Dit opiniestuk verscheen eerder op demorgen.be (+) en hebben we integraal overgenomen.
 
 
Xinjiang, een regio in het noordwesten van China, is van oudsher vooral bevolkt door Turkssprekende moslims, de Oeigoeren. De provincie is momenteel het toneel van een grootschalige onderdrukking. Naar schatting tot een miljoen Oeigoeren zijn vastgezet in 'heropvoedingskampen'.
 

In augustus 2018 bevestigden de Verenigde Naties dat er overtuigend bewijsmateriaal was voor het bestaan van deze kampen. De VN riepen de Chinese regering op zich daarvoor te verantwoorden. Volgens een groot aantal getuigenverklaringen wordt in de kampen stelselmatig lichamelijk en geestelijk geweld gebruikt tegen de gedetineerden. China heeft het bestaan van de kampen lang ontkend, ook tegenover instellingen van de VN. Nu heeft China het over 'educatie- en vormingskampen' voor 'personen beïnvloed door extremisme'.
 

Wij, sinologen en andere Azië-deskundigen, willen de stilte doorbreken over deze situatie die ons zeer verontrust. Wij doen dat samen met collega's in onder meer Frankrijk en Zwitserland wier open brieven zijn gepubliceerd in Le Monde, Le Temps en La Libre. In Xinjiang, letterlijk 'nieuw grensgebied', vormen de Oeigoeren nu nog maar 47 procent van de totale bevolking, tegenover 80 procent in 1949. Het aandeel etnische (Han-)Chinezen groeide van 4 naar 40 procent. De massale immigratie van HanChinezen is door de staat aangemoedigd en georganiseerd. De combinatie van decennia van immigratie en repressie heeft geleid tot een scala van spanningen. Vele Oeigoeren voelen zich gediscrimineerd in hun eigen regio. De Oeigoerse cultuur en religie staan onder verregaand toezicht, het Oeigoers is uitgebannen in het onderwijs en de Oeigoeren staan sociaaleconomisch op grote achterstand bij de Han-Chinezen.
 

'Terreurbestrijding'
De controle over de politieke, sociale en religieuze activiteiten van de minderheidsgroepen in de regio werd versterkt na 11 september 2001 onder het mom van 'bestrijding van terrorisme'. De controle werd nog strenger na confrontaties in 2009 tussen Oeigoeren en Han in de regionale hoofdstad Urumqi. Door de repressie radicaliseerde een marginale minderheid van de Oeigoeren, wat door de Chinese autoriteiten werd aangegrepen om hun greep op de bevolking te versterken. Sinds augustus
2016 staat de regio onder leiding van Partijsecretaris Chen Quanguo, eerder bekend om zijn autoritair bestuur in Tibet.
 

In Xinjiang hebben de autoriteiten met behulp van nieuwe technologie een veelomvattend systeem van bewaking ingevoerd, inclusief een wijd netwerk van camera's die gezichtsherkenning mogelijk maken, bewaking van de openbare ruimte door talloze checkpoints en 'wijkbureaus' van de politie, het tappen van internet en telefoon, en huisbezoeken. Er kwam een databank met DNA-gegevens van Oeigoerse bewoners ten behoeve van het 'opsporen van criminelen'.

 
In 2017 werd met de massale inrichting van 'gesloten centra voor politieke heropvoeding' een nieuw beleid ingezet. Naar schatting tot een miljoen Oeigoeren, en een onbekend aantal leden van andere etnische groepen zoals de Kazakken, worden er opgesloten zonder proces en zonder te weten wanneer ze vrijkomen. Hun misdrijf? Een verblijf in of contact met het buitenland; zichtbaar hun geloof beoefenen; twijfels uitdrukken tegenover het beleid van de communistische partij; of gewoon 'verdacht' zijn in de ogen van de staat. Het aantal 'verdwenen' Oeigoerse intellectuelen en publieke figuren is verveelvoudigd. Deze mensen beantwoorden geenszins aan het profiel van 'personen beïnvloed door extremisme' waarvoor China de kampen heeft ingericht. Beroemde etnografen, economen, taalkundigen, hydrologen, uitgevers, universiteitsbestuurders, schrijvers,
sporters, kunstenaars - de lijst wordt almaar langer.

 
Ook buiten China zijn Oeigoeren blootgesteld aan druk en bedreigingen van de Chinese autoriteiten. Die vragen hen persoonlijke informatie door te geven, dragen hen op onmiddellijk naar Xinjiang terug te keren, en dwingen hun samenwerking af door te dreigen met opsluiting van hun familie in Xinjiang. Oeigoeren in de diaspora zien zich gedwongen alle communicatie met hun familie te verbreken, zonder enige zekerheid over hun lot.
 

De massale internering van Oeigoeren in China is mogelijk gemaakt doordat er werd gezwegen. Daarom hebben wij besloten dat zwijgen te doorbreken. De Chinese overheid moet de kampen onmiddellijk sluiten en degenen die worden vastgehouden vrijlaten. Ze moet stoppen met het lastigvallen en intimideren van Oeigoeren in de diaspora. En ze moet tegenover internationale instanties verantwoording afleggen van de schendingen die zijn begaan jegens burgers in en buiten de kampen.
 

De volledige lijst met ondertekenaars vindt u op demorgen.be