De Caroline Pauwels schrijfbeurs helpt jonge onderzoekers de sprong naar een doctoraat te wagen

“We willen ons internationaler oriënteren, alle talenten benutten en betere ondersteuning bieden. Inclusiever en kwaliteitsvoller”, zegt Vicerector Onderzoek Pieter Ballon. “Daarom hebben we een aantal jaren gelden de Caroline Pauwels schrijfbeurs in het leven geroepen, voor studenten die van thuis uit geen financiële of andere steun hebben om een doctoraatstudie te beginnen of voor studenten met een lichamelijke beperking. We betalen hen twee maanden als een jobstudent om ze de tijd te geven een voorstel voor een PhD-onderzoek te schrijven. Normaal gesproken vraagt een prof aan een goede student om zo’n aanvraag bij het FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek) in de vrije tijd te doen. Maar als je niet uit een motiverende, kapitaalkrachtige omgeving komt, kan dat problematisch zijn. De voorwaarde voor een schrijfbeurs is dat je tot de betere afgestudeerden behoort en dat een promotor je steunt. De masterstudenten die een schrijfbeurs ontvangen, krijgen niet alleen financiële ondersteuning, maar ook begeleiding bij het schrijven van een onderzoeksvoorstel en hulp bij de voorbereiding van het gesprek met het FWO, dat de PhD-beurzen verschaft.”

Danaë Giakoumakis ontving een schrijfbeurs in 2021 en behaalde een FWO-beurs een jaar later. Zij doet binnen de afdeling Toegepaste Biologische Wetenschappen onderzoek naar de ziekte van Parkinson. 

“De schrijfbeurs heeft het verschil gemaakt. Door de aard van mijn thesis, mijn studie met haar lange lesdagen en de lange werkdagen in het labo werd het te moeilijk om dat ook nog eens te combineren met het schrijven van een FWO-mandaat en met een studentenjob in de avond. Zonder die beurs had ik mijn thesis en de FWO-aanvraag niet kunnen maken dat jaar. Het zou praktisch gezien gewoon niet gelukt zijn.”

Haar onderzoek naar de ziekte van Parkinson is complex, de ziekte is de op één na meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening waarvoor nog steeds geen accurate therapieën beschikbaar zijn. 

“Er zijn twee vormen van de ziekte: de familiale en de vorm die niet genetisch gelinkt is. In 10% van de gevallen kent Parkinson een genetische oorsprong. Binnen die 10% kan men verschillende genen identificeren die bij mutatie aanleiding kunnen geven tot het vroeg of laat ontstaan van de ziekte. In ons lichaam zijn er 23 geïdentificeerde genen die eiwitten produceren. In mijn onderzoek werk ik op één specifiek eiwit, DNAJC13. In onze onderzoeksgroep doen we vooral structuur-functie onderzoek waarbij we kijken naar de functie van een gezond eiwit en wat er misloopt bij ziekte. DNAJC13 is betrokken bij heel veel processen, wat het soms complex maakt voor het onderzoek. Het eiwit staat onder meer in voor de homeostase van een cel, dat is het onderhoud om een cel draaiende te houden, maar het speelt ook een rol bij het onderhoud van andere eiwitten in het lichaam.

Mijn resultaten zijn nog niet gepubliceerd, dus kan en wil ik er nog niet veel over meedelen. DNAJC13 is over het algemeen minder bestudeerd dan de andere geïdentificeerde eiwitten. Protocollen over hoe je DNAJC13 kunt ‘opzuiveren’, om er dan experimenten mee te kunnen uitvoeren, waren niet voorhanden. Het vraagt dus veel voorbereidend werk, dat wordt gezien als informatie in de kantlijn en niet per se als voer voor publicaties. Maar wat er al veelbelovend uitziet is het in kaart brengen van de structuur van het eiwit met de elektronenmicroscoop hier op de campus. Wanneer we die structuur kennen, hopen we ook linken te kunnen leggen met de werking van het eiwit.” 

De schrijfbeurs voor Manon De Deyne werd in 2023 toegekend, ze behaalde een FWO-beurs in 2024 voor haar slaap-MAMAgement project binnen de faculteit Kinesitherapie en Lichamelijke Opvoeding. Manon onderzoekt de verbetering van slaap bij nieuwe moeders met slaapproblemen.

“Ik wist niet van het bestaan van de schrijfbeurs, mijn promotor wees me erop. De beurs was misschien niet essentieel om mijn FWO-mandaat te behalen, maar het heeft me wel geholpen, zeker in mijn laatste studiejaar dat heel zwaar was. Ik combineerde toen een studentenjob met lessen, stages, thesis en de FWO-aanvraag schrijven. De Caroline Pauwels schrijfbeurs gaf mij de ruimte om mij geen zorgen meer te maken over mijn financiën. Het krijgen van zo’n beurs is ergens ook een bewijs van het feit dat de universiteit in jou gelooft en dat jouw PhD succesvol zal zijn. En dat helpt uiteindelijk ook om een FWO-beurs te krijgen.

Vorig jaar begon ik aan mijn PhD. Ik onderzoek postnatale insomnia, bij vrouwen die na het krijgen van hun eerste kindje symptomen van slapeloosheid ontwikkelen. Ik wil weten hoe we daar op een gedragsmatige manier als kinesitherapeut bij kunnen helpen. Die vrouwen hebben vaak geen tijd om intensieve therapieën te volgen, vandaar dat ik zoek naar een toegankelijke manier om ze toch te kunnen helpen. Nu zit ik nog in de startfase, ik heb het afgelopen jaar hard gewerkt aan het opstellen van het onderzoeksprotocol en behaalde ondertussen een ethische goedkeuring. Momenteel ben ik de therapeuten aan het opleiden die de door mij ontwikkelde therapie zullen geven. Binnen twee maanden hoop ik aan de slag te kunnen gaan met het onderzoek zelf. Participanten volgen dan therapie en vullen vragenlijsten in om te kunnen beoordelen of de therapie effect heeft of niet. Het onderzoek vergelijkt verschillende therapievormen die elk op hun eigen manier gericht zijn op het verbeteren van de slaapkwaliteit. Beide benaderingen steunen op wetenschappelijke inzichten uit de slaapfysiologie, psychologie en revalidatiewetenschappen, maar leggen de nadruk op verschillende aspecten, zoals bijvoorbeeld het stimuleren van de interne biologische klok of het bevorderen van gezonde slaapgewoonten.”

Ehsan Mirabdollah uit Iran doet op dit moment zijn PhD in de Robotics onderzoeksgroep aan de VUB. 

“In Iran behaalde ik een bachelor in mechanical engineering, een master in energy systems engineering en leidde ik zes jaar een startup voor het maken van polymeren. Ik verhuisde naar de VUB waar ik mijn master elektromechanica startte in 2022. Ik vond meteen een studentenjob bij de vakgroep Chemie, in hetzelfde labo waar ik aan mijn masterthesis werkte. In het tweede jaar bleek de onderzoeksgroep heel tevreden over mijn werk, waarop mijn latere promotor vroeg of ik interesse had in een academische carrière en of ik me dan wilde voorbereiden op een FWO-PhD. Natuurlijk wilde ik dat en hij wees me op de schrijfbeurs. Dankzij die financiële steun kon ik me volledig focussen op het schrijven van het FWO-mandaat. Ik durf niet te beweren dat mijn PhD zonder de schrijfbeurs onmogelijk zou zijn. Maar het maakte het voor mij in elk geval veel gemakkelijker.

Op dit moment werk ik aan robotarmen, die kunnen helpen bij bijvoorbeeld het plukken van fruit, zoals frambozen waar veel stekels aan zitten. Het afgelopen jaar ontwikkelde ik soft sensors die de grijpvingers van de arm leren voelen. Ik heb die gepresenteerd op verschillende conferenties en publieke evenementen zoals de Dag van de Wetenschap. Op het Wetenschapsfestival ‘I Love Science’ toonde ik onlangs een hand, uit zacht materiaal, die we gaan gebruiken als humanoïde om mensen te helpen die geen hand meer hebben. Het is niet enkel de bedoeling dat ze die als een namaakhand gebruiken maar dat ze er ook mee kunnen voelen en voorwerpen grijpen. Met mijn project wil ik het materiaal waaruit die hand bestaat duurzamer maken. Dat kan onder meer door zelfherstelbaarheid na opgelopen schade. Dat werkt volgens chemische principes die twee verschillende materialen samenvoegt zonder dat daarbij externe of toegevoegde krachten aan te pas komen. Ik combineer dat samenvoegen ook met vloeibare metalen om rekbare sensoren in elektronica te implementeren.”

Sarah Al Omari kreeg een FWO-beurs op 3 oktober 2025, op 3 november werd ze als PhD’er aangesteld bij de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie. In de zomer van 2024 werkte ze aan de voorbereiding ervan dankzij de Caroline Pauwels schrijfbeurs. 

“Die beurs was absoluut een grote hulp. Het bracht mij in de juiste stemming en ervaring om met mijn latere supervisors te werken. En dat bleek heel bepalend te zijn in wat ik wilde gaan onderzoeken. De wetenschappelijke ondersteuning die ik ondervond, speelde een grotere rol dan het financiële aspect van de beurs. Dat laatste was de beloning, het feit dat ik aan mijn onderzoek kon beginnen had het meeste impact. Ik deed mijn bachelor en twee jaar postgraduaat in Libanon. Ik ben het type persoon dat graag over de grenzen kijkt. In dit geval ook letterlijk, want na mijn studie in mijn thuisland ging ik naar België. Bovendien hou ik echt van studeren, wat veel van mijn vrienden moeilijk kunnen begrijpen. Die liefde voor de studie bracht me naar hier, eerst naar Antwerpen waar ik mijn master deed, daarna naar de VUB om mijn PhD te kunnen doen.

Mijn PhD-onderzoek gaat over de neuromusculaire fatigue bij overlevers van een beroerte. Fatigue is een brede term die verschillende vormen van vermoeidheid omvat die verband houden met inspanning. Een specifiek type dat vaak voorkomt bij mensen die een beroerte overleefden, is neuromusculaire fatigue. Dat is een door inspanning veroorzaakte vermindering van het vermogen om kracht te genereren. Vanuit mijn klinische ervaring zag ik dat zowel personeel als patiënten het probleem niet altijd goed begrijpen. Ik wil fatigue gaan ontleden en er op een holistische manier naar kijken, dus niet enkel naar één aspect ervan. Zo wil ik onderzoeken hoe hersen- en spiergerelateerde mechanismen samenwerken bij het ontstaan ​​van neuromusculaire fatigue. Ik ben van plan om innovatieve, niet-invasieve hersenstimulatietechnieken te gebruiken om causale verbanden tussen deze mechanismen vast te stellen en zo een fundamenteler begrip van fatigue te bevorderen. Het zal zeer uitdagend zijn en ik hoop dat ik in 2029, wanneer mijn PhD eindigt, een nog grotere professionele mindset zal hebben. Ik heb het gevoel dat een academische setting mijn plek is, er gaat een grote motivatie en stimulans van uit. Bovendien beschouw ik werken aan de VUB als mijn tweede thuis. Ik voel me hier welkom en gesteund.”