Studienamiddag over het standstill-beginsel in artikel 23 Gw.

Studienamiddag op 6 oktober 2025 over het standstill-beginsel in artikel 23 Gw.

Wat betekent het grondwettelijk recht op een menswaardig leven vandaag nog, dertig jaar na de invoering van artikel 23 van de Grondwet? De invoering van dit recht en de daaraan gekoppelde economische en sociale grondrechten, kende een lange voorgeschiedenis. De afdwingbaarheid van dit recht was daarbij een belangrijk discussiepunt. Het recht om een menswaardig leven te leiden zou uiteindelijk geen afdwingbaar recht worden, maar wel gepaard gaan met een standstill-beginsel. Wanneer een bepaald beschermingsniveau bereikt is, kan dit beschermingsniveau niet meer zo maar worden teruggeschroefd. Een aanzienlijke achteruitgang, zonder afdoende motivering, kan leiden tot een schending van art. 23 van de Grondwet. De voorbije jaren werd de discussie over het standstill-beginsel zowel in het sociaal recht als het milieurecht op het scherpst van de snee gevoerd. Zowel lagere als hogere rechters kregen het beginsel voor de voeten geworpen. Ze moesten zich buigen over moeilijke vragen als: “Wanneer is een achteruitgang aanzienlijk?”; “Wiens achteruitgang moet worden bekeken?”; “Wanneer is een motivering afdoende?”, “Moet ook de evenredigheid van de maatregel beoordeeld worden?”; … De uitkomsten zijn daarbij onderling erg divers. 

Tijdens deze studienamiddag hebben we aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in de rechtspraak en de doctrine, en gaan we voor een dialoog tussen academici, advocaten, rechters en beleidsmakers. We verwelkomen onder meer rechter Yasmine Kherbache (Grondwettelijk Hof), prof. Charles-Hubert Born (UCL), rechter Bruno Lietaert (Hof van Cassatie), staatsraad Wouter Pas (Raad van State), Véronique Pertry (Nederlandstalige arbeidsrechtbank Brussel), Sam Van Bastelaere (VAPH), en verschillende academici van de VUB en KU Leuven.

Een aanvraag tot erkenning door de Orde van de Vlaamse Balies is hangende. De studienamiddag wordt erkend door het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding.  

Inschrijven is verplicht en kan via het webformulier hieronder. 

Opgelet: Magistraten (in opleiding) en personeelsleden van de rechterlijke orde dienen zich in te schrijven via het onderste formulier.

Magistraten (in opleiding) en personeelsleden van de rechterlijke orde 

De studienamiddag wordt erkend door het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding. Magistraten (in opleiding) en personeelsleden van de rechterlijke orde die aan deze studienamiddag wensen deel te nemen, dienen zich in te schrijven via onderstaande module. Indien niet is voldaan aan de voorwaarden vooropgesteld door het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding, behouden de organisatoren zich het recht voor om een factuur voor deelname over te maken aan de persoon in kwestie.