Koenraad Tinel

Waarom een eredoctoraat? 

22 september 2020. Koenraad Tinel ontvangt samen met Simon Gronowski, zijn vriend, broer, compagnon de mémoire, het eredoctoraat van de VUB.

Vergeving en vriendschap

Tinel's uitzonderlijke vriendschap met Simon Gronwski is ontsproten uit een afkomst die niet verder uiteen kon liggen. Nazi-telg versus jood. Jood versus nazi-telg. Ze zijn verbonden door een verleden, door schuldgevoel, ieder aan zijn kant van de lijn. Met hun gezamenlijke boek geven ze hoop op hoop.

Hun verhaal is er een van verzoening, van vergiffenis die rijker is dan haat. Loslaten, het is een levenskunst. Beiden inspireren, zijn een voorbeeld voor generaties van nu en later. Die krachtige waarden, die ondanks alle stormen overeind bleven, nestelen zich helemaal onder de vleugels van die van de VUB: vrijheid, gelijkheid en verbondenheid. That’s what life is all about.

Hoe weet je wat licht is, als je het donker niet herkent? Hoe voelt intense dankbaarheid voor vriendschap als je nooit haat hebt ontmoet? Koenraad Tinel weet dat elke kant ook een andere heeft. Er is geen positief zonder negatief omdat er negatief moet zijn om positief te zien. Het helpt hem, de wetenschap dat aan de achterkant van lelijkheid schoonheid zit. Dat als je het slechte omdraait, je goed ontmoet. 

Over zijn carrière

Talent voor beelden en voor vriendschap

31 maart 1934. In het muzikale en kunstzinnige gezin Tinel wordt Koenraad geboren. Zijn vader is beeldhouwer, zijn moeder is een ster aan de piano en zingt. Koenraad is nog maar jong als hij begint te tekenen en op zijn vijfde krijgt hij al zijn eerste pianoles. Koenraad heeft er een handje van weg om betoverende klanken uit de piano te halen. Maar hij wil koste wat kost beeldend kunstenaar worden en gaat ook in die richting studeren.

Maar de Tweede Wereldoorlog en het nazisme zijn meedogenloos en een onthutsende ervaring die bij de jonge Tinel voor altijd met zijn geheugen vergroeit. Het schuldgevoel over het leed dat zijn familie de Joden hebben aangedaan, zal hij nooit meer kwijtraken.

Hij maakt een memorabele studiereis naar Midden-Indië, werkt later als wetenschappelijk tekenaar aan het Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel en start in 1963 zijn eigen smederij. Musea en belangrijke Europese opdrachtgevers rekent hij tot zijn klanten, maar in ’71 zegt hij het smeden vaarwel om zich volledig op het vrije beeldhouwen en tekenen te storten. Tinel gaat ook lesgeven aan de Sint-Lukas Hogeschool en dat doet hij vol overgave tot 1999.

Tinel blinkt uit in creaties van metaal en imponeert zowel fans als critici met indrukwekkende tentoonstellingen. Zijn tekentalent blijkt uitzonderlijk en Belgische galerieën promoten zijn werk ook in het buitenland. Tinel gaat aan de slag met inkt en bister (geelbruin kleurpigment) en illustreert literair werk van onder meer Isaac Babel en Paul Celan. Scheisseimer en Flandria Catholica, zijn getekende jeugdherinneringen, wekken allround bewondering. Ze leiden tot tentoonstellingen en een succesvolle theatertournee. Koenraad Tinel werkt mee aan projecten van bevriende artiesten Josse De Pauw en Peter Vermeersch en vervult ook opdrachten voor bijvoorbeeld het Festival van Vlaanderen.

In 2012 verschijnt de VRT-documentaire Oorlogskinderen, die laat zien hoe hij en Simon Gronowski de gruwelen van de oorlog beleven, de ene als gedeporteerde, de andere als vluchtende collaborateur. Er ontstaat, zolang na datum, een intense vriendschap tussen de twee, die hen beiden helpt met het verleden in het reine te komen. Beiden dragen littekens, beiden hebben schuldgevoelens. Daarover gaat hun boek Eindelijk bevrijd dat in 2013 lezers met open mond aan de pagina’s kluistert.

De twee mannen geven nu lezingen aan jongeren, brengen een boodschap van hoop en geluk, en tonen de machtige kracht van vergiffenis schenken.