Kunstwetenschappen &amp; archeologie

De opleiding Kunstwetenschappen en Archeologie van de VUB is ontstaan in 1970. De nieuwe opleiding werd op uitdrukkelijke vraag van de VUB ook gedeeltelijk ingevuld door de professoren van de moederinstelling, de ULB die hun cursussen in twee talen aanboden. De opleiding begon met vijf studenten in de eerste 1ste kandidatuur, maar zou snel stijgen naar meer. In die vrolijke beginjaren kreeg men nog les in de lokalen van de ULB, met ondersteuning van de secretaris, wijlen Antoine Courtmans. Tot die vroegste lichtingen behoorden onder meer Jeanine Lambrecht en Eric Gubel, die nadien lid zouden worden van het academisch personeel van de opleiding. In 1974 werd de VUB dan volledig autonoom van de ULB en verhuisde de universiteit naar de nieuwe campus en gebouwen aan de Pleinlaan, waar ze nog steeds gehuisvest is. Samen met de verhuis werd de misschien wel dramatische beslissing genomen dat professoren definitief moesten kiezen tussen ofwel een opdracht aan de (grotere en gerenommeerde) ULB of de (jonge) VUB, met de nodige gevolgen voor de wisselwerking in onderwijs en onderzoek die tot dan bestond. Het gevolg was wel dat de VUB-opleiding Kunstwetenschappen en Archeologie meer een eigen weg, profiel en programma zou ontwikkelen, waarbij bij voorbeeld Islamitische Kunst en archeologie niet werd behouden, maar wel werd ingezet op thematische vernieuwing, met o.m. aandacht voor gender problematieken, kunst & maatschappij enz. In de loop van de jaren werden de zwaartepunten van de Opleiding geconcentreerd op onderzoek en onderwijs in de Oude Kunst, Moderne en Hedendaagse Kunst, Archeologie van het Oostelijk-Mediterrane gebied, Archeologie van de Middeleeuwen en Architectuurgeschiedenis. Sinds de laatste tien jaar trekt de Opleiding ook sterk de kaart van onderzoek en onderwijs in Materieel en Immaterieel Erfgoed.

Oud-professoren

* Paul Philipot (+), mede-oprichter van het Charter van Venetië, voor o.m Esthetica

* Armand Abel (+), Islamitische kunst en archeologie.

* Paul Vanaise (+) van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Oude Kunst,

* Marcel Mariën (+) van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Nationale Archeologie,

* Denise Homez, Kunst en Archeologie van het Oude Nabije Oosten

* Lydia Deveen, Encyclopedie kunstgeschiedenis en Kunst & Maatschapij.

* Albert Derolez, Boekdrukkunst en miniatuurkunst

* Frieda Vanden Abeele, Mediterrane Archeologie

* Annie Reniers, die esthetica overnam van haar echtgenoot Paul Philipot

* Jaecques Nenquin (+), van de Rijksuniversiteit Gent, Nationale archeologie

* Carl Vandevelde, Oude Kunst (opvolging Paul Vanaise).

* Jeanine Lambrecht, Architectuurgeschiedenis

* Frans Verhaeghe, Middeleeuwse Archeologie (opvolging Marcel Mariën)

* Jean Bourgeois, (Universiteit Gent), Prehistorische Archeologie (opvolging Jaecques Nenquin)

* Henri Vanhulst, Muziekgeschiedenis

* Johan Swinnen, Fotografiegeschiedenis

* Antoon Van den Braembussche, Kunstkritiek

* Arnout Balis, Oude Kunst (opvolging Carl Vandevelde)

* Thomas Coomans, Architectuurgeschiedenis (opvolging Jeanine Lambrechts)

* Koen Buyens (+), Muziekgeschiedenis (opvolging Henri Vanhulst)

* Inge Bertels, Architectuurgeschiedenis (opvolging Thomas Coomans)

* Tamara Berghmans, Fotografiegeschiedenis (opvolging Johan Swinnen)

* Ine Jacobs, Romeinse Archeologie

* Dieter Lesage, Kunstkritiek (opvolging Antoon Van den Braembussche)

* Maarten Liefooghe, Architectuurgeschiedenis (opvolging Inge Bertels)

* Ann Diels, Oude Kunst

* Eric Gubel, Oude Nabije Oosten

Onderzoeksprojecten in Archeologie, Erfgoed en Kunstwetenschappen

EOS (Excellence of Science): CRUMBEL: Cremations, Urns and Mobility - Ancient Population Dynamics in Belgium; PI Dries Tys, collaborators: Dr. Christophe Snoeck, Dr. Barbara Veselka, Dr. Ioannis Kontopoulos, Rica Annaert, Elli Stamataki & Marta Hlad

This project is an interdisciplinary collaboration between natural scientists of VUB, ULB, UGent, and KIK/IRPA, where cremation burials from between the Neolithic and the Early Middle Ages will be studied from a mutual bioarchaeological (isotope studies and osteoarchaeology) perspective and a cultural perspective (burial rites). This is a collaboration between Dr. Christophe Snoeck (VUB), Prof. Martine Vercauteren (ULB), Prof. Guy De Mulder (UGent) & Dr. Mathieu Boudin (KIK/IRPA).

https://www.crumbel.org/

01/01/2018 - 30/09/2022

SRP64: SRP-Groeifinanciering: The Archaeology of Coastal Communities: social resilience, innovation and adaptation in landscape, settlement and material culture driven by migration and globalization, climate and environment, Karin Nys & Dries Tys, in collaboration with Barbora Wouters, Yannick Devos, Luc Vrydaghs & Ralf Vandam. phd students: Rosalie Hermans & Sarah Lo Russo

1/03/19 → 29/02/24
IRP18: The Make-Up of the City: A Transdisciplinary Study of Urban Society in the Pre-Modern Low Countries

Bart Lambert, Dries Tys, Philippe Claeys, Steven Provyn, Christophe Snoeck & Thyl Snoeck

1/11/19 → 31/10/24

(http://www.makeupofthecity.com/)
FWOTM967: The people behind the ashes. Interaction between bioarchaeological and geochemical research for the analysis of burned human remains from forensic and archaeological contexts.

Marta Hlad, supervisors: Dries Tys & Christophe Snoeck

FWO Aspirant; 1/11/19 → 31/10/23
FWOTM891: Unlocking the potential of invisible stratigraphy - geoarchaeology as the key to understanding early medieval urbanisation in Scandinavia and the Southern North Sea Area, by Dr. Barbora Wouters, in collaboration with Karin Nys, Dries Tys, Yannick Devos (MARI-Research Group) 01/10/2017 - 30/09/2022
FWOTM846: FWO Outgoing [PEGASUS]² Marie Sklodowska-Curie Fellowship partner agreement Soetkin Vervust 'Assessing the historic character of cultural landscapes: an integrative approach using remote sensing, scientific dating and digital data analysis' by Dr. Soetkin Vervust, in collaboration with Dries Tys (VUB) & Sam Turner (Newcastle University)

01/06/2017 - 30/09/2020

FWOTM863: Camera and Colony: The Audiovisual Documentary Approach to the Historical Relation between the Congo and Belgium by Contemporary Artists and Filmmakers (1990-2016), PhD Sanne Sinnige, supervisor, Kasia Ruchel-Stockmans

FWOTM923: New insights into the early medieval society in Northern-Francia from the beginning of the 5th to the end of the 7th century, based on the research results of the Merovingian cemetery at Broechem (B, province of Antwerp). Phd Rica Annaert, supervisor Dries Tys

FWO, bijzondere doctoraatsbeurs

1/09/18 → 31/08/19

* Middeleeuws Metaal: onderzoek naar metalen materiële cultuur in de Vlaamse steden, 1000-1600 n.C. (Syntheseonderzoek Vlaamse Gemeenschap, Agentschap Onroerend Erfgoed)

Bij archeologische opgravingen in Vlaamse steden worden regelmatig metalen voorwerpen aangetroffen in koperlegeringen, edelmetalen, lood(legeringen) en ijzer. Het toegenomen gebruik van metaaldetectoren speelt daarin zeker een rol, maar ook de gunstige bewaringsomstandigheden en de sterke toename in rijkdom en diversiteit van materiële cultuur in deze periode. Niettemin blijven die vondsten onderbelicht.

Slechts enkele vondstcategorieën, zoals munten en pelgrimsinsignes, vormen het onderwerp van doorgedreven onderzoek, vaak vanuit verwante wetenschappen als numismatiek en kunstwetenschappen. Het potentieel van metaalensembles voor interpretatie op site-niveau (chronologie, sociale en economische context ...) en voor ruimer onderzoek gedreven door archeologische en historische vraagstellingen, wordt onvoldoende waargemaakt. Dit project wil het pad effenen voor de integratie van deze vondstcategorie in wetenschappelijk onderzoek en in archeologische publiekswerking.

FWOTM679: Rurale en kleine stedelijke populaties in de Lage Landen en Noordwest- Europa (AD 1100-1800) - het profiel van de plattelandsbewoners en stedelingen uit de lagere klasse doorgelicht adhv bestaande en nieuwe osteologische analyses. PhD Marit van Cant, supervisor Dries Tys

zie ook: OZR2702: Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-University of Sheffield UK, Marit Van Cant, supervisors Dries Tys (VUB) & Dawn Hadley (Sheffield); 01/10/2013-01/10/2018

HERC35: Infra-Red Analyses from Macro to Nano Scales. From Novel Self-healing Materials to Jurassic Dinosaur Bone Cells by Terryn, H., Hauffman, T., Claeys, P., Snoeck, C., Denayer, J., Cousin-Saint-Remi, J., Van Assche, G. & Karin Nys, 1/05/16 - 30/04/20

HERC24: X-ray analytical instrumentation: From the Field to the micro-scale, Karin Nys, Philippe Claeys, I. Vandendael, Herman Terryn & Dries Tys, 1/05/14 → 30/04/19

FWOTM715: Glass recycling, past and present. A glass recycling model based on a multi-analytical approach to archaeological glassware from Cyprus in Late Antiquity (4th-7th century AD) in parallel to modern glass recycling issues, Interdisciplinary Project by Terryn, H., Karin Nys & Bidegaray, A.

1/10/14 → 30/09/18

UNESCO CHAIR on Critical Heritage Studies and Safeguarding the Intangible Cultural Heritage; Marc Jacobs & Dries Tys

2014 → 2022

OZR2825: Teghenstellinghe. Prenten en religieuze identiteiten van de Nederlanden (1555-1609), PhD Eva Janssens, supervisor Ann Diels

01/10/2015 - 30/09/2021

OZR2649: MEDEA: the design and development of an open source database for metal detecting finds, called Medea, project manager Dr. Pieterjan Deckers, in collaboration with Dries Tys, Jo Pierson, Lizzy Bleumers

https://vondsten.be/

01/10/2014 - 30/09/2018

OZR3146: Onderzoeksgroep Alliantie UGent-VUB: The Inside Story. Interior Design and Architecture 1750-1950 (THIS), Werner Adriaenssens (VUB) & Marianne Sterckx (UG)

7/06/17 → …

CONO603: Expositie: The New York Times Project – Why Brussels is the new Berlin”, at Berlin, Hans De Wolf

17/07/17 → 30/08/18

CONO582: Exposition: Marcel Duchamp - Autumn exhibition 2017- A journey towards the End of Desire (Marcel Duchamp - Autumn exhibition 2017- A journey towards the End of Desire (at Beijing).

Hans De Wolf & Sanne Sinnige

27/02/17 → 30/04/18

OZR3110: Bilateral cooperation ikv common doctoral project: Bench Fee for Joint PhD VUB-La Spienza Roma Bonadies Louisa, supervisor Eric Gubel

OZR3006: Bilaterale samenwerking ikv gemeenschappelijk doctoraatsproject: Bench Fee voor Joint PhD VUB-UGent Jan Moens, supervisors Dries Tys (VUB) & Wim De Clercq (UG)

8/08/16 → 8/08/20

FWOTM744: Glasproductie en -consumptie op Cyprus in de laatantieke periode (4de – 7de eeuw n.Chr.), Dr. Peter Cosyns, in collaboration with Karin Nys

1/10/14 → 30/09/17

OZR3148 & FWOSAB3: Coastal Societies and Cultural transformations: the impact of state formation and the shift in social, political and economical attitudes and worldviews along the North Sea Littoral of Flanders in context, 8th-11th century, Sabbatical Dries Tys

1/10/17 → 30/09/18

Andere PhD studenten:

Mohieddin Haji Mirzai, The influences of Dutch and Flemish art on 17th-century Iranian Painting, focusing on Ali Quli Jabbadar, supervisor Ann Diels

Onderzoek in Kunstwetenschappe, Archeologie en Erfgoed

De Opleiding Kunstwetenschappen & Archeologie is een onderdeel van de brede vakgroep HARP (History, Art Studies & Archaeology, Philosophy & Ethics). Het onderzoek binnen ons domein is gericht op

- onderzoek rond archaeological sciences, met aandacht voor natuurwetenschappelijke analyse van archeologische materialen (glas, metaal via X-Ray Fluorescence, archeologische skeletten of bodems), formatieprocessen, landschappen en meer

- culturele diplomatie en curatorship, met een sterke aandacht voor hedendaagse kunst in de niet-Europese wereld

- culturele connecties, wat zowel naar maritieme archeologie leidt als naar de archeologie van identiteit

- de studie van creatieve vormingsprocessen, zoals bv ook het ontstaan van kunst vanuit een archeologische invalshoek

- culturele makelaardij, en de ingrijpbare, immateriële waarden die erfgoed bepalen en dat door middel van een eigen UNESC0-leerstoel voor intangible heritage, maar ook bv door onderzoek naar de relaties tussen metaaldetectie, onderzoek en publiek

- de inrichting, werking en vormgeving van musea

Perioden: sterke nadruk op Mediterrane Bronstijd, Middeleeuwse Noordzee wereld , de 16de- en 17de-eeuwse artistieke centra in de Lage Landen, hedendaagse metropolen, China, enz.

Bijzonder is de Hosting van de Unesco leerstoel rond Intangible Heritage.

De Onderzoeksgroepen, verbonden aan onze richying zijn:

MARI: Maritime Cultures Research Institute

(https://mari.research.vub.be/)

BREL: Brussels Erfgoed Labo

THIS: The Inside Story. Interior Design and Architecture 1750-1950

We werken verder nauw samen met onderzoeksgroepen, HOST, FOST, AMGC, TONA

skar op Facebook

https://www.facebook.com/groups/SKARvub/

werk!

Uit het nieuwe schoolverlatersrapport van de VDAB blijkt dat iedereen die in 2017 afstudeerde als master in de archeologie, een jaar later een job heeft. Een bijzonder opmerkelijk resultaat, stelt ook de VDAB vast: “Archeologie haalde vorig jaar nog een werkzoekendenaandeel van 18,5%. Deze editie doen zij het uitzonderlijk goed met 0% werkzoekenden één jaar na afstuderen. Dit heeft ongetwijfeld te maken met h (inclusief Kunstwetenschappen & Archeologie) et feit dat sinds 1 juni 2016 een archeologienota verplicht is bij vele stedenbouwkundige en verkavelingsaanvragen. Hierdoor stijgen de opdrachten voor archeologen en krijgt dit beroep meer werkzekerheid,” luidt het.

Barbora Wouters en Christope Snoek aan de slag op de Dag van de Wetenschap in het atomium, waar ze de erg gesmaakte workshop gaven rond Archeologie als wetenschap

Medea project

MEDEA is een online platform waar detectoristen, onderzoekers en erfgoedmedewerkers archeologische metaaldetectievondsten en kennis hieromtrent kunnen delen via een publiek toegankelijke databank. Samen creëren we een overzicht van archeologische metaaldetectievondsten in heel Vlaanderen.

MEDEA is een initiatief van het Brussels ErfgoedLab (BREL, departement History, Archaeology, Arts, Philosphy & Ethics, VUB), Imec- SMIT (VUB), en PACKED vzw, met de steun van de Vrije Universiteit Brussel en de Herculesstichting. Het platform kadert in het MEDEA-project met als doel de archeologische metaaldetectievondsten in Vlaanderen digitaal te ontsluiten. Zo hopen de VUB-onderzoekers niet alleen deze ondergewaardeerde vondstcategorie beter toegankelijk te maken voor geïnteresseerde onderzoekers, erfgoedmedewerkers en liefhebbers, maar ook de belangrijke bijdrage van hobbydetectoristen beter te belichten. De ontwikkeling gebeurde door WeConnectData.

De weg naar Medea:

https://vondsten.be/

https://www.facebook.com/MEDEAvondsten/

Zaterdag 11 februari werd op de VUB MEDEA, de on-line database voor metaaldetectievondsten gelanceerd met lezingen, workshops en vondstdeterminatie door gerenomeerde specialisten. Meer op www.vondsten.be

Guest Seminar Rethinking Heritage and Waste: Public lecture by Rodney Harrison

How does uncertainty about the deep future and the transformation of values affect heritage practice? How do institutions and people decide what to discard and what to keep in times of mass production and consumption? How is diversity preserved – or produced – in the domains of biology, culture, genetics and language, and what happens if these domains interact? How might we work with, rather than against, processes of decay and ruination in heritage conservation?
Rodney Harrison is a central figure in contemporary debates in critical heritage studies and in the application of archaeological theories and methods to the study of the contemporary world. He is the director of the international collaborative Heritage Futures research programme, which is distinctive in its comparative approach and in its exploration of different forms of heritage and heritage-like fields as discrete future-making practices.

Tuesday, 14 February, 2017 - 19:00

Campus: Brussels Engineering, Sciences & Humanities Campus
U-Residence, Generaal Jacqueslaan 271, 1050 Elsene

https://www.vub.be/en/events/2017/rethinking-heritage-and-waste-public-lecture-by-rodney-harrison

Rodney Harrison geeft een seminar over 'Rethinking Heritage and Waste' voor een vol auditorium met studenten en gasten

In november 2016, we hosted the Postgraduate Conference of the Society for Medieval Archaeology. It was the first time the conference happened outside the UK and hosted research students from different European countries.

Zoekveld

Kunstwetenschappen & archeologie

De Professoren

De Gastprofessoren

De assistenten