerend maakt. Bovendien heeft Brussel een unieke dimensie die naar mijn mening niet genoeg in de verf wordt gezet, namelijk de surrealistische, expressionistische, fantastische dimensie. En ik ben daar zeker schatplichtig aan.”
“Het is een stad die je verwart, die wat vreemd is, je begrijpt haar niet altijd meteen"
Ook vandaag nog laat Schuiten zich graag inspireren door ‘zijn’ stad. "Ik wandel veel in Brussel met mijn hond. Voor mij is dat de ideale manier om de stad te blijven ontdekken, om haar te begrijpen. Vroeger woonde ik in Schaarbeek, vlakbij het prachtige Josaphatpark, maar vandaag woon ik in Vorst en ga ik wandelen in dat park. Ik vind het fascinerend om de dialoog tussen stad en natuur te ontdekken. En dan denk ik niet alleen aan de grote parken, maar vooral aan de vele tuintjes in Brussel. Ze vormen vaak groene eilandjes in de stad. Voor mij dragen ze in grote mate bij aan het unieke karakter van Brussel.”
Heeft hij nog dromen die hij in de stad wil verwezenlijken? “Volgend jaar wordt er een groot kunstwerk – waaraan ik samen met Pierre Matter heb gewerkt – ingehuldigd in de buurt van de Van Praetbrug. Het is een combinatie van een oude diesellocomotief en een metalen structuur in de vorm van een walvis. De locatie is symbolisch, vlakbij een van de belangrijkste toegangswegen tot Brussel en het kanaal, en zou een artistiek herkenningspunt moeten worden voor Brusselaars, pendelaars en reizigers. Dit project bewijst eens te meer dat Brussel een ideale plek blijft om kunst te creëren en ook voor te stellen op een bevoorrechte locatie. Ik hoop alleen dat onze hoofdstad in de toekomst meer waardering zal hebben voor het jonge talent dat er wel degelijk aanwezig is. Naar mijn mening gebeurt dat vandaag nog te weinig.”
