Hoger onderwijs

Bachelors en masters

In het hoger onderwijs sprak men vroeger van regentaten en graduaten, maar sinds enkele jaren gebruiken we de termen 'bachelor' en 'master'. Voor de bachelors maken we een onderscheid tussen de professionele en de academische bacheloropleidingen. Professionele bachelors worden aangeboden door hogescholen en richten zich sterk op de praktijk: de vaardigheden die je moet bezitten om meteen aan de slag te kunnen. Na een professionele bachelor kan je beginnen aan een 'banaba' - bachelor na bachelor - waar je je skillset verder aanscherpt. Een academische bachelor vertrekt meer vanuit de theorie en bereidt studenten eerst en vooral voor op een academische masteropleiding waar studenten zich verder verdiepen in hun domein en aan hun thesis werken. Het is natuurlijk niet zo zwart-wit in de praktijk. Zo kan je perfect een masteropleiding doen aan een universiteit na het behalen van je profesionnele bachelor. Je moet dan wel eerst het schakelprogramma doorlopen, een verkort, voorbereidend programma.

Toelatingsvoorwaarden

Om aan een bacheloropleiding te beginnen moet je eerst en vooral over een diploma secundair onderwijs beschikken. ASO, TSO, KSO of BSO doet er eigenlijk niet toe, maar voor een BSO diploma heb je wel meer nodig dan een getuigschrift. En wat als je geen diploma secundair onderwijs hebt? Dan neem je het best contact op met de universiteit of hogeschool waar je een opleiding zou willen volgen.

Op zich is de toegang tot het hoger onderwijs vrij, maar er zijn enkele opleidingen waarvoor je toch aan bepaalde voorwaarden moet voldoen. Denk aan het artistiek hoger onderwijs, de lerarenopleiding, de opleidingen burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieur-architect en de opleidingen genees- en tandheelkunde. Voor de opleidingen genees- en tandheelkunde moet je bijvoorbeeld eerst slagen voor het toelatingsexamen. Er is ook een ijkingsproef voor de opleidingen burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieur-architect, maar deze is niet bindend en laat studenten dus vrij om zélf te beslissen.

Studiepunten

Vroeger bestond het hoger onderwijs uit studiejaren, maar dat systeem bleek niet flexibel genoeg. Daarom werken we tegenwoordig met studiepunten in plaats van -jaren. Eén studiepunt komt neer op 25 à 30 uur studiewerk, dat kan gaan van het volgen van een les tot zelfstandig studeren of projectwerk. Al je vakken tellen een specifiek aantal studiepunten. Hoe meer studiepunten, des te zwaarder de cursus. Een voltijds academiejaar bestaat gemiddeld uit 60 van die studiepunten, wat neerkomt op zo'n 38 à 46 uur studeren per week. Yup, studeren is een voltijdse job!

Wanneer ben je geslaagd?

Om te slagen voor een vak moet een student minstens 10/20 halen. Indien hij voor al zijn vakken meer dan 10/20 weet te behalen, is hij officieel geslaagd voor dat academiejaar. In realiteit zijn er ook wel mogelijkheden om een uitzondering op deze regels te maken, maar die zijn sterk afhankelijk van de gekozen hogeschool of universiteit. Aan de VUB kan je onder bepaalde voorwaarden ook slagen voor je eerste bachelorjaar indien je enkele onvoldoendes hebt. Dergelijke uitzonderingen gelden niet voor de hogere jaren.

Kan je eindeloos buizen?

Kort antwoord, neen. Natuurlijk kan het eens gebeuren dat je niet slaagt voor enkele vakken of dat één vak extra lastig lijkt, maar er moet wel een zekere vooruitgang zijn in het studietraject. Die vooruitgang wordt op twee manieren gecontroleerd:

Leerkrediet:

Het eerste systeem is de rugzak met 140 studiepunten die een student aan de start van zijn opleiding krijgt. Om je in te schrijven moet je het vereiste aantal studiepunten al vanaf het begin afgeven, maar die ben je niet voorgoed kwijt! Voor elk vak waarvoor je meer dan 10/20 behaalt krijg je je ingezette studiepunten op het einde van het academiejaar 'teruggestort'. De studiepunten van de buisvakken ben je kwijt. Ook goed om weten: de eerste studiepunten die een student terugverdient krijgt hij dubbel terug!

Wanneer een student zijn masteropleiding behaalt, worden 140 studiepunten uit zijn rugzak gehaald. Met de 60 studiepunten die overblijven, kan hij indien gewenst starten aan een tweede masteropleiding. Indien er nog te weinig studiepunten in de rugzak zitten kan de hogeschool of universiteit extra studiegeld vragen of zelfs de inschrijving weigeren.

Studievoortgang

Deze video legt uit hoe je studievoortgang gemeten wordt aan de VUB.

3 stappen richting succes

Kan een vraag ooit een oplossing zijn? Als het over studiekeuze gaat in elk geval wel! Er zijn 3 belangrijke vragen die toekomstige studenten zichzelf moeten stellen:

1. Wie ben ik? Wat vind ik belangrijk? Welke onderwerpen vind ik boeiend?
2. Wat kan ik? Op welke vakken scoor ik het best? Waar hou ik me buiten de schoolmuren bezig? Op welke kennis of talenten ben ik trots?
3. Wat wil ik? Wil ik vooral theoretische kennis opdoen of focus ik me liever op de praktijk? Weet ik al welk beroep ik later graag zou uitoefenen? Ben ik bereid om een aanzienlijk deel van mijn vrije tijd aan mijn studies te geven?

Als student kan je je antwoorden op deze vragen aftoetsen aan de vereisten van de verschilende opleidingen. Zo weet je snel welke een goede én minder goede match zijn. Ben je niet helemaal zeker of je over de nodige kennis en vaardigheden beschikt om aan je voorkeursopleiding(en) te starten? Neem dan zeker eens een kijkje op www.vub.be/voorbereiden, waar je een overzicht kan vinden van onze voorkennistoetsen en voorbereidingscursussen.

Kan je als ouder helpen?

Je hoeft zeker niet aan de zijlijn toe te kijken. Durf te spreken over zaken als op kot gaan, studiebegeleiding, de jobuitwegen die horen bij specifieke opleidingen,... Het is makkelijker om een realistische en passende studiekeuze te maken als je dat niet alleen moet doen. Moedig je twijfelende student aan om zelf actie te ondernemen, zich grondig te informeren én zich kritisch op te stellen.

Zelfstandig leven en studeren

Studeren aan een universiteit of hogeschool vraagt net wat meer organisatie en planning. De uurroosters volgen meestal geen vast ritme en de studiedruk kan doorheen het academiejaar sterk variëren. Nu de student niet langer onder de vleugels van ouders of leekrachten leeft, moet hij zelf de nodige discipline vinden om zich aan zijn studies te zetten. Daar komt nog eens bovenop dat de studiemethode misschien aangepast moet worden aan de nieuwe manier van lesgeven en de grotere brokken leerstof.

Dit alles klinkt erg onheilspellend, maar de kersverse studenten staan er gelukkig niet alleen voor. De VUB biedt de nodige ondersteuning, doorheen het ganse traject!

Ondersteuning bij het studeren

Studiebegeleiding staat klaar om studenten te helpen met al hun vragen rond studieplanning, -aanpak en -vooruitgang. Dit kan zowel individueel als in groep. Studenten kunnen er ook terecht wanneer ze in een moeilijke situatie zitten of gewoon op zoek zijn naar het advies van een expert. Maar natuurlijk gaat onze ondersteuning verder dan dat. Zo bieden we aan de VUB ook volgende diensten aan:

• Bij hun inschrijving krijgen studenten meteen ook een studeerwijzer mee die studenten helpt om met meer plezier en succes te studeren.
• Indien een bepaald vak een struikelblok blijkt, kunnen studenten via studiebegeleiding speuren naar een geschikte tutor.
• Onze studietrajectbegeleiders per opleiding gidsen studenten door hun opleiding en sturen bij wanneer de student afwijkt van het vooropgestelde traject.

Het totaalbedrag

De studiekosten per academiejaar bedragen gemiddeld:

• €6.500 voor een kotstudent
• €2.000 voor een pendelstudent

Een belangrijke opmerking hierbij is dat de leefkosten zoals voeding, kleding, ontspanning en medische kosten niet in dit totaalbedrag inbegrepen zijn.

Studiegeld

Bij de inschrijving aan een universiteit of hogeschool krijg je meteen de eerste kost voorgeschoteld: het studiegeld. Onderling hebben de universiteiten afgesproken om hetzelfde bedrag te hanteren, wat voor een 'standaard' bachelorstudent gemiddeld neerkomt op €947,20. Studenten die recht hebben op een studietoelage van de Vlaamse overheid betalen het verminderd studiegeld van €111,90 per academiejaar. Hoeveel je precies moet neerleggen hangt o.a. af van het soort opleiding, het aantal studiepunten waarvoor je inschrijft, studietoelage,...

Studentenkot

To kot or not to kot? Of op kot gaan het beste alternatief is, hangt sterk af van je persoonlijke situatie: als je ver woont van de campus, is de kans reëel dat je heel wat kostbare studeer- en ontspanningstijd aan pendelen verliest. Overal in Brussel vind je betaalbare studentenkoten, maar VUB-studenten hebben ook de mogelijk om een kot op één van onze campussen te huren. Via Studentenhuisvesting  vind je een overzicht van alle mogelijkheden. Is het moeilijk om elke maand de huur van je kot te betalen? Dan kan je een huurtoelage aanvragen.

Pendelen

Een student die niet met de auto naar de les gaat, zal waarschijnlijk een abonnement op het openbaar vervoer nemen. Als student jonger dan 25 jaar betaal je slechts €50 voor een jaarabonnement voor het Brusselse openbaar vervoer (MIVB). De NMBS en De Lijn bieden op hun beurt ook aantrekkelijke formules aan voor studenten.

Cursussen en lesmateriaal

De kosten voor cursussen en materiaal kunnen aanzienlijk verschillen naargelang de gekozen opleiding. Voor de aankoop van cursussen en studiematerialen aan scherpe prijzen kunnen VUB-studenten terecht bij de Standaard Student Shop en de Overkoepelende Studentencursusdienst (OSD). Per academiejaar moet je rekenen op zo'n €350 à € 500.

Studietoelage

De belangrijkste financiële steun voor studenten is de (jaarlijkse) studietoelage van de Vlaamse overheid. Om in aanmerking te komen voor een toelage wordt er rekening gehouden met een aantal criteria (de nationaliteit, het gezinsinkomen en de opleiding). Een minimumtoelage bedraagt ongeveer €270 en maximumtoelage €2.500 voor een pendelstudent en €4.200 voor een kotstudent.

Veel studenten die recht hebben op een studietoelage van de Vlaamse overheid, krijgen deze pas na enkele maanden uitbetaald. Omdat de meeste kosten zich voordoen bij de aanvang van het academiejaar, kan je een voorschot  op deze studietoelage aanvragen.

Voor meer info over de studietoelage kan je terecht op:

• www.studietoelagen.be
• www.centenvoorstudenten.be

Je kan ook altijd raad of info vragen bij een medewerker van 'Studentenstatuut & studiefinanciering'.

Sociale toelage

Studenten die tijdens hun studies aan de VUB door financiële nood (zware medische kosten, te beperkte studietoelage,...) niet in staat zijn om hun studiekosten te betalen, kunnen een sociale toelage van maximaal €1.500 aanvragen. Het concrete bedrag wordt berekend afhankelijk van de financiële situatie van het gezin of de student en moet niet terugbetaald te worden. Om in aanmerking te komen voor een sociale toelage, moet je een aanvraagformulier invullen en persoonlijk binnenbrengen. De toelage is geldig voor één academiejaar en kan indien nodig jaarlijks opnieuw aangevraagd worden.

SID-ins

In het voorjaar gaan we langs in elke provincie om studenten en ouders op de SID-ins te informeren over onze opleidingen en het studentenleven aan de VUB. De SID-in beurzen vinden plaatsen van januari tot maart en ze zijn ongetwijfeld één van de makkelijkste manieren om alle opleidingen, universiteiten en hogescholen met elkaar te vergelijken. Iedereen is aanwezig, spring dus zeker eens binnen!

Infodagen

Van maart tot en met september kunnen geïnteresseerden binnenspringen op onze campussen voor een hartig gesprek met een prof of student, een rondleiding langs onze studentenkoten, een leerrijke heart-to-heart met onze studietrajectbegeleiders. Na een infodag ken je de VUB als je broekzak en vergaar je nuttig advies van mensen die hier dagdagelijks mee bezig zijn.

Openlesdagen

Informatie vergaren en brochures verslinden is één ding. Maar om te kijken of het gevoel goed zit, is het misschien geen slecht idee om tijdens onze openlesdagen een les mee te pikken aan de VUB! Tijdens de herfst- en krokusvakantie kunnen studenten een klapstoeltje in onze aula's claimen om vanop de eerste, tweede of laatste rij mee te maken hoe het eraan toegaat tijdens een les aan de universiteit.

Testen en bijsturen

De VUB organiseert een hele reeks voorkennistoetsen om het niveau van toekomstige studenten te testen. Vaak blijkt een goede voorkennis immers de basis voor een geslaagd parcours. De testen geven studenten een duidelijk beeld van hun capaciteiten en bieden hen de mogelijkheid om indien nodig bij te sturen met onze voorbereidingsactiviteiten. Op onze voorbereidingspagina www.vub.be/voorbereiden kan je terecht voor uitgebreide info over de verschillende test- en bijsturingsmogelijkheden

Adressen en websites

Studiekeuze:

• Infomomenten: vub.be/infomomenten
• Voorbereidingsactiviteiten: vub.be/voorbereiden

Studiebegeleiding:

• Mail: Begeleiding@vub.be, Tel: 02 629 23 06 (Etterbeek) en 02 477 44 81 (Jette)
• Website: Student.vub.be/studiebegeleiding

Studiefinanciering:

• Mail: Studentenstatuut.studiefinanciering@vub.be, Tel: 02 629 23 15
• Website: Student.vub.be/studiefinanciering

Koten en huisvesting:

VUB KOTEN:

• Mail: Huisvesting.housing@vub.be, Tel: 02 629 28 31 (Etterbeek) en 02 477 41 14 (Jette)
• Website: Student.vub.be/op-kot-aan-de-vub

BRIK:

• Mail: Welkom@brik.be, Tel: 02 211 05 40
• Website: Brik.be/op-kot/