“Nu is er een plek waar we altijd terechtkunnen, ook 's avonds en buiten de massablok"

Op 14 mei opende het gloednieuwe Learning and Innovation Center (LIC) officieel zijn deuren, op de grens van de campussen van de VUB en de ULB. Dit ultramoderne gebouw is veel meer dan een studieplek. Met prikkelarme zones, high-tech samenwerkingsruimtes en zelfs een Zen Zone is het een stimulerende hub voor focus, samenwerking en ontspanning. Hoe dat er in de praktijk uitziet? Dat hoor je van een enthousiaste prof, een medewerker van het LIC en een jobstudent.

Boek jouw studeerplek, meetingroom of leslokaal in het LIC

Waarom moest het LIC er komen? 
Jo Tondeur: “De infrastructuur op de campus was dringend aan vernieuwing toe. Zelfs recente gebouwen, zoals Gebouw I, volgen nog het klassieke ‘Grammar of Schooling’: de docent vooraan, studenten in rijtjes. Dat past bij een industrieel onderwijsmodel, terwijl we net moeten evolueren naar ruimtes die uitnodigen tot exploratie. Het LIC doet dat wel. Materialiteit — de ruimte waarin je leert — beïnvloedt hoe je je voelt én handelt.”

Wat maakt de ruimte zo belangrijk in het leerproces?
“Het LIC is ontworpen volgens het principe van The Third Teacher: ouders zijn je eerste leermeesters, docenten de tweede, en de ruimte de derde. Die ruimte bepaalt wat we doen en hoe we leren. Wat ik sterk vind, is de doordachte integratie van fysieke en digitale omgevingen. Post-COVID kunnen we beter met digitale tools werken, maar de combinatie met fysieke ruimtes bleef achter. Het LIC brengt daar verandering in.”

“Een van de dingen die volgens mij noodzakelijk zijn, is een gebouw dat uitnodigt. En dat doet het LIC. Met dit gebouw is materialiteit een belangrijke actor geworden voor de universiteit. Materialiteit, de ruimte waarin je je bevindt, heeft een impact op ons welbevinden, maar ook op hoe wij ageren in die ruimte. De nieuwbouw van het LIC zal ons uitnodigen om te exploreren, heel belangrijk voor onze studenten en docenten.” 

“Het gebouw is uitgerust voor hybride samenwerking: studenten, docenten en externe partners kunnen vlot met elkaar communiceren, ook op afstand. Elke ruimte biedt daarvoor technologische ondersteuning.  In zowat elke ruimte is een mogelijkheid om via een scherm met elkaar te communiceren. De ruimtes nodigen zo uit om te netwerken, maar bijvoorbeeld ook om levenslang te leren of congressen te organiseren.”

Hoe zie je de samenwerking met de ULB? 
“Vreemd genoeg zie je vanaf de VUB-campus, de ULB-campus niet. Terwijl ze er gewoon naast ligt. We verstopten ons letterlijk voor elkaar. Op gebied van samenwerking is er steeds meer toenadering. En nu is er letterlijk en figuurlijk een brug geslagen tussen de twee universiteiten. Ik denk dat het een bruisende ontmoetingsplek gaat worden. “ 

Waarom wordt het LIC de nieuwe place to be voor studenten?
Kyra Hidding: “Het gebouw van 9.000 m2 is verdeeld over acht verdiepingen, zes daarvan worden beschikbaar gesteld voor studenten. Er zijn honderden studeerplekken waar ze individueel kunnen zitten en meer dan 40 vergader- en samenwerkingsplekken om in groep te zitten. De vergaderzaaltjes zijn uitgerust met digitale voorzieningen zoals schermen. Zo kan je makkelijk samenwerken met studenten op afstand via bijvoorbeeld Teams.”  

Wat maakt het gebouw zo bijzonder?
“Het is geen doorsnee leerplek. Er zijn collaboratieve onderwijsruimtes voor actief groepswerk, prikkelarme zones voor wie rust zoekt, en een Zen Zone met zitzakken en poefs om echt even te ontspannen. Op het gelijkvloers ligt het Learning Café, waar je iets kan eten of drinken. Alles is ingericht met het idee om een open, informele en levendige leeromgeving te creëren.”

Hoe innovatief is het LIC? 
“We hebben ons laten inspireren door onderwijsgebouwen wereldwijd. Dat leidde onder andere tot de Immersive Room, waar 360°-projecties op alle muren mogelijk zijn. Daarmee kunnen we bijvoorbeeld labosimulaties of sociale settings creëren. Daarnaast zijn er twee ruimtes ingericht met technologie om gemakkelijk online deel te nemen aan doctoraatsverdedigingen of vergaderingen met internationale partnerinstellingen en netwerken, zoals binnen Eutopia.”

Waarom boeken studenten best een plekje? 
“Het huidig aantal studieplekken en groepswerkfaciliteiten op de campus is onvoldoende en daar willen we met het LIC een structureel antwoord geven. Als je zeker wil zijn van je eigen favoriete plekje, dan reserveer je dat best tijdig via lic.brussels. Minstens even belangrijk is dat studenten zich hier thuis kunnen voelen en deelnemen aan het campusleven, zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen en de vaardigheden ontwikkelen die hen voorbereiden op hun professionele leven.” 

Wat ga jij precies doen in het LIC?
Leon Bauweraerts: “Ik zal vooral baliewerk doen: mensen wegwijs maken en informeren." 

Wat zijn volgens jou de troeven van het LIC?
"De late openingsuren, dagelijks tot 23 uur, zijn wel handig voor jobstudenten omdat je dan na je studie nog kan gaan werken. Ik zit al enige tijd aan de VUB en het valt me op hoe weinig gebouwen er ’s avonds nog open zijn. Studenten hadden naast hun kot geen plek om naar toe te gaan. De cafés blijven open maar die hebben een specifieke functie: je bent er een klant waarvan verwacht wordt dat die consumpties besteld. Nu is er een plek waar we altijd terechtkunnen, bijvoorbeeld om te studeren in een periode die niet in de massablok valt."

“Er zal ook veel ruimte zijn voor onderzoek. Een goede zaak, want hoe meer onderzoek een universiteit kan doen, hoe beter."

"Het delen van het LIC met de ULB lijkt me ook een goede zaak omdat er dan meer uitwisseling kan komen. Persoonlijk had ik al heel wat contact met ULB-studenten. Ik trek graag de stad in en dan kom je elkaar sowieso tegen. Ik ben ook actief geweest in het verenigingsleven en dan kom je veel in contact met de ULB. Vooral omdat we hetzelfde gedachtengoed hebben en het Vrij Onderzoek hooghouden.”  

Wat was de ambitie achter het LIC vanuit ULB-perspectief? 
Cécile Moucheron: “Het LIC is veel meer dan een bibliotheek. Het is een leeromgeving, uitgerust met de nodige infrastructuur om pedagogische vernieuwing te ondersteunen. Een plek waar studenten samen leren, in groep werken, ideeën uitwisselen en projecten ontwikkelen.” 

Wat maakt het LIC dan zo bijzonder als leeromgeving? 
“Alles is ontworpen met het oog op interactie en samenwerking. Geen klassieke hoorcolleges meer, maar flexibele ruimtes voor groepswerk en co-creatie. Studenten werken samen in vergaderzalen met schermen, en alle werkplekken zijn digitaal verbonden om de samenwerking vlot te laten verlopen. 

Daarnaast zijn er specifieke ruimtes voor hybride lesgeven, zodat we projecten kunnen opzetten tussen de ULB-campussen in Brussel en Charleroi, of binnen CIVIS, onze Europese universiteitsalliantie.  

Ook de inrichting stimuleert het leren. De immersieruimte bijvoorbeeld projecteert op muren, vloer en plafond, en transformeert zo het hele leerklimaat. Het is een zintuiglijke ervaring die lessen verrijkt of innovatieve simulaties mogelijk maakt – denk aan een astronomiecollege op Mars. 

Verder zijn er digitale flip-overs, modulaire tafels en begeleidingsruimtes voor wetenschappelijke vakken, met individuele werkstations en centrale schermen voor de docent. Alles is ontworpen met modulariteit en innovatie in gedachten. En dan zijn er ook de ‘cosy’ zones – comfortabele hoekjes die ideaal zijn voor rustige studeermomenten. “ 

Wordt er ook ondersteuning voorzien voor wie die technologie wil gebruiken? 
 “Zeker. We voorzien opleidingen, tutorials en begeleiding, zodat zowel studenten als docenten vlot met de tools leren werken. Want innovatie werkt pas echt als ze toegankelijk is. Net als de ruimtes zelf, moet ook de technologie uitnodigen tot gebruik.”