Het is de eerste keer dat de impact van de recente golf terreuraanslagen (in ons land en in Europa) op de gezondheid bekeken wordt.  De VUB-onderzoekers keken naar het verband tussen “zich bedreigd voelen door de terreuraanslagen van 22 maart 2016” en de gezondheid. De data zijn een week na de aanslagen verzameld bij 2.620 mensen die gevolg gaven aan een oproep in de media om een enquête in te vullen via de website https://www.wellbeing.brussels

 

Enkele opvallende resultaten:

  • Een week na de aanslagen voelde één op vijf van de respondenten zich erg  (15,8%) of heel erg (5,2%) bedreigd.
  • Sommige groepen van de bevolking voelden zich meer bedreigd:
  • Mensen die in Brussel woonden of werkten
  • Vrouwen
  • Mensen die (sterk) gelovig zijn, in het bijzonder moslims
  • Mensen die veel informatie zochten in de media (TV, radio, kranten, internet…)
  • Bij de groep personen die zich sterk bedreigd voelde door de terreur
  • beschouwde meer dan een derde (36,8%) die periode als de slechtste periode uit hun levenen bijna driekwart van hen schreef dat toe aan de dreiging van terrorisme.
  • De mensen in deze groep rapporteerden aanzienlijk meer mentale problemen: 44,8% rapporteerden een hoog niveau van psychische symptomen (angst en depressieve gevoelens). Bovendien vond vier vijfde van deze mensen dat hun klachten in sterke mate of zelfs volledig samenhingen met de aanslagen en daaropvolgende terreurdreiging.
  • Bijna een op vijf (18,5%) rapporteerde een hoog niveau van lichamelijke problemen. De helft van hen schreef dit toe aan de terreuraanslagen en de terreurdreiging.
  • Driekwart van de mensen die zich sterk bedreigd voelden rapporteerden mentale of lichamelijke gezondheidsproblemen die in normale omstandigheden professionele opvolging vragen.
  • Alle gezondheidsproblemen werden frequenter gemeld bij de groep die zich bedreigd voelde.
  • De meest voorkomende gezondheidsklachten waren mentale problemen: angst, depressieve gevoelens, gebrek aan energie en slaapproblemen.
  • De problemen die het meest uitgesproken voorkwamen bij de groep die zich sterk bedreigd voelde waren evenwel een aantal meer alarmerende lichamelijke problemen: flauwvallen (3,6 x hoger), kortademigheid (2,4x hoger) en pijn op de borst (2,4x hoger).
  • Zich bedreigd voelen door terreur hing sterk samen met gezondheidsproblemen, zelfs na statistische controle voor leeftijd, geslacht en plaats van verblijf.

 

Eerste conclusies

Uit de resultaten van de bevraging kunnen de onderzoekers alvast een aantal conclusies trekken:

  • Hoewel het objectieve risico om slachtoffer te worden van een aanslag zeer laag is, blijkt uit dit onderzoek dat de perceptie zich bedreigd te voelen sterk samenhangt met welbevinden en gezondheid. Mensen die zich sterk bedreigd voelen zijn daarom extra kwetsbaar voor de terreurdreiging.
  • De bevindingen suggereren dat terroristische aanslagen niet alleen directe slachtoffers maken. Ook vele anderen die niet rechtstreeks getroffen zijn ervaren problemen. Dit is uiteindelijk ook het doel van de terroristen.
  • De meeste mensen hebben voldoende veerkracht om dit te verwerken. Toch blijkt uit onderzoek dat een deel van die mensen uiteindelijk meer ernstige problemen ontwikkelt zoals posttraumatische stress aandoening (PTSD). Sommige studies toonden zelfs een verband aan met een tijdelijke stijging van het aantal hartinfarcten.
  • Zich bedreigd voelen kan gezien worden als een ‘knipperlicht’ dat erop wijst dat bepaalde mensen kwetsbaarder zijn voor de impact van terreurdreiging. Ze hebben wellicht ook meer opvolging en zorg nodig, maar mensen die dergelijke problemen ervaren zoeken meestal geen professionele hulp. Daarom biedt een vragenlijst via een website de mogelijkheid om mensen te bereiken die misschien nood hebben aan opvolging.
  • Zorgverleners en beleidsmakers moeten voorbereid zijn om na aanslagen niet alleen directe slachtoffers op te vangen maar ook mensen die problemen ervaren als gevolg van de terreurdreiging.

 

Opvolgonderzoek

De onderzoekers starten nu een opvolgonderzoek om te kijken welke impact de terreurdreiging ruim twee jaar na de aanslagen heeft. Zij vragen het grote publiek om deel te nemen aan dit onderzoek door naar de website https://www.wellbeing.brussels te surfen en daar de vragenlijst in te vullen (in het Nederlands, Frans of Engels).

 

Lees meer:
De Morgen: "Aanslagen Brussel en Zaventem hadden impact op de volksgezondheid"
HLN: "Aanslagen maken ons ziek" (+)
Het Nieuwsblad: "Onderzoek toont aan dat aanslagen Brussel impact hadden op volksgezondheid"
GVA: "20% van Belgen voelde zich bedreigd na de aanslagen van 22 maart 2016" (+)
Bruzz: "Terreur heeft negatieve impact op volksgezondheid"
Knack: "Onderzoek toont aan dat aanslagen Brussel impact hadden op volksgezondheid"

Lees meer over: